Raport suszowy IUNG nr 3: Najgorzej jest w 3 województwach

Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy w Puławach opublikował kolejny raport dotyczący wartości klimatycznego bilansu wodnego dla wszystkich 2477 gmin Polski oraz w oparciu o kategorie gleb określił w tych gminach aktualny stan zagrożenia suszą rolniczą. Najgorzej jest w woj. zachodniopomorskim, lubuskim i w Wielkopolsce.

Jak czytamy w raporcie, w trzecim okresie raportowania tj. od 11 kwietnia do 10 czerwca 2020 roku średnia wartość Klimatycznego Bilansu Wodnego (KBW), na podstawie którego dokonywana jest ocena stanu zagrożenia suszą była ujemna i wynosiła -47 mm. W analizowanym okresie sześciodekadowym wartość KBW uległa zwiększeniu o 28 mm w stosunku do poprzedniego okresu (1 IV-31 V) oraz o 53 mm w stosunku do pierwszego okresu raportowania (21 III- 20 V).

Największy deficyt wody w okresie od 11 kwietnia do 10 czerwca br. wynoszący od -160 do 179 mm notowano na obszarze:

Pobrzeża Szczecińskiego (Uznam, Wolin, Wybrzeże Trzebiatowskie, Równina Goleniowska),
na Pojezierzu Poznańskim
na Wzniesieniach Zielonogórskich.

Na tych terenach nastąpiło obniżenie KBW w stosunku do poprzedniego okresu od -10 do -20 mm. Duże niedobory wody od -120 do -160 mm wystąpiły w zachodniej części Pojezierza Pomorskiego oraz Wielkopolskiego. Na dużym obszarze kraju niedobór wody wynosił od -70 do -119 mm.

Najwyższe wartości KBW (najmniejsze niedobory wody) IUNG odnotował na obszarach Pogórza Karpackiego, Beskidów Zachodnich, Niziny Podlaskiej orazw południowej części Pojezierza Mazurskiego. Na tych trenach KBW wynosił od -50 do -119 mm.

W wyniku występujących warunków wilgotnościowych w obecnym okresie raportowania, IUNG stwierdził wystąpienie suszy rolniczej na obszarze Polski.

Susza odnotowano w uprawach:
    •    Zbóż jarych,
    •    Zbóż ozimych,
    •    Truskawek,
    •    Krzewów owocowych,
    •    Drzew owocowych.

Susza rolnicza występuje na terenie województw:
    •    Lubuskiego,
    •    Zachodniopomorskiego,
    •    Wielkopolskiego,
    •    Kujawsko-pomorskiego,
    •    Łódzkiego,
    •    Dolnośląskiego,
    •    Warmińsko-mazurskiego,
    •    Lubelskiego,
    •    Pomorskiego,
    •    Podlaskiego,
    •    Opolskiego.

W trzecim okresie raportowania od 11 kwietnia do 10 czerwca 2020 r. największe zagrożenie suszą rolniczą występowało wśród upraw zbóż jarych. Suszę w tych uprawach odnotowano w 419 gminach Polski (16,92% gmin kraju) tj. o 177 gmin i 7,14 punktów procentowych mniej niż w poprzednim okresie raportowania.

Susza wystąpiła w 11 województwach na powierzchni 5,30% gruntów ornych tj. o 3,24 punktu procentowego powierzchni gruntów ornych mniej niż w poprzednim okresie raportowania.

Jak podkreślają autorzy raportu, w kwietniu opady były bardzo małe. Szczególnie niskie, poniżej 10 mm wystąpiły w północnej części kraju, stanowiły one na tych terenach od poniżej 10 do 20% normy wieloletniej. Im dalej w kierunku południowym tym opady były nieco większe, wynoszące od 10 do ponad 30 mm i na tych obszarach stanowiły od 20 do ponad 40% normy.

W maju opady atmosferyczne były bardzo zróżnicowane. W pierwszej dekadzie stwierdzono największe opady we wschodnich terenach kraju od 20 do 50 mm z wyjątkiem Podlasia, gdzie notowano opady od 10 do 20 mm. Podobnej wielkości opady notowano na przeważającym obszarze kraju. Natomiast najniższe opady od 5 do 10 mm występowały w północno-zachodniej części Polski. W drugiej dekadzie tego miesiąca nadal na tym terenie notowano bardzo małe opady od 5 do 15 mm. Tej wielkości opady wystąpiły też na obszarze województw: lubelskiego, świętokrzyskiego, śląskiego i opolskiego. Stosunkowo duże opady od 15 do 35 mm notowano w szerokim pasie od Sudetów poprzez Nizinę: Śląską, Wielkopolską, Mazowiecką aż po Pojezierze Mazurskie.

W tym okresie zdecydowanie największe opady notowano w północno-wschodniej części kraju wynoszące od 35 do ponad 50 mm. Bardzo duże zróżnicowanie Polski odnotowano w trzeciej dekadzie tego miesiąca od bardzo małych w północnej części kraju wynoszących od poniżej 5 do 20 mm, po bardzo wysokie ponad 50 mm w południowo-wschodnich obszarach. Najwyższe wartości opadu nawet ponad 100 mm odnotowano na terenie Kotlin Ostrawskiej i Oświęcimskiej, Pogórza Zachodniobeskidzkiego oraz w Beskidach Zachodnich.

„W pierwszej dekadzie czerwca opady na dużej powierzchni Polsce były wysokie lub bardzo wysokie wynoszące od 15 do 100 mm. Jedynie w części północno-zachodniej oraz na Wyżynie Śląskiej, Krakowsko-Częstochowskiej oraz Małopolskiej opady były niższe od poniżej 5 do 15 mm. Brak dostatecznej ilości opadów nadal występuje na obszarze Polski północno-zachodniej, powoduje że na tych terenach notowane są duże niedobory wody w glebie. Występujący duży deficyt wody powoduje, że susza w dalszym ciągu notowana jest w wielu gminach i na stosunkowo dużej powierzchni gruntów woj. lubuskiego, zachodniopomorskiego i wielkopolskiego. Natomiast dużej poprawie uległy warunki wilgotnościowe w województwach: łódzkim, lubelskim, świętokrzyskim, śląskim, małopolskim, opolskim, dolnośląskim oraz podlaskim, gdzie deficyt wody uległ zmniejszeniu” - czytamy w najnowszym raporcie IUNG w Puławach.