Ta ważna praktyczna inicjatywa jest w kraju koordynowana i realizowana w głównej mierze przez Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych (COBORU). Jednostkami współpracującymi są lokalne samorządy, instytucje administracji rządowej, służby doradcze, firmy hodowlano-nasienne, jednostki naukowe oraz związki plantatorów i przetwórców przemysłu spożywczego.
Korzyści gospodarcze wynikające z realizacji PDO to:
- pełniejsze wykorzystanie postępu biologicznego w rolnictwie
- dopływ informacji o wartości odmian, ważnych zwłaszcza dla poszczególnych rejonów kraju oraz z uwzględnieniem różnych poziomów uprawy
- ułatwienie rolnikom dokonania trafnego wyboru odmiany do siewu
- regulacja dopływu do krajowego rolnictwa odmian z KR i katalogu CCA.
Szczególnym osiągnięciem badań PDO jest stworzenie tzw. „List odmian zalecanych do uprawy na obszarze województw” (LOZ). Obecnie są one realizowane dla wszystkich zbóż, kukurydzy, rzepaku, buraka cukrowego, grochu siewnego, ziemniaka, łubinu wąskolistnego i żółtego oraz soi (od 2017 r.).
W 2018 r. 417 tego typu doświadczeń realizowanych jest ze środków budżetowych, a 516 z pozabudżetowych. Najwięcej badań PDO prowadzi się w województwach dolnośląskim (w 2018 r. – 49) i wielkopolskim (w 2018 r. – 45). W sezonie 2017/2018 było w kraju 100 podmiotów doświadczalnych rozlokowanych na terenie całego kraju, z czego 48 to stacje i zakłady doświadczalne COBORU, 21 – jednostki hodowlane, 10 – WODR-y, 21 – inne instytucje.
Zboża ozime w systemie badań PDO stanowią 26%, zboża jare 21%, kukurydza 13%, rośliny bobowate 12,4%, rzepak ok. 10%, a burak cukrowy niemal 6%. W blisko 60% są to doświadczenia o charakterze odmianowym, natomiast w ponad 40% odmianowo-agrotechniczne. W pszenicy ozimej do badań PDO w ostatnich latach dołączono także jedyną dotychczas zarejestrowaną odmianę mieszańcową Hybery, która porównywana jest do form populacyjnych.
[bie]
