Z tej opłaty zwolnione są obecnie np. firmy energetyczne, które jednak płacą za wodę na podstawie umów.
W nowym prawie wodnym pojawią się również nowe instytucje i zasady zarządzania gospodarką wodną, co ma rozwiązać m.in. problem lokalnych podtopień.
Wdrożenia zmian wymaga dyrektywa wodna 2000/60/WE z 2000 r, która ustanawia ramy wspólnotowego działania w dziedzinie polityki wodnej. Propozycja przepisów trafiła z ministerstwa do konsultacji społecznych.
W projekcie ustawy resort proponuje ograniczenie liczby organów i instytucji zajmujących się żeglugą śródlądową i regionalnych zarządów gospodarki wodnej z 15 do 8. Będą to: urzędów gospodarki wodnej w Szczecinie, Poznaniu, Wrocławiu, Gdańsku, Warszawie i Krakowie oraz zarządy: dorzecza Wisły i Odry. Rzeki o znaczeniu ogólnokrajowym, lub graniczne będą utrzymywane przez zarządy. Pozostałe będą przypisane marszałkom województw.
Przygotowane przepisy zwiększą też rolę wojewodów w zakresie działań przeciwpowodziowych, a samorządy gmin przejmą odpowiedzialność za utrzymanie melioracji szczegółowych. Do tej pory melioracja szczegółowa jest zadaniem własnym właścicieli nieruchomości Pieniądze na ten cel mają pochodzić z opłat wnoszonych do gminy przez właścicieli gruntów, którzy odniosą korzyści z urządzeń melioracji wodnych. Do końca 2020 r. gminy dodatkowo otrzymają dotacje z budżetu państwa na dofinansowanie wydatków związanych z utrzymywaniem wód i urządzeń wodnych. bie