W grupie gospodarstw wielkoobszarowych najwięcej, bo 8,2 tys. jest gospodarstw w przedziale 100 – 300 ha. Powyżej 300 ha znajduje się 2,3 tys. zagród, z czego 259 gospodarstw dysponuje areałem ponad 1000 ha. W przedziale 2000–3000 ha w Polsce znajduje się 31 gospodarstw, i tyle samo dla areału ponad 3000 ha.
Trzeba zaznaczyć, że przebudowa struktury agrarnej postępuje w Polsce stopniowo; tylko w okresie 2004-2010, czyli pierwszej dekady po wstąpieniu Polski do UE, wielkość gospodarstw w grupie 50-100 ha zwiększyła się o ponad połowę. Pomogło w tym udostępnianie ziemi z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa. Po transformacji gospodarczej w 1989 r. przejęty po państwowych gospodarstwach rolnych Zasób ok. 4,7 mln ha był sukcesywnie prywatyzowany. Na dziś w rękach Skarbu Państwa pozostaje już tylko ok. 1,3 mln ha.
Gospodarstwa wielkoobszarowe w Polsce zasiewają ok. 20% areału gruntów ornych i całość swojej produkcji przeznaczają na rynek. Dla porównania, w Niemczech czy Hiszpanii grupa gospodarstw ponad 100 ha posiada 55% gruntów ornych; we Francji ten odsetek sięga 59%. Dwie trzecie przedsiębiorstw tego typu wyspecjalizowanych jest w produkcji polowej, głównie zbóż – na areale ok. 1,5 mln ha i rzepaku – ok. 0,5 mln ha. W praktyce oznacza to, że dostarczają na rynek ponad 7 mln t zbóż, co odpowiada ok. ¼ produkcji tego gatunku w Polsce. Natomiast produkcją zwierzęcą, w kierunku bydło mleczne, trzoda chlewna czy drób – zajmuje się co dziesiąte gospodarstwo z tej grupy. Ze względu na jednorodną i dużą podaż surowca, produkty z gospodarstw ponad 100 ha są znaczącą składową wolumenu kierowanego z Polski na eksport. pł
fot. Łuczak
