Fascynacja syntetycznymi środkami ochron roślin zapoczątkowana w latach 50. XX wieku, opóźniła wejście na rynek biopreparatów na kilkadziesiąt lat. Pomimo ponad 80 lat badań oraz upływu prawie 30 lat, od kiedy preparaty zawierające grzyby z rodzaju Trichoderma zostały skomercjalizowane, ich wykorzystanie w praktyce nie jest powszechne znane. Ograniczone zaufanie do biologicznych środków ochrony roślin wynika w głównej mierze z wygodnego stosowania syntetycznych pestycydów o natychmiastowym działaniu zabójczym.
Jakie są fakty?
Ponadto fakt obecności na rynku szeregu preparatów biologicznych zawierających tajemnicze mieszanki drobnoustrojów, reklamowanych jako panaceum na wszystkie problemy, podważyło zaufanie do biologicznych środków wykorzystujących mikroorganizmy. Jednakże preparaty biologiczne wykorzystujące grzyby z rodzaju Trichoderma charakteryzują się szeregiem cech, które dają im przewagę w porównaniu z syntetycznymi fungicydami.
Podstawowym kryterium pozwalającym na stwierdzenie, czy mamy do czynienia z rzetelnymi biologicznymi środkami ochrony roślin jest jednoznaczne zamieszczenie informacji o gatunku oraz numer szczepu, np. Trichoderma asperellum, szczep B35, szczep ICC012, czy Trichoderma harzianum szczep KRL-AG2, czy szczep T-22.
Jakie preparaty są na rynku?
Aktualnie w Polsce dostępne są nieliczne zarejestrowane jako środki ochrony roślin preparaty, zawierające różne gatunki z rodzaju Trichoderma:
-
Trichoderma asperellum: T34 (Asperello T34 Biocontrol, Xylion i Xilion WP), T. atroviride SC1 (Vintec),
-
Trichoderma harzianum (Trianum-P i Trianum-G),mieszanina T. asperellum i T. gamsii (Remedier).
Ponadto dostępne są również nawozy i preparaty zawierające te grzyby, m.in. Rizosferin HA (nawóz PK z dodatkiem T. asperellum), Trichoderma – biopreparat grzybowy (z mieszaniną szczepów T. atrobruneum i T. koningii), GHE T.A. Trikologic (ze szczepem T. harzianum), czy Trichofit (z nieopisanym gatunkiem Trichoderma spp.).
Nie tylko pod osłonami
Większość tych preparatów przeznaczona jest do ochrony roślin w uprawach pod osłonami jako dodatek do podłoży bogatych w substancje organiczne (torf, włókno kokosowe) na etapie produkcji rozsady, w celu ograniczenia możliwości zasiedlania systemu korzeniowego tych roślin przez patogeniczne grzyby odglebowe.
Alternatywą do wprowadzania grzybów do podłoża jest zastosowanie zawiesin do zaprawiania systemu korzeniowego przed wysadzaniem, jak i podlewanie/fertygację w trakcie wegetacji w odstępach 2–3-tygodniowych, szczególnie w uprawach na podłożach inertnych (wełna mineralna, keramzyt). Grzyby z rodzaju Trichoderma można również stosować w uprawach polowych do zaprawiania ziemniaków, cebuli uprawianej z dymki, cebul roślin ozdobnych, rozsady truskawek, rozsady warzyw uprawianych w gruncie, sadzonek drzew i krzewów owocowych i ozdobnych.
Takie zastosowanie pozwala na efektywne zasiedlenie systemu korzeniowego, które chroni rośliny przez całą ich wegetację przed zasiedleniem m.in. przez patogeny z rodzaju Fusarium, Phytophthora, Pythium, Rhizoctonia, Sclerotinia czy Verticillium, bez konieczności ich zwalczania w całej masie gleby.
Więcej na temat efektywności i możliwości stosowania preparatów biologicznych w top agrar Polska nr. 3/2022 od str. 148.
