Zmiana poziomu pozostałości acetamiprydu
W zeszłym tygodniu głośno było na temat acetamiprydu, chodziło o informację, że od 19 sierpnia 2025 roku jest planowana zmiana dopuszczalnego poziomu pozostałości acetamipryd w porzeczkach czarnych i czerwonych do poziomu 0,01 mg/kg.
Dotychczasowy dozwolony poziom wynosił 2,0 mg/kg.
Środki ochrony dopuszczone do obrotu
Substancja ta nie jest stosowana tylko i wyłacznie w uprawach owoców, a także w rolncitwie m.in. na słodyszka w rzepaku, czy na stonkę w uprawie ziemniaka. Czy ta pierwsza zmiana w dobrze znanym nam acetamiprydzie w przyszłości może skutkować, jego calkowitym wycofaniem?
Na to pytanie odpowiedziała nam Joanna Gałązka, p.o. dyrektora Polskiego Stowarzyszenia Ochrony Roślin.
Zobacz także: UE za zakazem kolejnej substancji czynnej. Znika herbicyd i ważą się losy fungicydu
- Każda substancja czynna środka ochrony roślin przed dopuszczeniem do obrotu w Unii Europejskiej jest poddawana ocenie w celu zapewnienia wysokiego poziomu ochrony zdrowia ludzi i zwierząt oraz ochrony środowiska. Ocenę przeprowadza się w ramach pierwszej procedury zatwierdzenia nowej substancji czynnej oraz w procesie odnowienia zatwierdzenia. Pod uwagę brane są aktualne wyniki badań naukowych, aby zweryfikować, czy właściwości danej substancji czynnej spełniają wyśrubowane kryteria unijne ujęte w różnych aktach prawnych i wytycznych. W proces oceny zaangażowany jest Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA). Jego rola polega na prowadzeniu naukowej oceny ryzyka związanego z żywnością oraz oceny wpływu produkcji żywności na środowisko i różnorodność biologiczną. Pojawienie się nowych wyników badań, nowych regulacji prawnych czy nowych wytycznych może mieć wpływ na zakres stosowania danej substancji - tłumaczy Joanna Gałązka.
Czy acetamipryd zostanie wycofany?
Jak przypomina Joanna Gałązka zatwierdzenie acetamiprydu, zostało odnowione rozporządzeniem wykonawczym Komisji (UE) 2018/113 w marcu 2018 roku na okres 15 lat, czyli do 28 lutego 2033 roku.
- Już po zatwierdzeniu, z inicjatywy Francji, EFSA ponownie rozpoczęła analizę acetamiprydu pod kątem wpływu na zdrowie ludzi i w 2024 roku ustaliła, że potrzebne są dalsze badania, aby odpowiednio ocenić ryzyko. W związku z tą niepewnością EFSA zaproponowała dla acetamiprydu obniżenie dopuszczalnego dziennego pobrania (ADI) i ostrej dawki referencyjnej (ARfD) z 0,025 do 0,005 mg/kg masy ciała (na dzień) oraz obniżenie ustalonych w 2018 roku najwyższych dopuszczalnych poziomów pozostałości (NDP) dla 38 produktów, m.in. jabłek, gruszek, moreli, wiśni, brzoskwiń, malin, jeżyn, agrestu, porzeczek, pomidorów, papryki słodkiej, ogórków, dyń, melonów, cukinii, arbuzów, brokułów, kalafiorów, kapusty głowiastej, szparagów i wielu warzyw liściowych. Mimo przeprowadzenia dodatkowej analizy i wprowadzonych zmian, EFSA stwierdziła, że acetamipryd nadal można bezpiecznie stosować do 2033 roku zgodnie z rozporządzeniem 2018/113. Zatem wycofanie acetamiprydu na razie nam nie grozi. Procedura ponownej oceny tej substancji rozpocznie się około roku 2030 - wyjaśnia Joanna Gałązka.
Patrycja Bernat
Fot: Tomasz Czubiński
