– Za kilka lat dopłaty bezpośrednie przejdą do historii – powiedział 15 listopada w Berlinie przewodniczący DBV Joachim Rukwied, podczas prezentacji propozycji stowarzyszenia, dotyczących dalszego rozwoju Wspólnej Polityki Rolnej (WPR). Podobnie jak Komisja ds. Przyszłości Rolnictwa (DBV), związek chce, aby płatności wynagradzały usługi, które służą osiągnięciu celów społecznych w zakresie ochrony środowiska, klimatu i zwierząt. Celem jest przejście na nowy system dopłat najpóźniej do 2035 roku. Według DBV obecny dwufilarowy model powinien zostać zastąpiony systemem dopłat rolnych, w którym wzmocnienie konkurencyjności, ochrona środowiska i klimatu, rozwój obszarów wiejskich i struktura rolnictwa mają równy priorytet.
Wezwanie do gruntownej reorganizacji Rukwied uzasadnił niepowodzeniem obecnej WPR. Jego zdaniem system załamał się pod względem treści i administracji. Jako przykład podał ekoschematy i różne działania prośrodowiskowe, z których mało kto korzysta. Jednocześnie problemy krajów związkowych z wypłatą unijnych dotacji rolnych pokazały, jak skomplikowany stał się system wsparcia rolnictwa.
Atrakcyjne płatności za usługi środowiskowe i klimatyczne
W dokumencie do dyskusji na temat WPR po 2027 roku związek rolników proponuje trzy obszary funkcjonalne dla przyszłego wsparcia rolnictwa. Z jednej strony obejmują one atrakcyjne płatności za usługi w zakresie ochrony środowiska i klimatu, które gospodarstwa rolne świadczą, aby osiągnąć cele społeczne. Rukwied podkreślił, że obszar ten musi być opłacalny dla rolników, a zatem niezbędna jest zachęta do osiągania zysków. Z drugiej strony DBV uważa również za istotne wzmocnienie konkurencyjności gospodarstw rolnych. Przywiązuje szczególną wagę do promowania zarządzania ryzykiem operacyjnym w celu wzmocnienia odporności gospodarstw.
– W przyszłości musimy skorzystać z instrumentu ubezpieczenia od wielu rodzajów ryzyka – podkreślił prezes DBV. Istotne jest również, aby młodzi rolnicy byli wspierani we wszystkich obszarach. Wreszcie, według DBV, promocja rozwoju obszarów wiejskich i infrastruktury rolnej ma obejmować trzeci obszar.
Potrzebny stabilny budżet rolny w ujęciu realnym
Według DBV powinny istnieć minimalne budżety dla poszczególnych obszarów finansowania. W przyszłości fundusze powinny być również współfinansowane na szczeblu krajowym, ale ich część powinna być nadal w 100% finansowana przez UE. Rukwied wyjaśnił, że budżet na unijną politykę rolną nie może pod żadnym pozorem zostać w przyszłości "odchudzony".
– Potrzebny jest stabilny budżet rolny UE w ujęciu realnym, a biorąc pod uwagę inflację, konieczny jest nominalny wzrost finansowania – zwrócił uwagę szef DBV. Dodał, że aby sfinansować usługi środowiskowe, w razie potrzeby należałoby również wykorzystać fundusze spoza WPR. Zaś głównym celem WPR musi pozostać zabezpieczenie rolnictwa rodzinnego.
Rezygnacja z warunkowości
Rukwied uważa, że pilnie potrzebna jest dyskusja na temat ukierunkowanego dalszego rozwoju WPR. Kurs polityczny na kolejny okres finansowania WPR zostanie wyznaczony po wyborach parlamentarnych w 2024 roku i późniejszym powołaniu nowej Komisji Europejskiej. Ponadto zbliża się strategiczny dialog UE w sprawie przyszłości rolnictwa, ogłoszony przez przewodniczącą Komisji dr Ursulę von der Leyen.
– Obecnie kluczowe jest przezwyciężenie konfliktów celów i wyeliminowanie funkcjonalnych niedociągnięć w finansowaniu WPR – podkreślił Joachim Rukwied. Określił on potrzebę uproszczenia unijnego wsparcia dla rolnictwa jako pilną. Jego zdaniem, obecne regulacje są prawie niewykonalne. Przewodniczący DBV opowiedział się również za rezygnacją z warunkowości w okresie przejściowym do czasu wprowadzenia nowej WPR. Jest przekonany, że przyczyniłoby się to w znacznym stopniu do uwolnienia gospodarstw rolnych od zbędnej biurokracji.
Oprac. na podstawie AgE
Fot. Shutterstock
