Bez konsultacji społecznych i szybką ścieżką legislacyjną MRiRW wprowadza w życie zapowiadany program pomocy dla hodowców trzody chlewnej.
Lista oczekiwań rolników
Do Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi napływały wnioski producentów świń m.in. dotyczące:
· wsparcia dla małych producentów świń na przebudowę lub remont pomieszczeń w celu utrzymywania świń w gospodarstwie rolnym w odrębnych, zamkniętych pomieszczeniach,
· konieczności wprowadzenia bardziej korzystnych warunków udzielania pomocy dla producentów świń, którzy zaprzestali produkcji w związku z obowiązującym zakazem utrzymywania w gospodarstwie świń lub ich wprowadzenia do gospodarstwa, wydanym w związku z afrykańskim pomorem świń (ASF),
· konieczności wprowadzenia zmian w warunkach udzielania pomocy na wyrównanie utraconych dochodów dla producentów świń, gdyż z tej pomocy nie mogą korzystać producenci, którzy zmienili kierunek produkcji z produkcji prosiąt na produkcję tuczników, jednocześnie napływały także sygnały o nieprawidłowościach związanych z udzielaniem tej pomocy, a ponadto w związku z wprowadzeniem skupu na zapasy interwencyjne ze stref z ograniczeniami w związku z ASF na warunkach rynkowych, w ocenie MRiRW nie powinien występować problem zaniżania cen wieprzowiny z tych stref,
· uruchomienia pomocy dla właścicieli loch, którzy mają problemy z utrzymaniem płynności finansowej w związku z epidemią COVID-19.
· wprowadzenie zmian w warunkach udzielania pożyczek na spłatę zobowiązań cywilnoprawnych dla producentów świń z obszarów z ASF.
Pomoc na bioaskurację dla małych
MRIRW wprowadziło możliwość pomocy, która będzie skierowana na bioasekurację przebudowy lub remontu pomieszczeń w celu utrzymywania świń w odrębnych, zamkniętych pomieszczeniach mających oddzielne wejścia oraz niemających bezpośredniego przejścia do innych pomieszczeń, w których są utrzymywane inne zwierzęta kopytne w gospodarstwach, w których jest utrzymywane średniorocznie nie więcej niż 50 sztuk świń.
Pomoc będzie skierowana dla tych rolników, którzy nie mają możliwości uzyskania pomocy na ten cel w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020.
Walka ze skutkami ASF
Kolejny element pomocy będzie dotyczył gospodarstwa są położone na obszarach z ograniczeniami w związku z ASF. Zgodnie z danymi statystycznymi w grupie gospodarstw utrzymujących do 200 sztuk świń miał miejsce największy ubytek świń i liczby gospodarstw, porównując rok 2020 do roku 2015. Wskazuje to na konieczność szczególnego wsparcia tej grupy producentów świń w przypadku zaprzestania produkcji w związku z obowiązującym zakazem utrzymywania w ich gospodarstwie świń lub ich wprowadzenia do gospodarstwa, wydanym w związku z wystąpieniem ASF, tak aby umożliwić im powrót do tej produkcji.
W rozporządzeniu proponuje się maksymalną liczbę świń, do której jest udzielana pomoc, określić na poziomie 200 sztuk zamiast aktualnie obowiązującej liczby
50 sztuk. Jednocześnie proponuje się podwyższenie jednostkowej pomocy z 0,36 zł do 1 zł.
Mając na względzie podjęte działania, które stawiają producentów świń z obszarów z ograniczeniami w związku z ASF w lepszej niż dotychczas sytuacji rynkowej, w projekcie rozporządzenia proponuje się, aby czwarty kwartał 2021 r. był ostatnim kwartałem, za który jest udzielana pomoc na wyrównanie kwoty obniżonego dochodu ze sprzedaży świń. Do wniosku o pomoc będzie trzeba dołączyć kopie umowy, na podstawie której jest dokonywana sprzedaż.
Zaproponowano, także aby w przypadku spadku produkcji utracony dochód był obliczany w odniesieniu do obniżonej produkcji oraz wykluczał możliwość sprzedaży świń między rolnikami. Przyjęcie tego rozwiązania wykluczy podnoszony przez producentów rolnych problem zawyżania utraconych dochodów w przypadku spadku produkcji.
Wnioski o udzielenie pomocy na wyrównanie kwoty obniżonego dochodu ze sprzedaży świń do 28 lutego 2022 r, uwzględniając, że zgodnie z projektowanymi przepisami IV kwartał 2021 r. ma być ostatnim kwartałem, za który będzie udzielana ta pomoc.
Pomoc na lochy
Rozporządzenie wprowadza także pomoc dla właścicieli loch. Zgodnie z danymi ARiMR liczba takich gospodarstw, w ostatnich latach spada, a dotyczy to w szczególności gospodarstw małych i średnich. Gospodarstwa produkujące wieprzowinę w tzw. cyklu zamkniętym mają mniejszą elastyczność na zmieniającą się koniunkturę rynkową, a decyzje o zaprzestaniu produkcji w takich gospodarstwach mają poważne długookresowe konsekwencje dla rozwoju produkcji krajowej wieprzowiny, skutkują bowiem większym uzależnieniem rynku od importu zwierząt do dalszego tuczu.
Wysokość pomocy zgodnie z projektowanymi przepisami będzie wynosić 1000 zł do każdych 10 sztuk świń urodzonych w gospodarstwie producenta świń od dnia 15 listopada 2021 r. do dnia 31 marca 2022 r., których oznakowanie zostało zgłoszone do ARiMR do dnia 15 kwietnia 2022 r., jednak nie więcej 500 000 zł dla producenta świń.
Budżet programu
Pomoc dla producentów loch, którym zagraża utrata płynności finansowej w związku z ograniczeniami na rynku rolnym spowodowanymi epidemią COVID-19, w wysokości ok. 400 mln zł zostanie sfinansowana ze środków Fundusz Przeciwdziałania
COVID-19. Powyższe skutki obliczono, uwzględniając, że pomocą objętych zostanie co najmniej 43,5 tysiąca producentów utrzymujących lochy, z których przeważająca większość to mali producenci. Producenci utrzymujący do 50 loch stanowią 77% wszystkich producentów loch (33 547).
Natomiast pozostałe zmiany zostaną sfinansowane w ramach środków przewidzianych na udzielanie poszczególnych form pomocy w planie finansowym ARiMR na 2022 r.
W planie Agencji na 2022 r. zaplanowano środki na:
· pomoc finansową na wyrównanie kwoty obniżonego dochodu w wysokości
110 mln zł,
· pomoc dla producentów świń, którzy zaprzestali produkcji w związku z obowiązującym zakazem utrzymywania w gospodarstwie świń lub ich wprowadzenia do gospodarstwa wydanym w związku z wystąpieniem ASF, w wysokości 6 mln zł,
· nieoprocentowane pożyczki dla producentów rolnych prowadzący chów lub hodowlę świń na obszarach z ograniczeniami, na sfinansowanie nieuregulowanych zobowiązań cywilnoprawnych, które zostały podjęte w związku z prowadzeniem przez producenta świń działalności rolniczej na obszarach występowania ASF, w wysokości 45 mln zł,
· na bioasekurację w wysokości 56,5 mln zł.
wk