Zdarza się, że kilku rolników wnioskuje o dopłaty do tego samego gruntu rolnego. Na linii właściciel ziemi i dzierżawca dochodzi wtedy do nieprzyjemnej kolizji. Nic dziwnego, że Zarząd Krajowej Rady Izb Rolniczych (KRIR) zwrócił się do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi Czesława Siekierskiego, aby ten podjął się doprecyzowania przepisów, które regulują status osoby faktycznie użytkującej grunt rolny. We wniosku pojawił się postulat zmian, które umożliwiłyby przyznanie dopłat osobie, która faktycznie użytkuje ziemię, nawet jeśli nie posiada tytułu prawnego do tego gruntu rolnego.
Dla kogo dopłaty?
Rozwiązanie tej kwestii jest szczególnie ważne dla tych osób, które np. prowadzą działalność rolniczą na gruntach, ale nie są ich właścicielami lub nie mają spisanej umowy dzierżawy. To oni w sposób rzeczywisty zajmują się produkcją rolną, a wielokrotnie nie mogą korzystać z popularnych form wsparcia.
Komu należą się dopłaty? Wyjaśnienia Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi
W odpowiedzi na wspominany wyżej wniosek KRIR Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi podaje, że zgodnie z przepisami UE (art. 4 ust. 4 rozporządzenia 2021/2115) jednym z warunków przyznawania wsparcia w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 (PS WPR) jest wymóg, aby kwalifikujące się hektary pozostawały w dyspozycji rolnika. W tym kontekście termin „w dyspozycji” oznacza posiadanie, rozumiane zgodnie z art. 336 ustawy – Kodeks cywilny, definiujące „posiadacza rzeczy zarówno jako tego, kto nią faktycznie włada jak właściciel (posiadacz samoistny), jak i tego, kto nią faktycznie włada jak użytkownik, zastawnik, najemca, dzierżawca lub mający inne prawo, z którym łączy się określone władztwo nad cudzą rzeczą (posiadacz zależny)”.
Najważniejsza jest produkcja rolna
W związku z powyższym tokiem rozumowania płatności należą się rolnikowi, który zapewnia prawidłowe funkcjonowanie gospodarstwa poprzez wykonywanie czynności, takich jak: organizacja, zarządzanie, praca fizyczna, będąc faktycznym użytkownikiem danej ziemi. Dopłaty nie powinny być przyznawane właścicielom gruntów rolnych, którzy nie prowadzą na nich produkcji rolnej.
Przeczytaj także: ARiMR opublikowała "Harmonogram naborów wniosków na 2025 rok"
Dopłaty – jakie działanie jest niezgodne z prawem?
Okazuje się, że jeśli właściciel wnioskuje o dopłaty, ale faktycznie nie użytkuje gruntów, to działa przeciw literze prawa: – Zgodnie bowiem z art. 23 ustawy o PS WPR, w przypadku gdy grunt rolny stanowi przedmiot posiadania samoistnego i posiadania zależnego, płatności przysługują posiadaczowi zależnemu, czyli temu, kto faktycznie zajmuje się uprawą zadeklarowanych do płatności gruntów – czytamy w wyjaśnieniu.
Wymóg posiadania tytułu prawnego
Z drugiej strony posiadanie tytułu prawnego to zabezpieczenie przed pobieraniem płatności przez osoby nieuprawnione. Ministerstwo podaje, że w razie konfliktu krzyżowego płatności przysługują rolnikowi, który użytkuje grunt i posiada do niego tytuł prawny. Jakie są dopuszczone prawem formy tytułu własności? Prawo do użytkowania gruntów może być realizowane nie tylko poprzez tytuł własności, ale także np. poprzez umowę dzierżawy (zarówno w formie ustnej, jak i pisemnej).
Źródło: krir.pl
Fot. envato elements
