Podczas posiedzenie Podkomisji stałej do spraw monitoringu zwalczania Afrykańskiego Pomoru Świń oraz innych chorób zakaźnych zwierząt gospodarskich ministerstwo rolnictwa przedstawiło informację dotyczącą „odszkodowań za straty poniesione przez hodowców w związku z występowaniem ASF i grypy ptaków w Polsce”.
Co mówią przepisy?
Zgodnie z ustawą o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt za m.in. świnie, kury, kaczki, gęsi, indyki, perlice, przepiórki, kuropatwy, bażanty, strusie zabite lub poddane ubojowi z nakazu organów Inspekcji Weterynaryjnej albo padłe w wyniku zastosowania zabiegów nakazanych przez te organy przy zwalczaniu choroby zakaźnej zwierząt podlegającej obowiązkowi zwalczania, w tym przypadku afrykańskiego pomoru świń (ASF) i wysoce zjadliwej grypy ptaków (HPAI), przysługuje odszkodowanie ze środków budżetu państwa.
Co do zasady, wysokość odszkodowania jest równa wartości rynkowej utraconego zwierzęcia. Wysokość odszkodowania określana jest przez zespół, w skład którego wchodzi dwóch rzeczoznawców i powiatowy lekarz weterynarii. Odszkodowanie jest przyznawane na podstawie decyzji administracyjnej wydanej przez powiatowego lekarza weterynarii.
Jakie odszkodowania otrzymali rolnicy za ASF?
- Rok 2020
- Liczba gospodarstw, którym wypłacono odszkodowania za zabite świnie: 241
- Kwota wypłaconych odszkodowań:
- za zwierzęta: 14 885 800,99 zł
- za pasze, sprzęt i inne odszkodowania: 732 918 zł
- Liczba gospodarstw, którym odmówiono wypłaty odszkodowania: 26
- Koszt wypłaconych nagród/zapomóg: 588 922,01 zł.
- Rok 2021
- Kwota wypłaconych odszkodowań:
- za zwierzęta: 23 277 950,55 zł
- za pasze, sprzęt i inne odszkodowania: 1 760 429 zł
- Koszt wypłaconych nagród/zapomóg: 475 490 zł.
- Kwota wypłaconych odszkodowań:
- Rok 2022
- Liczba gospodarstw, którym wypłacono odszkodowania za zabite świnie: 16
- Kwota wypłaconych odszkodowań:
- za zwierzęta: 2 066 416,93 zł
- za pasze: 477 682,07 zł
- Liczba gospodarstw, którym odmówiono wypłaty odszkodowania: 5
- Koszt wypłaconych nagród/zapomóg: 84 627,33 zł
- Rok 2023 (stan na dzień 29.06.2023)
- Liczba gospodarstw, którym wypłacono odszkodowania za zabite świnie: 1
- Kwota wypłaconych odszkodowań:
- za zwierzęta: 1 417 568 zł
- Liczba gospodarstw, którym odmówiono wypłaty odszkodowania: 1.
Odszkodowania za wysoce zjadliwą grypę ptaków (HPAI) u drobiu
- Rok 2019 r. (3 ogniska HPAI stwierdzone 31.12.2021)/2020
- Kwota wypłaconych odszkodowań:
- za ptaki: 66 724 863 zł
- za jaja: 1 201 886,73 zł
- za pasze, sprzęt i inne odszkodowania: 2 463 339 zł.
- Kwota wypłaconych odszkodowań:
- Rok 2021
- Kwota wypłaconych odszkodowań:
- za ptaki: 530 965 701,21 zł
- za jaja: 32 183 631,07 zł.
- Kwota wypłaconych odszkodowań:
- Rok 2022
- Kwota wypłaconych odszkodowań:
- za ptaki: 73 964 010,22 zł
- za jaja: 2 453 401,77 zł
- za pasze, sprzęt i inne odszkodowania: 3 197 923,18 zł.
- Kwota wypłaconych odszkodowań:
- 2023 r. (stan na dzień 29.06.2023)
- Kwota wypłaconych odszkodowań:
- za ptaki: 66 440 646,77 zł ( za ogniska z 2023 r.) + 23 872 567,92 zł (za ogniska z 2022 r.)
- za jaja: 2 190 427,92 zł
- za pasze, sprzęt i inne odszkodowania: 612 470,12 zł.
- Kwota wypłaconych odszkodowań:
Kto nie dostanie odszkodowania?
Oczywiście w przyznaniu odszkodowania nie ma automatyzmu. W przypadku naruszenia przez posiadacza zwierząt przepisów o zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, w tym niedopełnienia obowiązku niezwłocznego zawiadomienia o podejrzeniu choroby zakaźnej u zwierząt lub innych obowiązków ustawowych ciążących na posiadaczu zwierząt w takiej sytuacji albo niepodporządkowania się nakazom i zakazom nałożonym decyzją administracyjną lub wynikającym wprost z aktów prawa miejscowego oraz rozporządzeń wykonawczych – odszkodowanie nie przysługuje.
Odszkodowanie nie przysługuje również w przypadku nie zastosowania się do obowiązków określonych w przepisach o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt. Przed wydaniem decyzji administracyjnej w przedmiocie przyznania odszkodowania, powiatowy lekarz weterynarii zobowiązany jest do ustalenia, czy nie ma przesłanek do odmowy wypłaty odszkodowania.
Co zrobić, gdy IW odmówi odszkodowania?
Głównymi przyczynami odmowy odszkodowania są uchybienia w bioasekuracji, te uchybienia, które są zawarte i opisane w rozporządzeniach MRiRW. Najczęstszymi błędami przy ASF jest wjazd bez dezynfekcji sprzętem rolniczym na teren gospodarstwa – tłumaczył w Sejmie zastępca Głównego Lekarza Weterynarii Krzysztof Jażdżewski.
GIW poinformował, że rolnik, który się nie zgadza z decyzją o odmowie przyznania odszkodowania może iść ze sprawą do sądu powszechnego. Krzysztof Jażdżewski powiedział, że Inspekcja Weterynaryjna jeszcze nie przegrała.
wk
fot. Sierszeńska