Posłowie opozycji, m.in. Dariusz Matecki i Norbert Kaczmarczyk z klubu Prawa i Sprawiedliwości przypomnieli, że 9 września 2023 roku w Tarnowie odbyła się Konwencja Programowa Koalicji Obywatelskiej pod nazwą „100 Konkretów!“. Donald Tusk zapowiedział wówczas, że dzień po wygranych wyborach rząd przystąpi do realizacji 100 konkretów na pierwsze 100 dni rządów. Jedna obietnic brzmiała następująco: „Odbudujemy polską tradycję hodowli świń – budżet pokryje całość kosztów bioasekuracji”.
Niestety, do dnia dzisiejszego obiecane rozwiązania nie zostały wprowadzone w życie. Rząd Donalda Tuska oszukał Polaków. Na jakim etapie jest realizacja powyższej obietnicy wyborczej? – pytają posłowie w interpelacji.
Więcej pieniędzy na postęp biologiczny
W odpowiedzi ministerstwo rolnictwa poinformowało, że w celu zwiększenia potencjału hodowli świń, stanowiących bazę dla produkcji tych zwierząt, zwiększono w 2023 r. dotacje na postęp biologiczny w produkcji zwierzęcej. Łączna roczna stawka dotacji na pomoc dla hodowców świń w tym zakresie wynosi 8 817 000 zł, z czego:
- 3 529 000 zł na prowadzenie ksiąg hodowlanych,
- 5 288 000 zł na prowadzenie oceny wartości użytkowej świń.
Stanowi to wzrost wydatków na ten cel o 2 933 000 zł.
Aktualnie na terytorium Polski dwa podmioty realizują zatwierdzone programy hodowlane dla świń czystorasowych:
- Polski Związek Hodowców i Producentów Trzody Chlewnej „POLSUS”: (7 ras) wielka biała polska, polska biała zwisłoucha, puławska, duroc, hampshire, pietrain, wielka biała ojcowska,
- Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu: złotnicka biała i złotnicka pstra.
Ochrona zasobów genetycznych
Ponadto w celu zachowania ras zwierząt, w tym świń, tradycyjnie uznawanych za rodzime i zagrożone wyginięciem, w Polsce prowadzona jest również ochrona zasobów genetycznych zwierząt gospodarskich, którą realizuje i koordynuje Instytut Zootechniki – PIB.
Trzy rasy świń objęte są programami ochrony zasobów genetycznych:
- puławska,
- złotnicka biała,
- złotnicka pstra.
Pomoc z PS WPR
W Planie Strategicznym Wspólnej Polityki Rolnej (PS WPR) w II filarze przewidziano interwencję „Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych zwierząt w rolnictwie”, co jest kontynuacją podobnych działań z PROW 2014-2020.
Pomoc przyznawana jest rolnikom realizującym programy ochrony zasobów genetycznych. Płatności dotyczą ras zachowawczych objętych odpowiednim programem ochrony, jeżeli ich liczba w stadzie wynosi co najmniej:
- 10 loch rasy puławskiej,
- 8 loch rasy złotnickiej białej,
- 8 loch rasy złotnickiej pstrej.
Płatność można uzyskać maksymalnie do 70 loch stada świń rasy puławskiej oraz 100 loch pozostałych ras. Płatność przyznawana jest corocznie zarówno do loch jak i knurów objętych 5-letnim zobowiązaniem i wynosi 1335 zł/szt.
Bioasekuracja na koszt państwa
MRiRW poinformowało posłów, że w ramach PS WPR przewidziano interwencję, która ma na celu zapobieganie rozprzestrzenianiu się afrykańskiego pomoru świń. Wsparcie można uzyskać na inwestycje dotyczące bioasekuracji, w tym wykonanie ogrodzenia chlewni i zakup urządzeń służących bioasekuracji.
Pomocą mogą być objęte w szczególności inwestycje związane z:
- budową, przebudową, remontem budynków lub budowli służących bioasekuracji, takich jak np.: niecki dezynfekcyjne, magazyny do przechowywania słomy dla świń,
- wykonaniem ogrodzenia spełniającego warunki bioasekuracji, które będzie posiadać zamykane bramy wjazdowe i furtki,
- zakupem urządzeń służących bioasekuracji, takich jak np.: brama, kurtyna lub tunel,
- zakupem i posadowieniem silosu na paszę gotową do bezpośredniego spożycia przez świnie lub silosu na zboże przeznaczone na paszę,
- wykonaniem inwestycji umożliwiającej utrzymywanie świń w gospodarstwie rolnym w odrębnych, zamkniętych pomieszczeniach, mających oddzielne wejścia oraz niemających bezpośredniego przejścia do innych pomieszczeń, w których są utrzymywane inne zwierzęta kopytne.
O wsparcie może się ubiegać gospodarstwo, w którym minimalna średnioroczna liczba świń w stadzie wynosi co najmniej 50 sztuk zarejestrowanych na terenie nieruchomości, na której będzie realizowana inwestycja, albo co najmniej 27 sztuk zarejestrowanych na terenie nieruchomości, na której będzie realizowana inwestycja w przypadku prowadzenia produkcji metodami ekologicznymi.
Jaka pomoc dla ras rodzimych?
W przypadku prowadzenia chowu lub hodowli ras rodzimych: puławska, złotnicka biała, złotnicka pstra, objętych programami ochrony zasobów genetycznych lub świń czystych ras wpisanych do ksiąg hodowlanych i uczestniczących w realizacji programów hodowlanych zatwierdzonych przez MRiRW, zarejestrowanych na terenie nieruchomości, na której będzie realizowana inwestycja - warunek dotyczący liczby świń w stadzie nie obowiązuje.
Maksymalna wysokość pomocy udzielonej beneficjentowi w ramach tego instrumentu wsparcia, w okresie realizacji PS WPR, nie może przekroczyć 100 000 zł. Pomoc przyznaje się na operację o planowanej wysokości kosztów kwalifikowalnych powyżej 20 000 zł. Intensywność pomocy wynosi do 80% kosztów kwalifikowalnych operacji lub do 80% ustalonych stawek. Jest to maksymalna intensywność pomocy jaka może być udzielona na inwestycje związane z bioasekuracją.
Kiedy nabory wniosków?
Zgodnie z Harmonogramem planowanych przez ARiMR naborów wniosków w ramach PS WPR, nabór na I.10.3 (Inwestycje zapobiegające rozprzestrzenianiu się ASF) odbędzie się w okresie 27 czerwca – 2 sierpnia 2024 r.
Ponadto producenci świń mają możliwość skorzystania z wsparcia w formie pomocy dla producentów świń na refundację wydatków poniesionych na działania związane z bioasekuracją.
Pomoc jest udzielana na:
- zakup mat dezynfekcyjnych;
- zakup sprzętu do wykonania zabiegów dezynfekcyjnych, dezynsekcyjnych lub deratyzacyjnych oraz produktów biobójczych, środków dezynsekcyjnych lub deratyzacyjnych;
- zakup odzieży ochronnej i obuwia ochronnego;
- zabezpieczenie budynków, w których są utrzymywane świnie, przed dostępem zwierząt domowych;
- przebudowę lub remont pomieszczeń w celu utrzymywania świń w gospodarstwie w odrębnych, zamkniętych pomieszczeniach mających oddzielne wejścia oraz niemających bezpośredniego przejścia do innych pomieszczeń, w których są utrzymywane inne zwierzęta kopytne – w przypadku gospodarstwa, w którym utrzymuje się średniorocznie nie więcej niż 50 sztuk świń (dodany w 2022 r.).
Pomoc ma charakter pomocy de minimis w rolnictwie.
