Ale…
W większości odwiedzonych przez nas podczas wyjazdu studyjnego gmin, całość inwestycji pokrywa Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska.
Geotermia – czysta energia z wnętrza ziemi
Wyjazd studyjny szlakiem inwestycji dla samorządów wspieranych przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej zademonstrował – po pierwsze, jak prężnie funkcjonują niektóre gminy w Polsce, dbając jednocześnie o środowisko i stając się wzorem dla innych.
Wyjazd studyjny rozpoczął się konferencją w budynku Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej na temat Walki ze smogiem i efektywnego wykorzystania Odnawialnych Źródeł Energii i projektu Czyste powietrze, która była idealnym podłożem do prezentacji rozwoju geotermii w Polsce.
W wyjeździe studyjnym brali udział dziennikarze oraz organizatorzy z NFOŚiGW, m.in. Sławomir Kmiecik, rzecznik prasowy, a także Beata Kuś, kierownik Wydziału Geologii i Górnictwa z Departamentu Ochrony Ziemi NFOŚiGW.
Projekty geotermalne realizowane przez samorządy i wspierane przez NFOŚiGW to szansa na poprawę jakości powietrza. Przykładem dobrych praktyk są miasta Sochaczew, Poddębice, Sieradz, Konin i Koło, które mieliśmy okazję odwiedzić. W każdym z nich postęp prac jest na innym poziomie, w planach jest różnorodne wykorzystanie wody geotermalnej, ponieważ posiada inne właściwości fizyko-chemiczne, a ponadto gminy różnią się także zamożnością i liczbą mieszkańców.
Sochaczew – źródło ciepła i woda pitna
W Sochaczewie zostaliśmy przywitani przez Piotra Osieckiego, burmistrza miasta o liczbie 37 tys. mieszkańców. W Sochaczewie realizowany jest projekt „Rozpoznanie możliwości wykorzystania zasobów geotermalnych do celów ciepłowniczych poprzez wykonanie otworu geotermalnego”. Całkowity koszt inwestycji to 11 mln zł, w całości fundusze pochodzą z NFOŚiGW. Dodatkowo Sochaczew wnioskuje o dotację na budowę ciepłowni z przyłączem do sieci.
Odwiert geotermalny ma sięgać 1400-1600 m w głąb ziemi, aby dotrzeć do warstwy wodonośnej o temperaturze 40 stopni Celsjusza, o niskiej mineralizacji ok. 1 g/l. Wydajność wydobywania wody to 80-120 m3/h.
Geotermia w Sochaczewie ma spełniać dwojaką funkcję – zapewnić źródło ciepła systemu ciepłowniczego na poziomie około 15% i poprzez zastosowanie stacji uzdatniania wody zabezpieczyć mieszkańców w wodę pitną. Wykonawcą odwiertów w każdej z gmin jest G–Drilling S.A. Szybkość prac jest nieprawdopodobna, projekt rozpoczął się 2 sierpnia br, a obecnie otwór jest na głębokości około 1000 m. Z ciepła geotermalnego będzie mogło skorzystać około 30% odbiorców Sochaczewa.
– Obniżenie rachunków za ciepłą wodę dla mieszkańców raczej nie wchodzi w grę, w tym przypadku inwestycja ma za zadanie ustabilizowanie cen w długim okresie czasu – tłumaczył Piotr Osiecki, burmistrz Sochaczewa.
Poddębice wzorem geotermii
Kolejną ciekawą i częściowo ukończoną inwestycją mogą pochwalić się Poddębice, gdzie gorąca woda zasila już instalację, a mieszkańcy mogą korzystać z ekologicznej metody ogrzewania swoich domów. Koszt wykonania odwiertu wyniósł 12 mln zł. 4,9 mln zł Poddębice otrzymały z NFOŚiGW. Dodatkowo w 2012 roku w ramach Budowy infrastruktury publicznej wartek 7,1 mln zł Geotermia Poddębice skorzystała ze środków WFOŚiGW w Łodzi (3,5 mln zł). W kolejnych latach wybudowano ciepłociągi o długości 4 km za 8 mln zł (6,3 mln zł z WFOŚiGW).
Woda geotermalna ma bardzo niski poziom mineralizacji na poziomie około 0,5 g/l, może być wykorzystana w turystyce, rekreacji, rolnictwie, rehabilitacji, ale także ogrzewaniu domów i również do picia. Odwiert ma głębokość 2100 m i jest z niego wydobywana woda o temperaturze 71 stopni Celsjusza, o samowypływie 116 m3/h.
Co ciekawe Gmina Poddębice posiada 100% udziałów w Geotermii Poddębice, a nie wszędzie ma to miejsce, bo udziałowców jest np. kilku. Woda może być wydobywana z wydajnością 252 m3/h przez 25 lat. Woda geotermalna jest wykorzystywana (od kwietnia do października) do zasilania basenów odkrytych niedaleko Geotermii Poddębice oraz szpitala. Wokół Geotermii Poddębice znajduje się wspaniale zagospodarowany teren Pałacu oraz Ogród Zmysłów. Przepływ wody jest silny, a woda nie jest w pełni wykorzystywana, więc po ochłodzeniu w zbiorniku jest zrzucana do rzeki Ner, dzięki czemu do Warty dopływa czystsza woda. W rzece Ner odradzają się gatunki ryb, które wcześniej wymarły ze względu na poziom zanieczyszczeń.
Sieradzkie solanki
Geotermia w Sieradzu znacznie różni się poziomem mineralizacji wody, ponieważ zawiera aż 75 g/l, co oznacza, że woda jest znacznie zasolona. W tym projekcie odwiert będzie miał głębokość 1505 m (plus/minus 10%, jak w każdym początkowym etapie odwiertu, trzeba założyć margines błędu badań geologicznych ziemi). Woda pozyskiwana z otworu będzie miała najprawdopodobniej temperaturę 55 stopni Celsjusza i będzie wypływała samoczynnie z prędkością 250 m3/h. Inwestycja kosztowała 10 mln zł i w całości pokryła ją dotacja NFOŚiGW. Aby ją zakończyć, tak by do osiedli trafiała woda z geotermii będzie musiało upłynąć około 10 lat. W ciągu roku zapewni to wówczas 12 mW energii cieplnej (a potrzebne jest około 60 mW). Od kwietnia do października zapotrzebowanie wynosi 6-7 mW, natomiast od listopada do marca woda będzie musiała być dogrzewana.
Woda z wnętrza ziemi będzie wykorzystana nie tylko do ogrzewania mieszkań i domów, ale także w celach uzdrowiskowych, rekreacyjnych i turystycznych, ponieważ w przyszłości mają powstać w Sieradzu termy z basenami solankowymi. Odwiert został zakończony, a na wiertni trwają prace filtrowania i żwirowania, aby oczyścić wodę wypływającą z warstwy wodonośnej. Ciekawym rozwiązaniem jest oszczędność na transporcie wody z otworu do ciepłowni (nie wszystkie Geotermie miały taką możliwość), ponieważ tuż za ogrodzeniem znajduje się ciepłownia. W Sieradzu wykorzystywana będzie także absorpcyjna pompa ciepła i ogrzewanie gazowe (pochodzące z biogazowni). Sieradz dąży do 80 % wykorzystania odnawialnych źródeł energii w systemie ciepłowniczym miasta. Woda geotermalna będzie krążyć w układzie zamkniętym, czyli nie będzie zrzutów wody do rzeki, tylko pozostała (nie wykorzystana woda) będzie innym odwiertem wtłaczana do wnętrza ziemi.
Konin i termalna wyspa na Warcie
Miasto o bardzo ciekawej historii, a ponadto o jednym z najwyższych poziomów wykorzystania odnawialnych źródeł energii w Polsce. Może poszczycić się dążeniem do 90% wykorzystania OZE w ciepłownictwie. Geotermia Konin wykorzystała na inwestycję ponad 15 mln zł, z czego dotacja NFOŚiGW stanowiła około połowę. W Koninie Prezes Zarządu MPEC Stanisław Jarecki zadecydował o wykorzystaniu pełnego potencjału jaki stwarza geotermia.
– Na wyspie Pociejewo powstanie Ekologiczny Salon Miasta. Przewidujemy całkowite zagospodarowanie źródła geotermalnego, poprzez energetykę, rekreację i balneologię. Planujemy budowę całego kompleksu rekreacyjno-leczniczego z basenami zewnętrznymi i wewnętrznymi – wymieniał Stanisław Jarecki, prezes MPEC.
W Koninie powstaje odwiert o głębokości 2660 m, o temperaturze wody 97,5 stopnia Celsjusza, o wydajności 130-150 m3/h o bardzo wysokiej mineralizacji 150 g/l.
Oprócz rozwoju geotermii, Konin wykorzysta w przyszłości wymienniki ciepła i pompę ciepła, która zagwarantuje efektywne wykorzystanie odwiertu, a także stabilną pracę geotermii (mniejsza wrażliwość na zmianę temperatury wody w sieci). Powstanie ciepłownia o mocy 8mW. Całkowity koszt inwestycji to 35 mln zł. Połowę będzie stanowiła dotacja, natomiast reszta to środki własne i kredyty.
W Koninie także planowany jest drugi odwiert w odległości 1 km, przez który będzie woda wtłaczana z powrotem do warstwy wodonośnej. Docelowo ograniczenie emisji CO2 to 14116 Mg/rok.
Koło miasto OZE (odnawialnych źródeł energii)
W miejscowości Chojny prowadzony jest obecnie odwiert za 25 mln zł, z czego dotacja NFOŚiGW to 22 mln zł. Planowane zakończenie prac to sierpień przyszłego roku. Niewykorzystana woda z elektrociepłowni geotermalnej po ochłodzeniu będzie zrzucana do Warty. Wydobywana woda będzie miała temperaturę 120 stopni Celsjusza, o prędkości 120 m3/h i o mineralizacji 1 g/l. Do systemu geotermalnego w przyszłości podłączona będzie kaskadowa pompa ciepła, a latem, kiedy nie jest potrzebne tak wysokie zużycie wody na ogrzanie mieszkań będzie wytwarzany prąd. Koło może pochwalić się planami na 100 % wykorzystanie energii odnawialnej w ciepłownictwie.
NFOŚiGW ma na swoim koncie liczne sukcesy udanych, zfinalizowanych trasakcji i inwestycji poprawiających jakość powietrza, między innymi działającą najdłużej w Polsce Geotermię Podhalańską, która nadal się rozwija, odwierty geotermalne w Stargardzie, a także budowę ciepłowni geotermalnej w Białce Tatrzańskiej.
Polska posiada specyficzną budowę geologiczną, została dokładnie przebadana i jak na razie jest pierwszym krajem w Europie, na tak dużą skalę rozwijającym OZE, a w tym przypadku geotermię. Inwestorzy wzorują się na Islandii i Skandynawii, gdzie kraje geotermię mają w małym palcu.
Dzięki takim właśnie odkryciom nauk geologicznych, za jakiś czas będziemy w Polsce oddychać znacznie czystszym powietrzem. Niebawem bowiem rusza także nabór wniosków w ramach projektu Czyste Powietrze, z którego będą mogli skorzystać beneficjenci indywidualni – posiadacze domków jednorodzinnych.
dkol
