Przedstawiciele państw członkowskich UE zatwierdzili dziś mandat negocjacyjny Rady w sprawie regulacji dotyczących roślin uzyskanych za pomocą nowych technik genomicznych (NGT) oraz żywności i paszy. Decyzja ta ma na celu zwiększenie innowacyjności oraz zrównoważonego rozwoju w sektorze rolno-spożywczym.
To z kolei przyczynić się ma bezpośrednio do zwiększenia bezpieczeństwa żywnościowego. Jak czytamy na stronie Komisji Europejskiej, regulacja ta również zapewnia solidną ochronę zdrowia zarówno ludzi, jak i zwierząt, a także ochronę środowiska.
Postęp technologiczny
Przede wszystkim nowe przepisy mają być dostosowane do postępu technologicznego, a propozycja wskazuje na dwie odrębne ścieżki:
- rośliny NGT kategorii 1: mogą występować naturalnie lub być uzyskane za pomocą konwencjonalnych metod hodowlanych; byłyby zwolnione z zasad obecnie określonych w ustawodawstwie dotyczącym GMO i nie wymagałyby etykietowania; jednak nasiona wytworzone za pomocą tych technik musiałyby być etykietowane
- kategoria 2 rośliny NGT: wszystkie inne rośliny NGT; zastosowanie będą miały przepisy na mocy ustawodawstwa dotyczącego GMO (w tym ocena ryzyka i autoryzacja przed wprowadzeniem ich na rynek); będą odpowiednio oznakowane
Zobacz także: Nowe techniki genomowe (NGT), uprawa roślin i Zielony Ład
Ponadto wniosek wyklucza stosowanie NGT w produkcji ekologicznej .
Jakie zmiany poparła rada?
W sprawie wniosku NGT, rada poparła główne elementy, jednak sugeruje szereg zmian, co argumentuje celami środowiskowymi oraz zdrowotnymi, a także obawami dotyczącymi patentowania.
Zmiany obejmują:
Uprawa i obecność nowych technik genomicznych w roślinach
- wyłączenie z uprawy: zgodnie z mandatem Rady państwa członkowskie mogą podjąć decyzję o zakazie uprawy roślin NGT kategorii 2 na swoim terytorium
- państwa członkowskie mogą podjąć środki w celu uniknięcia niezamierzonej obecności zakładów NGT kategorii 2 w innych produktach i będą musiały podjąć środki w celu zapobiegania zanieczyszczeniom transgranicznym
- Stanowisko Rady wyjaśnia również, że w celu uniknięcia niezamierzonej obecności roślin NGT kategorii 1 w rolnictwie ekologicznym na swoich terytoriach państwa członkowskie mogą przyjąć środki, w szczególności na obszarach o szczególnych warunkach geograficznych, takich jak niektóre śródziemnomorskie kraje wyspiarskie i regiony wyspiarskie - czytamy w piśmie Rady Europejskiej.
NGT, a patentowanie
Przy składaniu wniosku o rejestrację rośliny lub produktu NGT kategorii 1, hodowca lub firma musi przedstawić informacje o wszystkich już istniejących lub oczekujących patentach. Muszą one zostać zawarte w publicznej bazie danych, która utworzona jest przez Komisję i zawiera listę wszystkich roślin NGT ze statusem kategoria 1.
- Ponadto, na zasadzie dobrowolności, firmy lub hodowcy mogą również informować posiadacza patentu o zamiarze udzielenia licencji na użytkowanie opatentowanej rośliny lub produktu NGT 1 na sprawiedliwych warunkach - dodano w piśmie.
Ma zostać również powołana grupa ekspertów ds. wpływu patentów, na którą składać się będą eksperci z wszystkich państw członkowskich Unii Europejskiej.
Jak czytamy w piśmie:
- Zgodnie z mandatem Rady, rok po wejściu w życie rozporządzenia Komisja będzie zobowiązana opublikować badanie dotyczące wpływu patentowania na innowacyjność, dostępność nasion dla rolników i konkurencyjność sektora hodowli roślin w UE. Badanie będzie również szczególnie skupiać się na tym, w jaki sposób hodowcy mogą uzyskać dostęp do opatentowanych roślin NGT.
NGT 2 etykietowane
Rośliny NGT kategorii 2 muszą być opatrzone etykietą, na której znajdą się informacje o zmodyfikowanych cechach. Jako przykład podano: jeśli roślina jest zarówno bezglutenowa, jak i odporna na suszę ze względu na zmiany genomiczne, na etykiecie należy wymienić obie te cechy albo żadną z nich.
Rada proponuje to rozwiązanie, aby zapewnić konsumentom dostęp do dokładnych informacji .
Rośliny z tolerancją na herbicydy
Mandat negocjacyjny Rady mówi również o tym, że tolerancja na herbicydy nie może być jedną z cech roślin NGT kategorii 1.
Ostateczny jednak wynik w tej sprawie będzie musiał zostać przyjęty formalnie przez Radę oraz Parlament, zanim wejdzie w życie.
Patrycja Bernat
oprac. na podst. consilium.europa.eu
Fot:Canva
