W Biocentrum na Uniwersytecie Przyrodniczym w Poznaniu uczestnicy konferencji mieli okazję posłuchać ciekawych prelekcji i najnowszych doniesień naukowych z dziedziny weterynarii dotyczących zagadnień związanych z afrykańskim pomorem świń (ASF). Dziś skupiono się przede wszystkim na problematyce populacji dzików i ich behawiorem, metodom zapobiegawczym i bioasekuracji oraz praktycznych wskazówkach.
Przypadki ASF u dzików
Problematykę aktualnej sytuacji epizootycznej odnośnie ASF w Polsce i na świecie poruszyła Katarzyna Wawrzak z Głównej Inspekcji Weterynaryjnej.
W 2018 r. stwierdzono 2443 przypadków u dzików, natomiast w pierwszym kwartale 2019 r. potwierdzono 723 przypadki ASF u dzików. W porównaniu do okresu analogicznego w roku 2018 r. przypadków było ponad 200 więcej. Podczas wykładu wspomniała, że od stycznia 2018 do marca 2019 roku potwierdzono 3166 przypadków (jeden przypadek może oznaczać kilka dzików znalezionych w jednym miejscu!). Także samych padłych dzików było znacznie więcej, a zabrane zwłoki nie stanowią już rezerwuaru choroby, dlatego tak ważna jest szybka lokalizacja padłych sztuk.
Ponadto istotne są informacje na temat brzeżnych przypadków, które określają kierunek przemieszczania się chorych sztuk, a tym samym możliwość podejmowania działań zapobiegawczych w okolicach.
Behawior dzika – jego poznanie mogłoby pomóc w walce z ASF
Piotr Tryjanowski z UP w Poznaniu opowiedział słuchaczom o behawiorze dzika, który stale się zmienia i stanowi to nie lada wyzwanie, ze względu na rosnącą w zastraszającym tempie populację, a ponadto stał się znanym szkodnikiem upraw polowych i tematem wielu medialnych i politycznych awantur.
Populacja dzika z roku na rok się zwiększa, nie wiadomo o ile, natomiast wiadomo, że coraz intensywniej szkodzi – rolnikom i producentom trzody chlewnej. Regulacja populacji jest obecnie trudna, bo sam gatunek nie jest dobrze poznany. Stale zmienia się jego siedlisko, baza pokarmowa i sposób migracji. Nie ma obecnie aktualnych i dostępnych danych, które mogłyby pomóc w zarządzaniu populacją dzika.
Piotr Tryjanowski podczas swojej prelekcji zaproponował metody ustalania liczebności, preferencji siedliskowych oraz współczesnych zmian w migracjach i rozrodzie dorosłych osobników, a ponadto zachęcał do podejmowania wyzwań naukowych dotyczących tego gatunku.
Dlaczego trzeba ograniczyć populację dzika?
Marian Porowski, w zastępstwie prof. Zygmunta Pejsaka przedstawił padłego dzika jako najgroźniejszy z rezerwuarów wirusa afrykańskiego pomoru świń, który jest tykającą bombą biologiczną.
Według raportu EFSA ASF szerzy się ze średnią prędkością 50 km/rok, czyli około 5 km/ miesiąc. Stąd tak ważne jest intensywne poszukiwanie padłych osobników. Wirus może zachować żywotność nawet przez kilka miesięcy w zależności od środowiska. Europejscy eksperci ds. pandemii ASF twierdzą, że należy stworzyć modele szybkiego, skutecznego wykrywania i utylizacji zwłok. Ponadto teren, na którym padły dzik przebywał również powinien zostać poddany dezynfekcji.
Nieoceniona rola bioasekuracji
Zmieniło się podejście hodowców do elementów biobezpieczeństwa, zaostrzono przepisy, które mają być egzekwowane przez organy Inspekcji Weterynaryjnej. O tych zagadnieniach mówił z kolei Paweł Iskrzak, dyrektor Produkcji Agri Plus.
– Agri Plus jako największy producent wieprzowiny w Polsce, współpracujący z grupą ponad 1000 polskich hodowców i sprzedający rocznie ponad 2,5 mln tuczników do zakładów mięsnych bioasekurację postrzega jako istotny element bezpiecznej produkcji – mówił dyrektor Agri Plus. Nie czekając na nowe przepisy od 2013 r fermy są modernizowane, wspierane i edukowane w zakresie bezpieczeństwa ferm. Posiłki na fermy dla pracowników dostarcza spółka. Chcąc wyeliminować system „suchych pryszniców” przesunięto strefy białe jak najdalej od stres czarnych w chlewniach. Świadomość rolników dostarczających surowiec do Agri Plus wzrosła. Firma sprawdza samodzielnie spełnianie procedur przez rolników.
dkol/ak
Fot. Anna Kurek
