Panie Ministrze, wiele się dziś mówi o tym, że odnawialne źródła energii, w szczególności biogazownie, mogłyby zagwarantować gospodarstwom rolnym stabilny dochód. Jakie jest zdanie Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi w tej sprawie? Jakie wsparcie rząd planuje dla gospodarstw inwestujących w OZE, biogazownie i magazyny energii?
Biogazownie jako stabilne źródło energii
Temat odnawialnych źródeł energii jest bardzo złożony. Polska nie ma takich warunków naturalnych, aby całą energetykę oprzeć na fotowoltaice czy energii wiatrowej. Te źródła nie są stabilne. Inaczej ma się sytuacji związana z biogazowniami. Tutaj stabilność produkcji jest pewna. Dlatego zależy nam, aby w Polsce powstało jak najwięcej biogazowni i biometanowni. Zwracam uwagę, że w tym przypadku możemy odpowiednią moc zadać i taka energia będzie wytwarzana. Mówimy też często o biogazowniach szczytowych, czyli takich, które w ciągu dnia, kiedy tej energii jest dużo i biometan zbiera się w balonie, to może być on spalany nocą, kiedy występują niedobory. Kolejna kwestia wiąże się z tym, że paliwo z biogazowni może być jeszcze ponownie użyte. Jednym z efektów pracy biogazowni jest przecież poferment, który zostaje po wykorzystaniu substratu i możemy go wykorzystywać jako nawóz wywożąc na pola. Co istotne, w tym przypadku nie ma ograniczeń w terminach stosowania.
Korzyści dla rolników i środowiska
Właśnie ta wszechstronność i stabilność przemawiają za rozwijaniem budowy biogazowni i biometanowni. Utylizacja odpadów z produkcji rolnej to nie tylko korzyść dla środowiska, ale to także wymierne efekty dla rolników – to tańsza energia i jedno ze źródeł dywersyfikacji dochodów.
Biorąc pod uwagę łączny potencjał źródeł odnawialnych - woda, wiatr, słońce, biomasa, w tym biomasa odpadowa z rolnictwa- występujący na obszarach wiejskich, w zrównoważonym wykorzystaniu OZE istnieje duża szansa na poprawę warunków życia na wsi oraz nowe możliwości rozwojowe dla rolnictwa. Jednocześnie to rolnicy oraz pozostali mieszkańcy obszarów wiejskich doświadczają częstszych przerw w dostawach energii oraz są w większym stopniu zagrożeni ubóstwem energetycznym. Ponadto kryzys energetyczny oraz wymogi polityki środowiskowo-klimatycznej UE niosą ze sobą szereg wyzwań, które wprost przekładają się na konkurencyjność produkcji rolnej i przetwórstwa. Aby sprostać tym wymaganiom, inwestycje w OZE, oprócz produkcji samej energii, powinny w możliwie największym stopniu przyczyniać się do redukcji emisji z rolnictwa.
Jakie wsparcie oferuje rząd?
W zakresie działań zainicjowanych przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, główne wsparcie dla inwestycji w OZE w rolnictwie jest możliwe w ramach konkretnych programów.
Program „Energia dla wsi” – dla kogo i na co?
Jednym z nich jest „Energia dla wsi” - program wdrażany przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w latach 2023-2030. Jego budżet wynosi 3 mld zł, a źródłem finansowania są środki Funduszu Modernizacyjnego. Beneficjentami programu są rolnicy oraz istniejące i mające powstać spółdzielnie energetyczne. Wsparcie obejmuje biogazownie rolnicze, elektrownie wodne, turbiny wiatrowe i instalacje fotowoltaiczne o mocy do 1 MW - dla rolników) oraz do 10 MW - dla spółdzielni energetycznych, wraz z towarzyszącymi im magazynami energii. 3 lutego tego roku, a więc niedawno, rozpoczął się drugi nabór do programu, który potrwa do 19 grudnia 2025 roku lub do wyczerpania środków.
Dofinansowanie z Planu Strategicznego WPR
Kolejny program to interwencja I.10.2 „Inwestycje w gospodarstwach rolnych w zakresie OZE i poprawy efektywności energetycznej” realizowany w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej 2023-2027. Polega on na dofinansowaniu do 1,5 mln zł do budowy biogazowni rolniczych do 50 kW, do 200 tys. zł na zakup modułów fotowoltaicznych do 50 kW wraz z magazynami energii i pompami ciepła, a także na kolektory słoneczne oraz do 200 tys. zł na systemy poprawiające efektywność energetyczną budynków gospodarskich służących produkcji rolnej – kotły na biomasę, systemy odzyskiwania ciepła, przeszklenia dachowe, oświetlenie LED, termomodernizację budynków gospodarskich służących produkcji rolnej.
W planach na ten rok planowane jest uruchomienie drugiego naboru wniosków. Program jest wdrażany przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.
Dziękuję za rozmowę.
