Rozwój rolnictwa ekologicznego to jedno z wyzwań strategii unijnej przedstawionej w ramach Zielonego Ładu i obowiązuje wszystkie kraje członkowskie – powiedział podczas otwarcia prof. Henryk Bujak, dyrektor COBORU (patrz zdjęcie, po lewej. mgr Justyna Rejmaniak, kierownik Zakładu doświadczalnego Śrem-Wjtostwo). W tym przedsięwzięciu uczestniczy instytucjonalnie i organizacyjnie m.in. IHAR, IUNG oraz COBORU. Ostatnia jednostka dysponuje obecnie 10 punktami badawczymi, w których prowadzone są doświadczenia ekologiczne ze zbożami, gryką, grochem siewnym, łubinami, soją, kukurydzą oraz ziemniakiem.
Nie ma odmian ekologicznych
Polska nie dysponuje obecnie klasycznymi odmianami ekologicznymi, ale ma w Krajowym rejestrze szereg kreacji konwencjonalnych, które mogą być wykorzystywane w tej technologii uprawy. Powinny one cechować się m.in.:
- dużą odpornością na choroby
- wysokim wzrostem i wigorem początkowym, by konkurować z chwastami
- dużą zimotrwałością, gdyż przerzedzony łan ulega silnie zachwaszczeniu
- krótszym okresem wegetacji, który ogranicza presję patogenów
- wysokim i stabilnym poziomem plonowania.
– Bez właściwych odmian, cel stawiany rolnictwu ekologicznemu nie zostanie osiągnięty. Bardzo duży potencjał genetyczny i fenotypowy tkwi w tzw. materiale heterogenicznym OHM, który nie jest odmianą, ale wytwarzany jest na różnych etapach hodowli. Materiał ten jest dobrze przystosowany do tego kierunku produkcji, m.in. z powodu dużych możliwości adaptacyjnych do różnych warunków glebowo-środowiskowych i zmian klimatu – powiedział podczas spotkania prof. Edward Gacek z COBORU (patrz zdjęcie poniżej).
Aby prowadzić EDO, rolnictwo ekologiczne, także hodowlę tego typu odmian konieczne jest posiadanie przez te jednostki certyfikatów wydawanych przez akredytowane krajowe jednostki. O tych zagadnieniach mówił na pokazie prof. Jerzy Szymona z firmy Ekogwarancja. Podczas wykładu wskazał m.in. wykaz preparatów i nawozów dozwolonych do stosowania w ramach rolnictwa ekologicznego oraz stawki dopłat za tę działalność.
Rosnący rynek rolnictwa ekologicznego
– Światowy areał upraw ekologicznych przekracza 14 mln ha i stale rośnie, podobnie jak wartość tej produkcji. W Europie liderem w udziale rolnictwa ekologicznego w stosunku do upraw konwencjonalnych jest Austria, który wynosi ponad 25%. W Polsce przodującymi rejonami tych upraw są woj. warmińsko-mazurskie i zachodniopomorskie, gdzie powierzchnie te przekraczają 100 tys. ha – powiedział na konferencji dr Tomasz Lenartowicz z COBORU (patrz zdjęcie). Najpopularniejszym gatunkiem w tym kierunku uprawy są zboża, zajmujące ok. 155 tys. ha.
COBORU opracowało także zbiorcze zestawienia wyników EDO dla zbóż, roślin bobowatych i ziemniaka, które są dostępne także na stronie internetowej tej jednostki, w zakładce Publikacje.
Dynamicznie rosnący trend na rynku rolnictwa ekologicznego wskazał także w swoim wykładzie dr Krzysztof Jończyk z IUNG – PIB. W Polsce jest to dotychczas niewielki areał, bo stanowi 3,5% UR.
– Przyrost liczby gospodarstw w latach 2018–2020 jest niewielki, wyniósł ok. 3%, jednak towarowość, czyli łączna masa uzyskanych produktów wzrosła aż o 29% – mówił na spotkaniu ekspert IUNG.
Celem MRiRW jest uzyskanie w kraju do 2030 r. udziału 7% powierzchni upraw ekologicznych, jednak zdaniem prelegenta nie starczy dopłat finansowych dla wszystkich aspirujących gospodarstw.
Przegląd poletek EDO
Końcowym punktem programu I Krajowego pokazu ekologicznego doświadczalnictwa odmianowego COBORU był pokaz poletek. Kolekcja założona jest na prowadzonym pod potrzeby rolnictwa ekologicznego płodozmianie, na areale 3,4 ha. Specjaliści z zakładu doświadczalnego w Śremie przedstawili kolejno poletka z gatunkami:
- rzepaku (2 odmiany) z wsiewką życicy wielokwiatowej (1 odmiana)
- soi (8 odmian)
- gryki (4 odmiany)
- żyta ozimego (12 odmian)
- kukurydzy na ziarno (12 odmian)
- kukurydzy kiszonkowej (12)
- jęczmienia jarego (11 odmian)
- owsa (11 odmian).
[bie]
