W Sejmie pojawiła się ustawa autorstwa posłanki Małgorzaty Tracz, pod którą podpisało się kilkudziesięciu posłów klubu Koalicji Obywatelskiej i Lewicy, dotyczący pilnej konieczność uporządkowania regulacji prawnych związanych ze zwalczaniem wirusa afrykańskiego pomoru świń. Projekt został skierowany do pierwszego czytania do Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa oraz Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
Co to jest odstrzał sanitarny?
Zdaniem autorów konieczna jest nowelizacja ustawy o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt oraz niektórych innych ustaw, ponieważ z obowiązujących przepisów prawnych nie wynikają jednoznaczne ramy, określające czym jest odstrzał sanitarny.
W związku z tym istnieje potrzeba wprowadzenia definicji legalnej „odstrzału sanitarnego” oraz zasad jego prowadzenia, a w szczególności w odniesieniu do:
- obszarów, na których może być prowadzony,
- zakazu wykonywania polowania na inne zwierzęta (nieobjęte nakazami powiatowego lekarza weterynarii lub wojewody w związku ze zwalczeniem chorób zakaźnych zwierząt) podczas odstrzału sanitarnego
- wymogów jego zgłaszania z uwzględnieniem, że może on odbywać się na zasadach polowania zbiorowego albo indywidualnego
W projekcie proponuje się także, aby odstrzał sanitarny prowadzony na zasadach polowania zbiorowego podlegał zgłoszeniu. Z kolei odstrzał prowadzony na zasadach polowania indywidualnego powinien podlegać obowiązkowi uzyskania indywidualnego upoważnienia.
Kontrola polowań
Ustawa przewiduje także doprecyzowanie regulacji związanych z przestrzeganiem zasad bioasekuracji podczas polowań i odstrzałów sanitarnych, w tym procedur kontroli tych zasad. Powinna tym się zająć Inspekcja Weterynaryjna poprzez stworzenie stanowiska (etat), poświęconego kontrolowaniu zasad bioasekuracji związanych z ASF.
Uprawnienie do wnioskowania o przeprowadzenie kontroli zasad bioasekuracji podczas polowań i odstrzałów sanitarnych powinno przysługiwać:
- zarządcom i dzierżawcom obwodów łowieckich,
- jednostkom samorządu terytorialnego
- organizacjom społecznym, których statutowym celem jest ochrona zwierząt lub ochrona przyrody
- organizacjom społecznym, których statutowym celem jest wspieranie rolnictwa.
„Z uwagi na wagę problemu ASF (zarówno w odniesieniu do sytuacji rolników, jak i zabijanych zwierząt w związku z epidemią) ważne jest, by zapewnić także udział strony społecznej w zakresie procesu kontrolowania przestrzegania zasad bioasekuracji. Wiadomo, że jest to kwestia strategiczna w zakresie walki z wirusem, w związku z tym również organizacje społeczne powinny mieć prawo do wnioskowania do IW o przeprowadzenia takiej kontroli. Sprawozdania z działalności IW w tym zakresie powinny stanowić informację publiczną” czytamy w uzasadnieniu projektu .
Zaostrzyć bioasekurację
W projekcie przewiduje się także zakazanie patroszenie dzików w łowiskach, a transport tusz (potencjalnie zakażonych ASF) z łowiska do miejsca skupu lub utylizacji powinien być poddany surowym zasadom bioasekuracji. Także zasady utylizacji martwych dzików wymagają zmiany. Dziś wybór firmy utylizacyjnej odbywa się jedynie na podstawie kryterium ceny, co prowadzi w niektórych przypadkach do tego, że martwe dziki (potencjalnie zakażone ASF) są transportowane na duże, nieraz kilkusetkilometrowe odległości, co może powodować przenoszenie wirusa w inne części kraju i powstanie nowych ognisk, których można by uniknąć.
Istotne jest wprowadzenie także zasad ewidencjonowania zranionej, lecz nieodnalezionej zwierzyny, w tym obowiązku zgłaszania do Powiatowego Lekarza Weterynarii przypadków postrzelenia, lecz nieodnalezienia zwierzyny objętej obowiązkiem odstrzału sanitarnego.
Co jest przestępstwem?
Posłowie opozycji uważają także, że konieczne są zmiany w przepisach dotyczących utrudniania polowań.
„Nie do zaakceptowania jest ściganie karne jako przestępstwo osób, które celowo utrudniają polowania” czytamy w uzasadnieniu. Z kolei przestępstwem powinno być nieprzestrzeganie zasad bioasekuracji i prowadzenie odstrzałów sanitarnych.
Sankcją za przestępstwo należy także objąć wykonywanie odstrzału zwierząt bez wymaganego prawem zgłoszenia (brak upoważnienia indywidualnego, brak zgłoszenia do urzędu formy zbiorowej), a także bez wpisu do elektronicznej książki ewidencji pobytu na polowaniu. Prowadzenie elektronicznej książki polowań powinno być obligatoryjne.
Kolejne zmiany
Projektodawca proponuje także wprowadzenie systemu wsparcia dla dla rolników prowadzących tzw. małe gospodarstwa (posiadających do 50 świń w hodowli). Powinni oni także podlegać systemowi rekompensat w ramach wprowadzania zasad bioasekuracji w swoich gospodarstwach.
Zmiany wymaga obowiązujący nakaz zamykania przejść dla zwierząt oraz budowy innych ogrodzeń uniemożliwiających migrację zwierząt. Proponuje się, aby przejścia dla zwierząt mogły być zamykane wyłącznie w trakcie przeprowadzanego odstrzału sanitarnego.
Proponuje się także wprowadzenie zakazu dokarmiania, nęcenia zwierzyny, tworzenia pasów zaporowych i innych form wykładania karmy za wyjątkiem sytuacji drastycznego niedoboru żeru naturalnego w zimie, po określeniu i uzgodnieniu ilości, rodzaju i sposobu wykładania karmy.
Ustawa przewiduje także przywrócenie okresów ochronnych dzików poza strefami zainfekowanymi.
wk
fot. archiwum TAP
