Rosja zwiększyła powierzchnię upraw kukurydzy na ziarno w 2021 roku o 4,1% (o 118,4 tys. ha) do 2,9 mln ha w stosunku do 2020 roku. Wzrost powierzchni upraw odnotowywany jest już trzeci rok z rzędu. W dużej mierze ekspansja powierzchni wynika z wysokiego poziomu cen w 2020 i 2021 roku.
Szczytowe wartości powierzchni osiągnięto w 2017 roku (3,01 mln ha). W 2018 roku, w wyniku stosunkowo niekorzystnej koniunktury cenowej, nastąpiło ich znaczne zmniejszenie (do 2,45 mln ha).
Zmniejszyła się również wielkość powierzchni kukurydzy na kiszonkę i zieloną paszę. W 2021 roku powierzchnia wynosiła 1,24 mln ha, czyli o 1,0% (o 12,6 tys. ha) mniej niż w 2020 roku. Ogólnie rzecz biorąc, w ostatnich latach nastąpił znaczny spadek wielkości powierzchni kukurydzy na paszę. W ciągu 10 lat zmniejszyły się o 23,5%, w ciągu 20 lat – 2,5 razy, w ciągu 30 lat – 7,7 razy. Wynika to ze zmniejszenia zapotrzebowania na paszę ze strony produkcji zwierzęcej – w omawianym okresie znacznie zmniejszyło się pogłowie bydła.
W 2021 roku dostawy nasion kukurydzy do siewu do Rosji zmniejszyły się, gdy w 2020 roku był zauważalny wzrost dostaw. Import nasion kukurydzy do siewu w Federacji Rosyjskiej w 2020 roku wyniósł 33,7 tys. ton – o 27,1% więcej niż w 2019 r. W okresie styczeń-lipiec 2021 roku, w stosunku do analogicznego okresu 2020 roku, import zmniejszył się o 9,0% do 25,2 tys. ton. Kluczowymi krajami pochodzenia importowanych nasion do siewu są Węgry, Francja, Rumunia, Austria, Serbia, Turcja, Niemcy i Słowacja.
W 2020 roku objętość zbiorów kukurydzy zmniejszyła się, ale w bieżącym roku oczekiwany jest wzrost wskaźników po kampanii zbiorów. W 2020 roku zbiory kukurydzy na zboże spadły o 2,8% w stosunku do 2019 r. i wyniosły 13,87 mln ton. W 2021 roku przewiduje się wzrost zbiorów kukurydzy. Analitycy Centrum ekspercko-analitycznego agrobiznesu prognozują wzrost zbiorów o 6,6% do 14,79 mln ton, w USDA – o 11,7% do 15 500,0 tys. ton.
Kluczowe regiony uprawy kukurydzy
Rosyjski rynek kukurydzy charakteryzuje się stosunkowo wysokim regionalnym stężeniem produkcji. Tak więc w 2020 roku udział TOP-5 najlepszych regionów-producentów stanowił 45,7% wszystkich zbiorów, a udział TOP-10 najlepszych – 70,9%. Kluczowymi regionami uprawy kukurydzy na ziarno w Rosji (jeśli mówić o 10 najlepszych regionach pod względem zbiorów w 2020 r.) są Kraj Krasnodarski, Republika Kabardyjsko-Bałkaria, Republika Osetii Północnej – Alania, obwód orłowski, kurski, woroneski, biełgorodzki, briański, tambowski i rostowski.
Odczuwalny jest wzrost efektywności produkcji i wydajność z jednostki powierzchni. Średnia roczna wydajność kukurydzy w Rosji w latach 1991-2000, zgodnie z obliczeniami ekspertów, wynosiła 2,5 t/ha, w latach 2001-2010 – wzrosła do 3,2 t/ha, w latach 2011-2020 – osiągnęła 4,8 t/ha. Dlatego trend w kierunku wzrostu plonów nie jest przypadkowy, ma trwały charakter, odnotowywany przez wiele lat.
Rosyjski eksport kukurydzy
Dla rosyjskiego rynku charakterystyczna jest ekspansja eksportu kukurydzy z Rosji. W 2020 roku dostawy, porównując z 2019 r., wzrosły o 22,0% (o 686,1 tys. ton) do 3,8 mln ton. W okresie styczeń-lipiec 2021 r., w stosunku do analogicznego okresu 2020 r., eksport wzrósł o kolejne 11,7% (o 314,9 tys. ton) do 3,01 mln ton. Maksymalne wartości dostaw kukurydzy z Rosji w latach 2016-2017 osiągnęły odpowiednio 5,3 mln ton i 5,19 mln ton.
Kluczowymi rynkami sprzedaży rosyjskiej kukurydzy są Iran, Turcja, Wietnam, Korea Południowa, Chiny i Gruzja.
Wzrost konsumpcji kukurydzy
W Rosji zauważamy również wzrost konsumpcji kukurydzy. Rośnie zapotrzebowanie na kukurydzę zarówno na cele żywnościowe, jak i paszowe. Wielkość spożycia kukurydzy jako żywności na koniec 2021 roku ma wynieść 1,1 mln ton. Dla porównania, 5 lat temu wskaźniki wynosiły 950 tys. ton, a 10 lat temu – 700 tys. ton. Wielkość spożycia kukurydzy paszowej w 2021 roku szacuje się na poziomie 10 mln ton. 5 lat temu wolumeny były na poziomie 8,6 mln ton, 10 lat temu – 4 mln ton.
Oprócz tego w Rosji utrzymywał się wysoki poziom cen kukurydzy w 2020 roku i pierwszym półroczu 2021 roku. W lipcu-wrześniu ceny nadal utrzymywały się na wysokim poziomie. Wzrost cen był w dużej mierze spowodowany koniunkturą na rynku światowym. Ponadto wzrost cen miał wpływ na zwiększenie wielkości eksportu w związku ze spadkiem produkcji.
Oczekuje się, że w październiku, wraz z końcem kampanii zbiorowej, ceny znacznie spadną. Jednak już na początku 2022 roku może nastąpić nowa runda ich wzrostu. Wiele będzie zależeć od dynamiki cen światowych.
Maryia Khamiuk
