GUS podał ceny mleka, które otrzymywali rolnicy w skupie we wrześniu 2024 r. w każdym województwie. Średnia cena w Polsce wyniosła 2,08 zł/l i wzrosła o 8 gr/l w porównaniu do cen mleka w sierpniu br.
Największy wzrost cen mleka zanotowano w woj. kujawsko pomorskim, bo aż 12 gr/l, natomiast w woj. małopolskim, pomorskim i świętokrzyskim, cena mleka wzrosła średnio o 9 gr/l. Najmniejszy wzrost cen zanotowano w woj. łódzkim, śląskim i zachodniopomorskim.
Ceny mleka w większości województw przekraczają już 2 zł/l. Tylko w trzech województwach ceny są niższe niż 2 zł/l m.in. w woj. łódzkim, małopolskim i pomorskim.
Światowy rynek mleka – giełda GDT
Średnia cena na międzynarodowej giełdzie produktów mlecznych Global Dairy Trade (GDT) prawie się nie zmieniła. W tym tygodniu cena na aukcji spadła nieznacznie o 0,3% do 3.852 USD/t w porównaniu do poprzedniego notowania. Indeks cen spadł o 4 punkty do 1160. Sprzedano 38 956 t produktów, nieco więcej niż podczas poprzedniej aukcji.
Ceny poszczególnych produktów na giełdzie GDT: ser Cheddar (+4,2% do 4802 USD/t), olej maślany (+0,3% do 7229 USD/t), masło (-0,3% do 6495 USD/t), odtłuszczone mleko w proszku (-1,8 % do 2745 USD/t), pełne mleko w proszku (bez zmian: 3553 USD/t), ser mozzarella (-8,2% do 4559 USD/t), laktoza (-5,8% do 895 USD/t).
Zawirowania cen produktów mlecznych na świecie
Na światowym, ale też europejskim rynku ceny masła osiągnęły rekordowe poziomy, a jednocześnie ceny proszków mlecznych oraz serów są relatywnie stabilne. Powoduje to nierównowagę na rynku tłuszczu i białka mlecznego, a widoczne jest to przede wszystkim w postaci wahań pomiędzy cenami masła i odłuszczonego mleka w proszku.
- Istotny wzrost cen masła względem pozostałych cen produktów mlecznych wynika z jego obniżonej podaży na rynkach eksportowych, szczególnie ze strony Nowej Zelandii, będącej największym światowym eksporterem masła (ok. 48% udziału w światowym eksporcie). Z niższym eksportem masła mamy do czynienia również ze strony UE, gdzie produkcja masła i odłuszczonego mleka w proszku ograniczana była w ostatnich kwartałach przez wyższą opłacalność produkcji serów – czytamy w najnowszej AgroMapie banku Credit Agricole.
Analitycy zwracają uwagę na to, że podaż mleka wśród głównych światowych eksporterów jak USA i Nowa Zelandia jest dość niska, a przy jednoczesnym osłabieniu światowego popytu na produkty mleczne sytuacja się komplikuje powodując rynkowe zawirowania. Dużym graczem na rynku i importerem są Chiny, a te zmniejszyły import o 11,2%.
Analitycy Credit Agricole uważają, że światowy rynek mleka pozostanie zbilansowany, stwarzając tylko nieznaczną przestrzeń do wzrostu cen mleka.
Rynek mleka w UE – ceny mleka i prognozy
W 2024 r. ceny mleka surowego w UE ustabilizowały się na poziomie znacznie powyżej średnich z pięciu lat. Średnia cena mleka w UE we wrześniu wyniosła 0,47 euro/kg.
Mimo niezbyt korzystnych warunków atmosferycznych podaż mleka w UE była stabilna i ma nieznacznie wzrosnąć w 2024 r. (+0,5%). Obniżenie produkcji mleka oraz pogłowia krów równoważy systematyczny wzrost wydajności mlecznej krów. Jak czytamy w najnowszym raporcie KE całkowity eksport produktów mlecznych z UE prawdopodobnie zmniejszy się w 2024 r. o ok. 2 proc. Mimo, że unijny eksport serów, mleka odtłuszczonego i pełnego, w dalszym ciągu rośnie (+2,1%), to niestety eksport proszków mlecznych złapał lekką zadyszkę i ma się zmniejszyć (odpowiednio -5% i -15%) ze względu na słaby popyt na te produkty w Chinach i rosnącą konkurencję na kluczowych rynkach eksportowych.
Komisja prognozuje, że podaż mleka w UE wzrośnie w 2025 r. o około 0,2 proc, ale jednocześnie nadal przewidywany jest systematyczny spadek pogłowia mlecznego (-0,7%) równoważony wzrostem wydajności mlecznej (+1%).
Rynek mleka w Polsce
Z najnowszych danych Ministerstwa Finansów wynika, że w pierwszych ośmiu miesiącach br. wartość eksportu produktów mlecznych z Polski wyniosła ponad 2,42 mld euro (10,5 mld zł) i była o 2,5% wyższa niż w porównywalnym okresie zeszłego roku 2023 r. Do Polski w tym samym czasie zaimportowano produkty o wartości 1,2 mld euro (5,1 mld zł), co oznacza wzrost o 5% proc. w porównaniu do zeszłego roku.
Jak wynika z raportu na temat rynku mleka w Polsce dr inż. Piotra Szajnera (IERiGŻ PIB) pogłowie krów ogółem spadło o 0,1% do 2335,6 tys. szt., w porównaniu do ubiegłego roku.
- W chowie bydła mlecznego są kontynuowane procesy koncentracji i specjalizacji, gdyż liczba gospodarstw rolnych utrzymujących krowy spadła do 173,3 tys., a liczba dostawców surowca do przemysłu mlecznego do ok. 80 tys. W drugim półroczu 2024 r. pogłowie krów będzie charakteryzowało się niewielkimi zmianami, gdyż poprawa koniunktury na międzynarodowym rynku wpłynie na wzrost cen skupu, który będzie wzmacniany czynnikami sezonowymi. W tych warunkach ocenia się, że produkcja mleka w 2024 r. nieznacznie wzrośnie do 15,2 mld l – zaznacza dr inż. Piotr Szajner. Według eksperta w 2025 r. na krajowym rynku mleka utrwalą się tendencje obserwowane w 2024 roku. Pogłowie krów ogółem ukształtuje się na poziomie 2380 tys. szt., a krów mlecznych 2240 tys. szt. Ekspert prognozuje, że produkcja mleka surowego zwiększy się do ok. 15,3 mld l.
Prognozy na rynku mleka w Polsce – ceny mleka w 2024 i 2025 r.
- Ceny skupu mleka w Polsce będą uzależnione przede wszystkim od koniunktury na rynkach międzynarodowych, jeżeli nie wystąpi znaczący spadek cen trwałych produktów mlecznych. Na tej podstawie szacuje się, że średnia cena skupu mleka w 2025 r. może wahać się w granicach 2,10–2,15 PLN/l i będzie o 2,5–5,0% wyższa niż przed rokiem – zaznacza dr inż. Piotr Szajner.
Nieco inną i bardziej optymistyczną prognozę dla producentów mleka ma bank Credit Agricole, gdyż analitycy prognozują, że cena skupu mleka w Polsce będzie kształtować się w łagodnym trendzie wzrostowym.
- Tym samym oczekujemy, że na koniec 2024 r. cena skupu mleka w Polsce wyniesie ok. 220 zł/hl, a na koniec 2025 r. ok. 230 zł/hl – podają analitycy banku Credit Agricole.
oprac. dkol na podst. Milk Market Observatory/KE/KOWR/Credit Agricole/Szajner, P. (red.). (2024). Rynek mleka. Stan i perspektywy. Nr 67. Analizy Rynkowe. IERiGŻ PIB/GUS/topagrar.com/GUS
