Komisja Europejska podjęła decyzję o ograniczeniu stosowania kolejnej grupy substancji chemicznych PFAS, które są szeroko stosowane w przemyśle i mogą zagrażać zdrowiu oraz środowisku. Nowe przepisy dotyczą m.in. opakowań do żywności, co ma bezpośredni wpływ na rolnictwo i bezpieczeństwo żywności.
Zobacz też: Parlament Europejski głosuje dziś nad nowymi wymogami dotyczącymi opakowań żywności
Nowe przepisy ograniczające PFAS
Komisja Europejska w ramach rozporządzenia REACH zdecydowała o wprowadzeniu ograniczeń dla kwasu undecafluoroheksanowego (PFHxA) oraz powiązanych związków chemicznych z grupy PFAS. Substancje te, nazywane potocznie „wiecznymi chemikaliami”, ze względu na swoją trwałość i odporność na rozkład, są szeroko stosowane w przemyśle – również w opakowaniach mających kontakt z żywnością. Nowe przepisy mają na celu ochronę zdrowia ludzi oraz środowiska przed szkodliwymi skutkami tych substancji.
Opakowania takie jak kartony czy inne materiały używane w przemyśle spożywczym, które zawierają PFHxA, będą stopniowo wycofywane, co ma zapobiec przenikaniu szkodliwych substancji do żywności.
PFAS a bezpieczeństwo żywności. Jak chemikalia wpływają na łańcuch pokarmowy?
PFAS to grupa substancji chemicznych, które zyskały swoją nazwę „wiecznych chemikaliów” z powodu niezwykłej trwałości. Substancje te, raz uwolnione do środowiska, mogą tam pozostawać przez dziesięciolecia, kumulując się w wodzie, glebie, a ostatecznie także w organizmach żywych. Z tego powodu zostały uznane za poważne zagrożenie dla zdrowia publicznego i środowiska.
Problem ten ma szczególne znaczenie w rolnictwie, gdzie zanieczyszczenie gleb może prowadzić do bioakumulacji tych substancji w roślinach i zwierzętach hodowlanych. To oznacza, że mogą one trafić do łańcucha pokarmowego, a w konsekwencji do żywności spożywanej przez konsumentów.
Właśnie dlatego ograniczenie stosowania PFAS w opakowaniach żywnościowych jest kluczowe. Migracja chemikaliów z opakowań do żywności może stanowić zagrożenie dla zdrowia konsumentów. Z tego powodu Komisja Europejska podjęła kroki w celu wyeliminowania tych substancji z opakowań, co ma poprawić bezpieczeństwo żywności i zapobiec dalszemu zanieczyszczeniu środowiska.
Co zmieni się w praktyce i kiedy te zmiany nastąpią?
Ograniczenia PFHxA wchodzą w życie 20 dni po publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej, jednak w zależności od zastosowania, przemysł otrzyma okresy przejściowe trwające od 18 miesięcy do 5 lat. Ma to umożliwić producentom znalezienie i wdrożenie bezpieczniejszych alternatyw dla tych substancji.
Oznacza to, że zmiany w opakowaniach i materiałach używanych w produkcji żywności będą wprowadzane stopniowo, dając czas na adaptację. Niemniej jednak producenci powinni śledzić te zmiany i dostosowywać swoje praktyki do nowych przepisów, aby zapewnić bezpieczeństwo produktów i zminimalizować ryzyko związane z zanieczyszczeniami chemicznymi.
Brak weta ze strony Parlamentu i Rady
Akt delegowany opiera się na ocenie naukowej przeprowadzonej przez Europejską Agencję Chemikaliów (ECHA). Parlament Europejski i Rada nie zgłosiły sprzeciwu.
Decyzja o zakazie została podjęta z powodu szczególnych właściwości tych substancji, zwłaszcza ich trwałości i mobilności w płynach, takich jak woda: „Stosowanie tych substancji w niektórych produktach stanowi niedopuszczalne zagrożenie dla zdrowia ludzi i środowiska”. Ponadto zwrócono uwagę, że PFHxA coraz częściej jest używany jako zamiennik innej zakazanej już substancji PFAS – kwasu perfluorooktanowego (PFOA).
Decyzja Komisji Europejskiej o ograniczeniu stosowania PFHxA to krok w kierunku zapewnienia większego bezpieczeństwa zdrowotnego i ochrony środowiska. Dla branży żywnościowej oznacza to konieczność dostosowania się do nowych przepisów, ale także szansę na promowanie alternatywnych i bardziej bezpiecznych rozwiązań.
Zanieczyszczenie gleby i wody chemikaliami PFAS to poważny problem, z którym trzeba walczyć na wielu frontach. Nowe regulacje wprowadzają większą kontrolę nad stosowaniem tych substancji, co z czasem powinno przynieść korzyści zarówno dla rolnictwa, jak i konsumentów.
Na podst. Komisja Europejska, Food Fakty
