Przestrzeganie tych przepisów, jak również zaleceń zawartych w etykietach ś.o.r. jest warunkiem ubiegania się o dopłaty bezpośrednie. Rolnicy, jako osoby stosujące środki ochrony roślin w działalności gospodarczej, zakwalifikowani są według ustawy jako użytkownik profesjonalny. Oznacza to, że na rolnikach ciąży szereg obowiązków związanych ze stosowaniem oprysków.
Zobacz także: Flufenacet bez rejestracji w Kanadzie. Czy w Polsce również zostanie wycofany?
Podstawowe obowiązki rolnika
Ustawa o środkach ochrony roślin wprowadziła m.in. następujące wymogi wobec rolników:
- Obowiązek stosowania zasad integrowanej ochrony roślin
- Obowiązek dokumentowania zabiegów ochrony w ewidencji i przechowywania takiej dokumentacji przez okres 3 lat
- Obowiązek podawania w ewidencji zabiegów sposobu realizowania zasad integrowanej ochrony roślin – podawania co najmniej przyczyny wykonania zabiegu środkiem ochrony roślin
Kwalifikacje osób wykonujących zabiegi ochronne
Rolnicy zobowiązani są do posiadania aktualnego zaświadczenia o ukończeniu jednego ze szkoleń w zakresie:
- stosowania środków ochrony roślin,
- doradztwa dotyczącego środków ochrony roślin,
- integrowanej produkcji roślin lub innego dokumentu potwierdzającego uprawnienia do stosowania pestycydów.
Zaświadczenie o ukończeniu szkolenia podstawowego lub uzupełniającego jest ważne przez 5 lat.
Sprzęt do stosowania środków ochrony roślin
Aby rolnik uniknął kary, musi posiadać sprzęt przebadany i sprawny technicznie. Użytkownicy opryskiwaczy zobowiązani są do każdorazowego sprawdzenia sprawności technicznej sprzętu (przed każdym zabiegiem) oraz do wykonania kalibracji, którą można przeprowadzić samodzielnie. Posiadacz sprzętu ma obowiązek przeprowadzania okresowych badań atestacyjnych potwierdzających sprawność techniczną. Badanie nowego sprzętu przeprowadza się nie później niż po upływie 5 lat od dnia jego nabycia (Uwaga! Zasada ta nie dotyczy sprzętu odkupionego od innego posiadacza, nawet jeżeli nie minęło 5 lat od jego produkcji – sprzęt taki traktowany jest już jako używany). W przypadku starszych opryskiwaczy, badania wykonuje się w odstępie czasu nie dłuższym niż 3 lata od wykonania ostatniego badania. Badanie pozostałego sprzętu do stosowania środków ochrony roślin (np. zaprawiarki) wykonuje się maksymalnie co 5 lat. Wykaz stacji kontroli badających sprawność techniczną sprzętu znaleźć można na stronie http://piorin.gov.pl.
Strefy buforowe
Zabiegi na terenie otwartym można wykonywać jeżeli prędkość wiatru nie przekracza 4m/s. Roporządzenie MRiRW z 31 marca 2014 roku określa również strefy buforowe. Pamiętać należy, że na niektórych etykietach środków ochrony roślin oznaczono strefy buforowe, więc rolnik musi się stosować zarówno do nich jak i do tych wynikających z rozporządzenia. Ogólne strefy buforowe od obiektów wrażliwych wynoszą:
- pasieki – 20 metrów
- zbiorniki i cieki wodne oraz inne obiekty nieużytkowane rolniczo – 1 metr dla opryskiwaczy polowych oraz 3 metry dla opryskiwaczy sadowniczych
- drogi publiczne (z wyłączeniem dróg gminnych i powiatowych) – 3 metry
Ewidencja zabiegów środkami ochrony roślin
Prowadzenie ewidencji zabiegów środkami ochrony roślin to obowiązek każdego rolnika i sadownika, który stosuje pestycydy w uprawach rolnych, sadowniczych, ogrodniczych czy leśnych. Jest to nie tylko wymóg prawny, ale również istotny element zrównoważonego zarządzania gospodarstwem. Dobrze prowadzona ewidencja pozwala na monitorowanie zużycia środków, kontrolę efektywności zabiegów oraz zapewnienie bezpieczeństwa dla środowiska i konsumentów.
Co powinna zawierać ewidencja zabiegów ochrony roślin?
Ewidencja może być prowadzona zarówno w formie papierowej, jak i elektronicznej. Ważne jest, aby była czytelna, dokładna i łatwo dostępna w razie kontroli. Na rynku dostępne są gotowe wzory rejestrów, ale rolnicy mogą również stworzyć własny system dokumentacji, który powinien zawierać:
- numer pola/ oznaczenie z wniosku obszarowego
- nazwa rośliny (np. pszenica ozima, rzepak ozimy, soja)
- powierzchnia, na której wykonano zabieg ochrony roślin – powierzchnia ta powinna uwzględniać strefy buforowe! W niektórych przypadkach nie będzie równa z powierzchnią działki ani z powierzchnią działki wskazaną we wniosku o dopłaty
- termin zabiegu
- nazwa zastosowanego środka
- dawka zastosowanego środka (l/ha, kg/ha)
- przyczyna zastosowania środka ochrony roślin (np. komosa biała, mak polny, mszyca, szara pleśń)
- ewentualne uwagi, w których można zapisać warunki pogodowe w jakich wykonany został zabieg. Uwagi te są istotne na przykład, kiedy dany środek nie zadziała wystarczająco.
Warto przypomnieć sobie te wymagania, po to aby uniknąć ewentualnej kary oraz nie narazić się na utratę dopłat z Unii Europejskiej
Agata Stachowiak
Fot: Archiwum top agrar Polska
