Po trudnym 2020 roku nadszedł czas powrotu na stare tory. Wnioski Komisji Europejskiej na temat sytuacji ekonomicznej na świecie i w Unii Europejskiej są jasne – pandemia COVID-19 ściśle związana jest z pogorszeniem gospodarki światowej, która po wprowadzeniu szczepień na świecie zaczyna powoli podnosić się z kryzysu.
Trendy na świecie
Niestety, wraz ze wzrostem gospodarczym obserwowane są regularne wzrosty w cenach energii i transportu, ale także ceny towarów. Ogromne zapotrzebowanie na paszę z Chin przyczynia się do wzrostu podaży w Europie, a co za tym idzie, także cen. Unijni rolnicy skorzystają w najbliższych miesiącach z tej tendencji – mimo lekko obniżonego plonowania zbóż i rzepaku, ceny powinny utrzymać się na zadowalającym poziomie.
Wiosenne przymrozki w perspektywie państw członkowskich nie miały dużego wpływu na uprawy zbóż i traw na paszę dla bydła, ale niestety silnie uderzyły w produkcję owoców.
Z kolei wysokie ceny pasz i wyzwania płynące z rozprzestrzeniania grypy ptaków i reformy strukturalne w hodowli bydła mogą przyczynić się do delikatnego zahamowania produkcji drobiu i wołowiny do końca 2021 r.
Zapotrzebowanie na produkty unijne ze Stanów Zjednoczonych i Chin (drugiego i trzeciego największego importera), przy znacznej poprawie sytuacji sanitarno-epidemiologicznej, powinno wpłynąć pozytywnie na eksport, szczególnie wieprzowiny, produktów mlecznych, wina i oliwy z oliwek.
Dramatyczny spadek w wymianie towarów z Wielką Brytanią (największym odbiorcą unijnych produktów), który pojawił się po Brexicie, teraz powoli odżywa – okres przejściowy po wyjściu Brytyjczyków minął. Niestety, eksport z państw członkowskich do innych krajów nie wyrównał tych strat.
Prognozy w liczbach:
- +4,6% PKB dla UE w 2021 r.
- +1,9% inflacja UE w 2021 r., a 1,4% w 2023 r.
Lepiej w branży roślin uprawych
Ceny głównych zbóż uprawnych kontynuują wzrosty od wiosny. Wysoki popyt w Chinach w wielu sektorach, spore zapotrzebowanie w produkcji biodiesela w USA, a także niepewność plonowania zapewniły trendy zwyżkowe. Wskaźnik cen żywności FAO (Organizacja Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa) w maju tego roku osiągnął najwyższą wartość od września 2011 roku.
W sezonie 2021/22 produkcja zbóż wzrośnie o ok. 4%, tak jak nasiona oleiste (wzrost o 9,5%) oraz białkowe (wzrost o 6,7%). Zapotrzebowanie na te produkty wewnątrz Wspólnoty również się zwiększy. Import zbóż zahamuje, natomiast wzrośnie zakup nasion oleistych (+17% pięcioletniej średniej).
Produkcja buraków cukrowych sięgnie nawet 110 milionów ton, a dzięki temu UE wyprodukuje 15,5 milionów ton cukru.
Po ubiegłorocznym kryzysie branży transportowej zwiększy się zapotrzebowanie na unijne biopaliwa.
Uprawy w Unii Europejskiej w sezonie 2021/2022 w liczbach:
- 288,7 milionów ton zbóż (+3,4% średnia pięcioletnia)
- 30,1 milionów ton nasion oleistych, lekki wzrost
- +28% wzrost zapasów cukru powyżej krytycznego poziomu
- +2,6% średniej pięcioletniej w ekstrakcji nasion oleistych.
Zmiany na rynku mleka
Odbiór mleka w UE zmalał wiosną – niskie temperatury zahamowały nadejście szczytu sezonowego. Majowe opady powinny wpłynąć na odrobienie strat i bilans całoroczny wzrośnie o 0,8%. Wydajność może rosnąć wolniej niż rok temu (1,6%) ze względu na słaby początek 2021 r., podczas gdy ubój krów przyśpieszy pod koniec roku, w związku z czym pogłowie krów mlecznych zmniejszy się o 0,9%.
Ceny mleka na terenie UE polepszają się, głównie ze względu na wysokie zapotrzebowanie z Chin, które wpływa na ceny na rynkach światowych. To powinno przynajmniej w jakimś stopniu zrównoważyć problem wzrostu kosztów paszy.
Mimo spodziewanego spadku spożycia mleka w Europie produkcja nie zahamuje – przyczynia się do tego wspomniany wcześniej wysoki popyt na unijne mleko w Chinach.
- +5% ceny masła (powyżej średniej pięcioletniej)
- +7% eksport serwatki (popyt w Chinach)
Produkcja mięsa
Unijna produkcja wołowiny może zwolnić w tym roku ze względu na redukcję pogłowia i obniżone zapotrzebowanie w sektorze spożywczym. Za to eksport na rynki o wysokiej wartości wzrośnie dzięki ostatnio zawartym umowom handlowym, m.in. z Kanadą i Japonią.
Ciekawa sytuacja na rynku wieprzowiny: oczekuje się ciągłego wzrostu produkcji za sprawą nadmiernego wyrównania strat związanych z ASF w niektórych regionach UE. W takim scenariuszu, mimo choroby i silnego spadku eksportu do Wielkiej Brytanii, ogólna produkcja wieprzowiny w Unii wzrośnie do końca roku.
Tymczasem produkcja drobiu w UE i eksport odnotowują silne spadki – wszystko za sprawą grypy ptaków w Polsce, która jest największym dostawcą tego mięsa. Prognozy dla tego rynku nie są optymistyczne – możliwe, że zapotrzebowanie na drób nie będzie rosło wystarczająco szybko po ożywieniu sektora spożywczego. Mimo wysokich cen opłacalność pozostaje pod znakiem zapytania ze względu na wysokie koszty paszy.
Chociaż unijna produkcja baraniny i jagnięciny pozostaje na niezmienionym poziomie, UE odnotowuje spore braki w zapasach tego mięsa (Nowa Zelandia przekierowała eksport do Azji), czego efektem są stosunkowo dobre ceny. Tak jak w innych branżach, sytuacja handlowa między Wspólnotą a Wielką Brytanią przyczynia się do spadków zarówno w eksporcie, jak i w imporcie.
Unijny rynek mięsa 2021 w liczbach:
- -1,4% produkcja wołowiny
- +26% eksport wieprzowiny w 1 kwartale (w porównaniu do 2020 r.)
- +15% cena brojlerów kurzych 17 do 24-tygodniowych (w porównaniu do 2020 r.)
- -1,2% dostępność mięsa owczego ogółem.
al na podst. EC
fot. pixabay
