Do KOWR wracają grunty z wieloletnich dzierżaw. Komu będą rozdysponowane?

Do konsultacji społecznych zostało skierowane rozporządzenie „w sprawie szczegółowych kryteriów wyboru najkorzystniejszej oferty w przetargu ofert pisemnych, liczbie punktów przyznawanych za ich spełnienie oraz rodzajów dowodów potwierdzających ich spełnienie”, który dotyczy ośrodków produkcji rolniczej. 

Na mocy przepisów ustawy z 2011 r. do dzierżawców skierowano  propozycję  dokonania zmian umów w zakresie wyłączenia z umów dzierżawy 30% powierzchni użytków rolnych w celu przekazania ich potem rolnikom indywidulanym. Pozyskane z tzw. wyłączeń grunty miały trafić przede wszystkim na powiększenie gospodarstw rodzinnych. 

Zobacz także: KOWR zyska dodatkowe 980 mln zł. Wiemy na co wyda te pieniądze

Realizując ustawę Agencja Nieruchomości Rolnych „odzyskała” prawie 79 tys. ha gruntów, które zostały już rozdysponowywane, głównie poprzez wydzierżawienie i sprzedaż w przetargach ograniczonych na rzecz rolników indywidualnych. Ale w stosunku do 403 umów dzierżawy na łączną powierzchnię 178,1 tys. ha dzierżawcy nie wyrazili zgody na wyłączenie 30% powierzchni. Teraz w momencie wygaśnięcia ich umowy dzierżawy ziemie te wrócą do KOWR. 

Najwięcej umów, bo aż 67, wygasa w roku 2024 r. co stanowi to 47% wszystkich umów wygasających w latach 2023-2026. W roku 2023 oraz w roku 2025 wygasa po 33 umowy, czyli po 23% wszystkich wygasających umów, a w roku 2026 – 11 umów (8%). Natomiast najwięcej gruntów powróci do Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa z umów dzierżawy w roku 2023. Jest to powierzchnia ponad 37,4 tys. ha czyli 39% całej powierzchni z umów wygasających w latach 2023-2026, w roku 2026 powraca 36,7 tys. ha (38%) w latach 2025- 2026 powraca 21,9 tys. ha (23%).

Oddziały Terenowe Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa, na terenie działania których znajdują się nieruchomości, które powrócą do rozdysponowania z wygasających umów dzierżawy, są w trakcie opracowania koncepcji restrukturyzacji tych nieruchomości lub będą podejmować prace mające na celu sporządzenie takiej koncepcji. W tym celu dyrektorzy jednostek terenowych KOWR powołali lub będą powoływali komisje, których zadaniem będzie wypracowanie optymalnego i racjonalnego sposobu rozdysponowania nieruchomości aktualnie dzierżawionych.

Niezbędne będzie dokonanie zarówno przeglądu gruntów i obiektów budowlanych, jak i podziałów geodezyjnych w taki sposób, aby powstały jednostki gospodarcze, których wielkość, rozłóg i stan obiektów budowlanych, umożliwią przyszłym dzierżawcom prowadzenie racjonalnej działalności gospodarczej (np. w formie ośrodka produkcji rolniczej), a przede wszystkim przyczynią się do powiększenia gospodarstw rodzinnych.

Zgodnie z uchwalonymi w 2019 r. przepisami Dyrektor Generalny KOWR, za zgodą MRiRW, może wyodrębnić z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa „ośrodki produkcji rolniczej” (OPR), czyli nieruchomości, które wraz z innymi składnikami mienia tworzą nierozerwalną, zorganizowaną całość gospodarczą, o powierzchni przekraczającej 50 ha, której podział byłby nieuzasadniony ekonomicznie.

KOWR będzie gospodarował OPR w drodze oddania na czas oznaczony do odpłatnego korzystania na podstawie umowy dzierżawy, po przeprowadzeniu przetargu. Stworzy to możliwość wydzierżawienia zorganizowanych zabudowanych nieruchomości rolnych przystosowanych do prowadzenia na wysokim poziomie specjalistycznej produkcji rolniczej. OPR ukierunkowany byłby na określoną produkcję towarową przeznaczoną na rynek czyli produkcję roślinną lub produkcję zwierzęcą.

Nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa, w oparciu o które będą tworzone OPR, obecnie są przedmiotem umów dzierżawy, które nie mogą zostać wydłużone. Jeżeli obecny dzierżawca wywiązuje się z zobowiązań wynikających z umowy, istnieje możliwość zorganizowania przetargu na OPR przed planowanym przejęciem nieruchomości przez KOWR od obecnego dzierżawcy, np. na ok. 12 miesięcy przed tą datą. 

Okres ten ma umożliwić sprawne przekazanie nieruchomości nowemu dzierżawcy wyłonionemu w przetargu, w tym przejęcie:

Jako kryteria wyboru najkorzystniejszej oferty w przetargu ofert pisemnych dotyczących dzierżawy OPR zaproponowano: