– Zdajemy sobie sprawę, że w ostatnich dniach nastąpił boom na zakupy mięsa szczególnie wieprzowego i drobiowego co spowodowało zakłócenia w dostawach. Jesteśmy jednak przekonani, że po tej panice nastąpi radykalna zmiana sytuacji i wyhamowanie zakupów. W branży mięsnej nasilają się obawy przed różnymi wariantami rozwoju epidemii koronawirusa w Polsce, UE oraz na świecie – czytamy w apelu organizacji branżowych.
Konsekwencje koronawirusa dla branży rolno-spożywczej
Sytuacja związana epidemią może odnieść negatywne skutki w branży, które wymieniono w apelu, a objawią się między innymi:
- gwałtownymi zmianami w zakresie popytu na produkty, wyroby mięsne, a tym samym popytu na zwierzęta gospodarskie, np. w wyniku ograniczenia lub zaprzestania działalności przez szereg podmiotów gospodarczych np. restauracje, bary, hotele, stołówki szkolne itp.;
- utrudnieniami w zapewnieniu ciągłości produkcji zakładów np. ograniczenia ilości pracowników dla zapewnienia niezbędnej skali produkcji, a tym samym dla zapewnienia odbioru wyhodowanych zwierząt od producentów;
- zagrożeniem dla funkcjonowania logistyki w skupie zwierząt gospodarskich, zapewnienie sprawnego skupu, odbioru i dowozu zwierząt, szczególne wobec pojawiających się pogłosek o możliwości przenoszenia choroby ze zwierząt domowych czy gospodarskich na człowieka i związanych z tym obaw kierowców;
- zakłóceniami w logistyce krajowej, transporcie do zakładów przetwórczych, dowozu i dystrybucji wyrobów z zakładów przetwórczych do hurtowni, sieci handlowych, sklepów detalicznych, sprawnego transportu wyrobów do odbiorców zagranicznych – obawa o personel firm transportowych;
- zakłóceniami i utrudnieniami w transporcie i logistyce międzynarodowej, w szczególności spowodowane chorobami, ale i obawy kierowców przed ryzykiem zarażenia
- narastaniem problemów finansowych u rolników, producentów rolnych oraz przedsiębiorców: producentów, handlowców oraz innych firm działających w sektorze rolno-spożywczym;
- wzrostem problemów w zakresie eksportu polskich produktów rolno-spożywczych m.in. w związku z wprowadzanymi przez kolejne kraje ograniczeniami w transporcie ludzi i towarów;
- zagrożeniem dla spełnienia wymogów dobrostanu zwierząt – trudności w zapewnieniu okresowo wielkości bieżącej produkcji w stosunku do ilości zakupionych zwierząt, braki odbioru zwierząt, pogarszanie się jakości handlowej zwierząt w cyklu produkcyjnym, trudności produkcyjne i finansowe rolników, producentów rolnych.
Póki sytuacja jest stabilna i koronawirus nie wystąpił w żadnym przedsiębiorstwie z sektora rolno-spożywczego to dobrze, jednak nie można sprawy pozostawić i jej obserwować, gdyż jest zbyt poważna, chodzi tutaj o bezpieczeństwo żywnościowe naszego kraju…
– Brak podjęcia stosownych działań adekwatnie do rozwoju sytuacji oraz o odpowiednim zakresie interwencji ze strony administracji rządowej, w tym w przypadku zaistnienia takiej potrzeby - odpowiedniej skali pomocy finansowej, może pogłębić problemy rolników i przedsiębiorców, a ostatecznie zagrozić bezpieczeństwu żywnościowemu kraju – zapewnieniu terminowego i sprawnego zaopatrzenia ogółu mieszkańców Polski w żywność – czytamy w apelu.
Propozycje działań organizacji branżowych
Organizacje branżowe utworzyły listę propozycji, jakie procedury rząd mógłby w wprowadzić, aby zachować stabilność w dostawach żywności.
– Proponujemy podjęcie przez Pana Premiera, już teraz, stosownych działań uwzględniających różne warianty rozwoju epidemii koronawirusa w Polsce, w tym podejmowanie działań doraźnych oraz udzielenie systemowego wsparcia dla podmiotów gospodarczych w sektorze rolno-spożywczym:
- podejmowanie wszechstronnych działań w celu zapewnienia utrzymania produkcji w zakładach rolno-spożywczych, w szczególności w sytuacji gwałtownego wstrzymania przez dotychczasowych odbiorców odbioru wyprodukowanych produktów, wyrobów (niekiedy o krótkich terminach przydatności do spożycia), w tym wsparcie ze strony inspekcji sanitarnej stanu zabezpieczenia pracowników zakładów rolno-spożywczych przed zarażeniem się koronawirusem lub w przypadku konieczności kwarantanny pracowników zakładów skrócenie jej do niezbędnego minimum i zapewnienie testów na obecność wirusa dla pracowników wracających z kwarantanny;
- zaplanowanie działań interwencyjnych w przypadku gwałtownego spadku popytu na mięso i produkty mięsne (obecnie Polska jest największym wśród krajów członkowskich eksporterem drobiu poza obszar celny UE, piątym eksporterem wołowiny oraz szóstym – wieprzowiny) np. poprzez uruchomienie preferencyjnych kredytów na skup i przechowanie mięsa do czasu zniesienia ograniczeń transportowo-logistycznych;
- okresowe uproszczenia w zakresie zatrudniania pracowników zagranicznych, w szczególności z Ukrainy, np. poprzez przedłużenie obowiązywania obecnych zgód na pracę, uproszczenie procedur na uzyskiwanie zgód na pracę, organizacyjnotechniczne uproszczenia w zakresie zagadnień granicznych przyjazdu pracowników zagranicznych, np. poprzez wyznaczenie w tym celu osób/kontaktu mailowego i telefonicznego w delegaturach województw itp.;
- okresowe uproszczenia w działalności podmiotów gospodarczych: rolników, producentów rolnych, zakładów przetwórczych, produkcyjnych, firm transportowych, podmiotów dystrybucji i handlu, podmiotów obsługujących sektor rolno-spożywczy np. poprzez przedłużenie okresu składania większości obowiązkowych sprawozdań, deklaracji, informacji itp. oraz okresowe zniesienie sankcji administracyjnych, karnoskarbowych i karnych za opóźnienia lub brak ich złożenia w terminie; czasowe wstrzymanie kontroli w podmiotach gospodarczych – poza kontrolami sanitarnymi i weterynaryjnymi;
- ułatwienia i wsparcie finansowe - czasowe wstrzymanie – odroczenia terminów płatności wpłat: składek i płatności na rzecz ZUS, podatków od nieruchomości, podatków dochodowych; szybkie stworzenie i uruchomienie systemu wsparcia dla zapewnienia bieżącej płynności finansowej podmiotów gospodarczych, w tym systemu zapewnienia realnego i szybkiego dostępu do niskooprocentowanych kredytów obrotowych (np. poprzez uruchomienie systemu poręczeń kredytowych), system finansowania magazynowania i przechowywania okresowych nadwyżek produkcyjnych;
- wsparcie zagadnień zapewnienia sprawności funkcjonowania logistyki obrotu produktami rolno-spożywczymi: dalsze usprawnienie w zakresie sprawnego przekraczania granic, zmniejszenie ograniczeń w pracy kierowców, wystąpienie do władz innych krajów o spowodowanie zmniejszenia ograniczeń i utrudnień w międzynarodowym transporcie kołowym, w szczególności w zakresie przewozu produktów rolno-spożywczych – np. wytyczenie korytarzy umożliwiających szybkie przekraczanie granicy transportom żywności i żywych zwierząt;
- wprowadzenie usprawnień oraz faktycznego podniesienia poziomu sprawności obsługi administracyjnej, np. znaczne przyspieszenie prowadzenia przez sądy postępowań restrukturyzacyjnych wnioskowanych przez podmioty gospodarcze;
- zwiększenie wsparcia ze strony administracji państwowej oraz instytucji państwowych dla utrzymania i rozwoju eksportu polskich produktów rolnospożywczych.
Cały apel branży mięsnej znajduje się TUTAJ