Grupa posłów zwróciła w interpelacji skierowanej do ministra rolnictwa uwagę na problem fałszowania miodu oraz „braku działań, a szczególnie kontroli służb państwowych nad produkcją i sprzedażą miodu, co umożliwia coraz powszechniejsze oszukiwanie konsumentów i sprzedaż pod nazwą "miodu" wyrobów niemających z miodem nic wspólnego”.
Miód pod nadzorem unijnej dyrektywy
W odpowiedzi ministerstwo rolnictwa szczegółowo wyjaśniło zasady unijnej dyrektywy Rady 2001/110/WE1 odnosząca się do miodu, w której ma na celu zapewnienie pełnej informacji zarówno na temat jakości, jak i pochodzenia geograficznego miodu. W tym celu dyrektywa określiła produkt, który może być wprowadzany do obrotu pod nazwą „miód”, przewidując między innymi konieczność bezwzględnego stosowania kryteriów składu. Główne rodzaje miodu zostały zdefiniowane w zależności od ich pochodzenia botanicznego lub sposobu produkcji i/lub konfekcjonowania. Na tej podstawie wdrożono krajowe przepisy.
W Polsce kontrole w zakresie jakości handlowej miodu przeprowadza Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych (IJHARS). W przypadku stwierdzenia w toku kontroli jakości handlowej miodu nieprawidłowości JHARS może zastosować sankcje.
Sygnały konsumenckie
W latach 2018-2021 do Głównego Inspektoratu JHARS wpłynęło 7 sygnałów od konsumentów, dotyczących jakości handlowej miodów, wprowadzonych do obrotu przez 10 podmiotów
W związku ze zgłoszonymi uwagami przeprowadzono kontrole i stwierdzono:
- zafałszowanie miodów wprowadzonych do obrotu przez 5 podmiotów; wydano 4 decyzje nakładające kary pieniężne. W przypadku 1 podmiotu (kontrola w grudniu 2021 r.) planowane jest wydanie decyzji administracyjnej,
- stwierdzono niewłaściwą jakość handlową - niewłaściwe oznakowanie miodów wprowadzonych do obrotu przez 1 podmiot; wydano 1 decyzję nakładającą karę pieniężną,
- w pozostałych 4 przypadkach kontrole nie potwierdziły informacji o nieprawidłowościach zgłoszonych w sygnałach konsumenckich.
Efekty kontroli Inspekcji
W latach 2018-2021 IJHARS przeprowadził kontrole na terenie wszystkich województw, łącznie u 152 producentów.
Kontrolą objęto łącznie w zakresie:
- wymagań organoleptycznych oraz fizykochemicznych - 177 partii miodów,
- zawartości pyłku przewodniego - 123 partie miodów,
- prawidłowości znakowania - 238 partii miodów oraz 3 partie produktów na bazie miodu.
Łącznie na etapie produkcji w wyniku trzech kontroli planowych stwierdzono nieprawidłowości w odniesieniu do 4% partii miodów skontrolowanych ogółem partii pod kątem wyników badań organoleptycznych.
Niezgodności dotyczyły nietypowego smaku, zapachu oraz niewłaściwej barwy i konsystencji: 7,3% partii miodów skontrolowanych ogółem pod kątem wymagań fizykochemicznych.
Nieprawidłowości dotyczyły najczęściej zaniżonej wartości liczby diastazowej, zawyżonej przewodności właściwej, zawyżonej wartości 5-hydroksymetylofurfuralu (HMF), zaniżonej zawartość proliny.
25,2% partii miodów skontrolowanych ogółem pod kątem analizy pyłkowej. W przypadku miodów (lipowego, rzepakowego, akacjowego, gryczanego) deklarowanych jako odmianowe nie potwierdzono pochodzenia botanicznego, tzn. stwierdzono brak przewagi pyłku wskazującego na odmianę. Natomiast w przypadku miodu wielokwiatowego nie potwierdzono polskiego pochodzenia z uwagi na obecność ziaren pyłku roślin nie występujących na terenie Polski (tj. Cistus L., Olea europaea L. oraz pojedyncze ziarna pyłku: Castanea sativa, Eucalyptus).
35,3 % partii miodów skontrolowanych ogółem pod kątem znakowania - nieprawidłowości dotyczyły różnych informacji podawanych w oznakowaniu, w tym m.in. błędów w podanych danych producenta, deklarowania nieprawidłowej odmiany lub typu miodu, których nie potwierdziła przeprowadzona analiza pyłkowa, braku informacji o kraju pochodzenia miodu, wskazania nazwy sugerującej odmianę lub dany typ miodu, tj. „wielokwiatowy z rzepakiem”, „miód pszczeli z gryką”, „miód z przewagą lipy/akacji/spadzi liściastej” itd.
Odpowiedzialność producenta
„Inspekcja na bieżąco reaguje również na sygnały konsumenckie. Przeprowadzane są kontrole planowe miodu i kontrole doraźne. Informacje o produktach zafałszowanych są podawane do publicznej wiadomości, ze wskazaniem przyczyny ich zafałszowania, na stronie internetowej IJHARS w zakładce zafałszowane artykuły rolno-spożywcze. Należy przy tym podkreślić, że odpowiedzialność za wprowadzanie do obrotu żywności zgodnej z wymaganiami spoczywa na producentach” – napisał w odpowiedzi na interpelację wiceminister rolnictwa Rafał Romanowski.
wk
fot. EnvatoElements
