O korzyściach płynących z rozpoczęcia działalności ekologicznej mówił dr hab. Mariusz Maciejczak, profesor Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. W związku ze wzrostem liczby konsumentów, którym zależy na produktach wytworzonych w oparciu o dbałość o klimat i środowisko, naturalne środki i dobrostan zwierząt, rolnictwo ekologiczne staje się bezpieczną i stabilną inwestycją.
Korzyści dla środowiska i portfela
Skupiając się na ekonomicznych aspektach produkcji ekologicznej, dr Maciejczak zwrócił uwagę na oszczędności płynące ze zmniejszonego zużycia pestycydów chemicznych o 50%, a także ograniczenie strat składników pokarmowych o co najmniej 50% i nawozów o co najmniej 20%. W produkcji zwierzęcej ograniczona jest tymczasem sprzedaż antybiotyków o ok. połowę.
Rolnik zajmujący się produkcją ekologiczną sprzedaje swoje towary ze znacząco wyższą marżą rynkową, wynoszącą ok. 20%, niż rolnik konwencjonalny. Dodatkowo na opłacalność produkcji ekologicznej duży wpływ mają dotacje.
Opłacalność produkcji z i bez marży ekologicznej
– Są rolnicy, którzy interesują się tylko dotacjami, które są całkiem spore – mówił dr Maciejczak. W takiej sytuacji nie zależy im na marży rynkowej, a jedynie na dopłatach do produkcji ekologicznej.
Sytuacja zmienia się, kiedy sprzedane produkty wejdą na rynek z certyfikatem eko. Dochód bez dopłat, ale z uwzględnieniem marży rynkowej, jest w stanie osiągnąć poziom dochodów z produkcji konwencjonalnej z dopłatami bezpośrednimi . Doliczając do tego dopłaty z tytułu produkcji ekologicznej, zyski się podwajają, jak tłumaczył ekspert.
Zyski w uprawie
Dr Maciejczak przedstawił zyski dla produkcji na podstawie badań w gospodarstwach uprawiających ziemniaki ekologiczne. Przede wszystkim ogólna kondycja roślin się polepszyła; wzmocniona ochrona przed szkodnikami, chorobami i niekorzystnymi czynnikami pogodowymi.
Według rolników, ekologia przyczyniła się do wzrostu plonów – wg 51,4% rolników od 3-5%, 10,8% rolników zadeklarowało wzrost plonów o więcej niż 10%. Tymczasem wykorzystanie preparatów biologicznych według przeważającej części rolników (70,3%) generowało koszty niższe niż uzyskane wyniki.
Koszty i ryzyko w produkcji ekologicznej
Ekspert wyjaśnił, że produkcja ekologiczna to inwestycja dla wytrwałych i cierpliwych rolników, która z czasem prowadzi do zysków i zapewnia bezpieczeństwo. Najbardziej ryzykownych okresem w tej działalności jest początek inwestycji. Do kosztów rolnictwa ekologicznego krótkookresowego można wliczyć spadek plonów, brak marży rynkowej, wzrost kosztów pośrednich oraz bezpośrednich. Średniookresowo koszty bezpośrednie spadną, ustabilizują się koszty pośrednie. W długookresowo prowadzonej działalności natomiast ustabilizują się również koszty bezpośrednie.
Ryzykiem w produkcji ekologicznej długoterminowej będzie przede wszystkim zwiększona podatność na ryzyka produkcyjne i rynkowe oraz spadek sprawności organizacyjnej. W perspektywie średniookresowej ryzykiem może być niewystarczająca wiedza produkcyjna, a w długookresowej – rynkowa.
Korzyści dla cierpliwych i wytrwałych
Ryzyko i koszty grają dużą rolę w produkcji ekologicznej krótko- i średniookresowej, natomiast spadają w dłuższej perspektywie.
Odwrotnie jest jeśli mówimy o korzyściach. Przy produkcji trwającej krótko jedyną korzyścią są dopłaty, w średnim okresie gospodarowania dochodzi do tego marża rynkowa. Natomiast rolnicy ekologiczni, którzy produkują długoterminowo, mogą liczyć nie tylko na wzrost marży rynkowej i dotacje, ale także na wzrost konkurencyjności i odporność rynkową.
oprac. al
