Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa prowadzi monitoring spłat należności z tytułu ponad 140 tys. zawartych umów, w tym ponad 60 tys. umów dzierżawy i ponad 25 tys. umów sprzedaży nieruchomości rolnych. Z danych zaprezentowanych przed sejmową komisją rolnictwa wynika, że poziom zaległości z tytułu rozdysponowania mienia Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa na 30 października 2018 roku wynosił 1 769 383 tys. zł.
Większość tej kwoty, bo ponad 1,2 mld zł, to zaległe należności z tytułu umów dzierżawy i sprzedaży mienia Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa. Na tą kwotę składa się m.in. windykacja należności z tytułu bezumownego użytkowania ziemi dotyczy kwoty 283 tys. zł. W tym wypadku od końca 2011 roku naliczane są opłaty w wysokości pięciokrotności wywoławczego czynszu dzierżawnego. Z kolei windykacja należności z tytułu wieczystego użytkowania nieruchomości, które powinny być wpłacane na rachunek Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa bez uprzedniego wezwania, dotyczy kwoty 330 tys. zł. Choć tu skala umorzeń wynosi 1 mln 734 tys. zł.
Resort rolnictwa przyznaje, że windykacja nie jest łatwa z powodu przewlekłości i niskiej efektywności postępowań sądowych i egzekucyjnych. Mało efektywne stało się również stosowanie zabezpieczeń w postaci poręczeń, gdyż często poręczyciele są w równie złej sytuacji co dłużnik.
– Jest to kwestia niekoniecznie korzystnej koniunktury przewidywanej w biznesplanach, zakładanej przez producentów rolnych przy zakupie bądź wydzierżawianiu gruntów rolnych z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa. Biznesplany są przygotowywane w perspektywie minimum pięciu lat. Sytuacja zakładana w biznesplanach niekoniecznie jest odzwierciedlana w rzeczywistości. Są różne zachwiania w produkcji roślinnej czy też zwierzęcej, co również ma duży wpływ na sytuację bieżącą. Musimy również pamiętać o zobowiązaniach zaległych, zobowiązaniach daleko idących, nie tylko z ostatnich dwóch, trzech lat, ale chociażby związanych z zakupem gruntów z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa pod koniec lat 90, bądź na początku lat 2000. Wśród nich są również i te zobowiązania, których rolnicy nie byli w stanie uregulować. Wiele gruntów z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa ponownie wróciło do zasobu. Są one rozdysponowywane - tłumaczył posłom wiceminister rolnictwa Rafał Romanowski.
Ale rolnicy zalegają także z należnościami za inne programy krajowe takie jak m.in.:
- mechanizm „pomocy dla plantacji trwałych” - 474 tys. zł
- mechanizm „monitorowanie produkcji biogazu rolniczego” - 8255 zł,
- mechanizm „kary pieniężne w ramach ustawy o biokomponentach i biopaliwach” - 127 tys. zł
- mechanizm wprowadzonych na rynku mleka i przetworów mlecznych - 6, 8 mln zł,
- z tytułu funduszu promocji - 2,9 mln zł,
- należności z tytułu interwencji rynkowej, skupu z dopłatą Agencji Rynku Rolnego, kar za brak eksportu oraz zrealizowanych poręczeń- 103 tys. zł.
wk