W Brukseli odbyły się warsztaty zorganizowane przez Copa Cogeca pt. "Jak ustrukturyzować i wesprzeć przyszłą politykę rolną w UE". W wydarzeniu udział wziął Jacek Zarzecki, ekspert Federacji Branżowych Związków Producentów Rolnych oraz wiceprzewodniczący Polskiej Platformy Zrównoważonej Wołowiny. Podczas spotkania poruszono kluczowe kwestie dotyczące przyszłości Wspólnej Polityki Rolnej (WPR) oraz wyzwań stojących przed europejskim rolnictwem.
Obrona budżetu Wspólnej Polityki Rolnej
Jeszcze w listopadzie pojawiły się informacje, że przewodnicząca KE Ursula von der Layen zamierza zlikwidować budżet Wspólnej Polityki Rolnej oraz pozostałych polityk wspólnotowych poprzez stworzenie 27 krajowych budżetów. Dostęp do pieniędzy ma być uzależniony od przygotowania przez każdy państwo planów krajowych, które akceptować będzie Bruksela oraz spełnienia kluczowych reform wymaganych przez KE.
Tymczasem podczas warsztatów podkreślono, że jednym z głównych wyzwań stojących przez unijnymi rolnikami jest obrona budżetu WPR w jego obecnej wysokości oraz zachowanie odrębności tego budżetu. Niedopuszczalne jest wrzucenie wszystkich funduszy europejskich do jednego "worka", co mogłoby skutkować ograniczeniem środków przeznaczonych na rolnictwo.
- Trudno będzie utrzymać obecny poziom finansowania WPR z uwagi na nowe wyzwania, takie jak obronność czy zmiany klimatyczne. Jednak wydatki na rolnictwo muszą gwarantować rolnikom stabilność oraz umożliwić efektywną reakcję w sytuacjach kryzysowych – podkreślił podczas spotkania Jacek Zarzecki.
Wsparcie finansowe dla rolnictwa
Zdaniem uczestników warsztatów utrzymanie wsparcia finansowego dla rolnictwa jest kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego Europy. Rolnictwo stanowi bowiem fundament gospodarki, a jego stabilność ma bezpośredni wpływ na dostępność i jakość żywności dla obywateli Unii Europejskiej. Bez odpowiednich nakładów finansowych rolnicy nie będą w stanie sprostać rosnącym wymaganiom rynkowym, klimatycznym i społecznym. Bezpieczeństwo żywnościowe to nie tylko kwestia ekonomiczna, ale również strategiczna i polityczna. Stabilne rolnictwo gwarantuje niezależność żywnościową oraz chroni przed ryzykiem kryzysów wywołanych globalnymi zakłóceniami w dostawach. Dlatego tak ważne jest, aby WPR pozostała priorytetem budżetowym UE.
Niewystarczająca rezerwa kryzysowa
Obecna rezerwa kryzysowa WPR w wysokości 450 mln euro jest niewystarczająca w obliczu współczesnych zagrożeń. Środki te są przeznaczone na wsparcie rolników w sytuacjach kryzysowych, takich jak zakłócenia na rynku, klęski żywiołowe czy inne nieprzewidziane zdarzenia. Choć na forum Unii Europejskiej pojawia się koncepcja stworzenia dodatkowego funduszu "sprawiedliwej transformacji", to na chwilę obecną są to jedynie ogólne deklaracje bez konkretnych rozwiązań.
Perspektywa członkostwa Ukrainy w UE - wpływ na rolnictwo
Podczas warsztatów poruszono także kwestię ewentualnego członkostwa Ukrainy w Unii Europejskiej. Pomimo istniejącej woli politycznej, brak jest konkretnych dat czy szczegółowych planów tego procesu. Jednak wejście Ukrainy do UE może oznaczać gruntowne zmiany w WPR.
– Gros środków budżetowych mogłoby zostać skierowanych do ukraińskich agroholdingów, co znaczenie wpłynie na obecną strukturę wsparcia europejskich rolników – zauważył Jacek Zarzecki.
Dodatkowo, integracja Ukrainy z unijnym rynkiem rolnym niesie ze sobą ryzyko destabilizacji cen i załamania konkurencyjności. Duże ukraińskie gospodarstwa rolne, posiadają przewagę kosztową wynikającą z niższych standardów produkcji i niższych kosztów pracy. Może to doprowadzić do wypierania europejskich produktów rolnych z rynku oraz pogorszenia sytuacji ekonomicznej wielu małych i średnich gospodarstw rolnych, które przeważają w UE.
