Hańba, hańba – takimi okrzykami przywitano oświadczenie marszałka Sejmu, który po drugim czytaniu poprawek do ustawy o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa i głosowaniu stwierdził, że parlament przyjął tę ustawę. Krzysztof Jurgiel, minister rolnictwa i rozwoju wsi (PiS) przypomniał jednak:
– Chcę podkreślić, że ustawa nie jest bardziej restrykcyjna i nie wprowadza ograniczeń większych, niż są w innych państwach UE.
Zdaniem resortu rolnego, takie wnioski można wysnuć na podstawie zleconych przez MRiRW ekspertyz:
Francja: wymagane jest zezwolenie na nabycie nieruchomości rolnej. Przy sprzedaży nieruchomości rolnej spółka SAFER, a więc odpowiednik polskiej Agencji Nieruchomości Rolnej, ma możliwość skorzystania z prawa pierwokupu. Jest obowiązek 15-letniego osobistego prowadzenia nabywanego gospodarstwa oraz osobistego wykonywania prac w tym gospodarstwie.
Niemcy: potrzebne jest pozwolenie na nabycie nieruchomości rolnej, czyli decyzja. Urzędnik na poziomie starostwa ocenia, czy nieruchomość rolna może być zbyta i czy będzie zagospodarowana zgodnie z planem urządzania rolniczej przestrzeni produkcyjnej, które określają, jak nieruchomości mają być w danej miejscowości wykorzystywane.
Hiszpania: preferencje w nabywaniu nieruchomości posiadają gospodarstwa priorytetowe, do których zalicza się gospodarstwo rodzinne.
Dania: Nabycie przez osobę fizyczną nieruchomości rolnej jest możliwe, gdy nabywca jest obywatelem Danii lub państwa Unii Europejskiej. Nabywca lub jego współmałżonek albo dzieci w chwili nabycia nieruchomości w Danii nie mogą być właścicielami lub współwłaścicielami nieruchomości rolnej położonej za granicą. Jeśli nabywca posiada nieruchomość rolną w swoim macierzystym kraju, to według prawa duńskiego musi się ho wyzbyć przed nabyciem gruntu w Danii.
Węgry: do nabycia nieruchomości, własności konieczne jest uzyskanie zgody wydawanej przez organ państwowy, który posiada prawo weta. Ziemia może być nabyta przez osobę, która aktualnie ją uprawia. Osoba nabywająca ziemię musi złożyć deklarację, że będzie osobiście uprawiać tę ziemię i nie będzie przekazywać jej innej osobie.
W czasie drugiego czytania zgłoszono do ustawy 53 poprawki. Komisja na swoim posiedzeniu zadeklarowała 13 do poparcia prze Sejm, resztę odrzuciła.
Najważniejsze ustalenia:
- wstrzymana zostaje sprzedaż ziemi z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa na 5 lat. W zasobie obecnie znajduje się ok. 1,5 mln ha, z z czego 1 mln ha w dzierżawie. Tymi państwowymi gruntami zawiaduje Agencja Nieruchomości Rolnej;
- dzierżawa jest podstawową formą zagospodarowania gruntów państwowych, znajdujących się w ANR;
- ANR posiadać będzie prawo pierwokupu gruntów rolnych. Nie dotyczy ono dziedziczenia ustawowego lub przez rolnika indywidualnego;
- prawo pierwokupu ANR nie będzie dotyczyć działek do wielkości 2 ha, choć opozycja PSL proponowała przeforsowanie granicy 5 ha;
- nowa poprawka: związki wyznaniowe i kościoły będą mogły nabywać ziemie rolną z ANR;
- osoba, która nabyła ponad 300 ha z ANR, wliczając też grunty zbyte (z wyjątkiem na cele społeczne), nie może startować w przetargach ograniczonych;
- przyjęta poprawka, w zakresie zaliczenia zaliczenia nabycia nieruchomości rolnej do wspólnego majątku małżonków, z czego jeden może być rolnikiem indywidualnym;
- ziemię rolną będą mogli nabywać rolnicy, którzy są także ubezpieczeni w ZUS, a nie tylko w KRUS; pozwoli to na kupno ziemi rolnikom-dwuzawodowcom;
Niektóre zgłoszone, a odrzucone poprawki opozycji:
- odrzucono propozycję, by o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości z ANR nie stosować do nieruchomości rolnych, o których nabycie wnioskują byli właściciele lub ich spadkobiercy – poszkodowani tzw. reformą rolną z 1944 r.
- opozycja proponowała, by nabywcą nieruchomości rolnej mogła też być spółdzielnia produkcji rolnej zrzeszająca rolników – Sejm odrzucił poprawkę;
- poprawka, by skrócić okres obowiązkowego prowadzenia gospodarstwa rolnego przez nabywcę do 5 lat – Sejm odrzucił.
- odrzucona została propozcyja, by uprawnienie nabycia nieruchomości, które przysługuje Agencji Nieruchomości Rolnych, od 5 ha.
Ustawa trafiła do Senatu. Według informacji „top agrar Polska”, przejdzie przezeń „gładko” i zdąży być podpisana przez prezydenta Andrzeja Dudę jeszcze w kwietniu. Tym samym od 1 maja 2016 r. obowiązywać będzie nowy akt prawny, regulujący obrót ziemią rolną w Polsce. MRiRW zapowiada już jednak jej nowelizację po 6 miesiącach i jednocześnie wprowadzenie kolejnej ustawy – o kształtowaniu ustroju rolnego (UKUR) – w ciągu najbliższych 2 lat.
Przypomnijmy, dotychczasowa UKUR jest „zamrożona” do końca kwietnia br. i jest efektem prac poprzedniej koalicji PO-PSL. pł
Szczegółowe informację MRiRW nt. nowej ustawy znajdziesz TUTAJ.
