Z wirusem afrykańskiego pomoru świń walczymy od 17 lutego 2014 r. kiedy potwierdzono pierwszy przypadek wirusa ASF u dzików.
W latach 2014–2022 na terytorium Polski u dzików i u świń stwierdzono odpowiednio:
2014 r. – 30 przypadków ASF u dzików i 2 ogniska ASF u świń;
2015 r. – 53 przypadki ASF u dzików i 1 ognisko ASF u świń;
2016 r. – 80 przypadków ASF u dzików i 20 ognisk ASF u świń;
2017 r. – 741 przypadków ASF u dzików i 81 ognisk ASF u świń;
2018 r. – 2443 przypadków ASF u dzików i 109 ognisk ASF u świń;
2019 r. – 2477 przypadków ASF u dzików i 48 ognisk ASF u świń;
2020 r. – 4156 przypadków ASF u dzików i 103 ogniska ASF u świń;
2021 r. – 3214 ognisk ASF u dzików i 124 ogniska ASF u świń;
2022 r. – 2113 ognisk ASF u dzików i 14 ognisk ASF u świń;
2023 r. – 2686 ognisk ASF u dzików i 30 ognisk ASF u świń.
Ministerstwo rolnictwa zdecydowało o kontynuowanie w 2024 r. „Programu mającego na celu wczesne wykrycie zakażeń wirusem wywołującym afrykański pomór świń i poszerzenie wiedzy na temat tej choroby oraz jej zwalczanie”, którego celem jest celem jest wzmocnienie ochrony terytorium Polski i Unii Europejskiej przed ASF.
- Biorąc pod uwagę sytuację epizootyczną w odniesieniu do ASF w latach poprzednich tj. dalsze rozprzestrzenienie się choroby u dzików na terytoria kraju, w tym wystąpienie choroby na terytoriach wcześniej niezakażonych np. w województwie opolskim czy pomorskim niezbędne jest kontynuowanie monitorowania sytuacji epizootycznej dotyczącej ASF na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a także jego zwalczanie w przypadku stwierdzenia choroby u świń lub u dzików – czytamy w Ocenie Skutków Regulacji Programu.
Zdaniem MRiRW najczęstszą przyczyną zawleczenia choroby do gospodarstwa utrzymującego świnie jest przeniesienie wirusa do gospodarstwa ze środowiska naturalnego, w którym występują ogniska ASF u dzików. Z kolei w przypadku obszarów o wysokim zagęszczeniu gospodarstw utrzymujących świnie istnieje wysokie ryzyko, rozprzestrzeniania się wirusa między gospodarstwami.
Jak zwalczać ASF?
Ministerstwo rolnictwa podkreśla, że program na 2024 r. opiera się na unijnych wytycznych, które zakładają następujące metody walki z ASF:
- redukcję populacji dzików prowadzoną zarówno przez polowania, jak i odstrzał sanitarny;
- usuwanie potencjalnych źródeł wirusa ASF ze środowiska przyrodniczego;
- prowadzenie monitoringu aktywnego i pasywnego u dzików i świń;
- działania lub inwestycje służące zapobieganiu, kontroli i zwalczaniu ASF u świń i dzikich zwierząt.
Ponadto w programie wprowadza się zasady i nakazy służące zwalczaniu afrykańskiego pomoru świń u dzików. Głównymi celami programu są:
- wczesne wykrywanie ASF w populacji świń oraz dzików przez monitorowanie choroby;
- kontrola występowania ASF w populacji świń i dzików na terytoriach, na których stwierdzono wystąpienie choroby;
- zapobieganie rozprzestrzenianiu się ASF w populacji świń i dzików na nowych terytoriach kraju.
- Strategia walki z chorobą polega na zlikwidowaniu wirusa w jak najkrótszym możliwym czasie. Obejmuje ona m. in. zabicie zwierząt w ognisku choroby i utylizację ich zwłok, kontrolę przemieszczania się zwierząt, ludzi, produktów pochodzenia zwierzęcego oraz sprzętu, oczyszczanie i dezynfekcję skażonych pomieszczeń i sprzętu, prowadzenie dochodzenia epizootycznego, perlustrację mającą na celu określenie zasięgu choroby oraz utworzenie obszarów zapowietrzonych i zagrożonych -czytamy w uzasadnieniu programu.
Jakie koszty zwalczania ASF w 2024 r.?
Szacowane ogólne koszty realizacji programu na terytorium Polski w 2024 r. wyniosą ponad 97,1 mln zł Z ogólnej sumy szacowanych kosztów programu rząd wystąpi do Komisji Europejskiej z wnioskiem o współfinansowanie ze środków UE w kwocie 17,2 mln zł. MRiRW dysponuje także rezerwą na zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt.
