Od kilku tygodni trwa sezon zbioru owoców jagodowych, gdzie obok problemów związanych z nadmiernym i niekontrolowanym importem przetworów i świeżych owoców z Ukrainy, pojawiają się kolejne, w tym znane od kilku lat.
Praktyka nieinformowania przez zakłady przetwórcze dostawców o cenach zakupu surowca
Zdaniem Związku Sadowników RP szczególnie niebezpieczne zjawisko ma miejsce na linii plantator- punkt skupu -przetwórnia. Istnieje od lat znana praktyka nieinformowania przez zakłady przetwórcze dostawców o cenach zakupu surowca. Tymi dostawcami są w niemal 100% punkty skupu. W praktyce wygląda to tak, że większość przetwórni ustala ceny dopiero w chwili dotarcia zakupionego od rolników surowca do zakładu. Nijak ma się to do obowiązku zawierania umów dostarczenia i dobrych praktyk w biznesie.
Obowiązek publicznego informowania o cenach skupu
Na Walnym Zebraniu Delegatów Związku Sadowników RP, które miało miejsce na początku czerwca, padł wniosek o zwrócenie się do MRiRW z propozycją wprowadzenia obowiązku publicznego informowania dostawców, np. w formie dedykowanego portalu internetowego, gdzie każdy zakład przetwórczy musiałby ogłosić w jakich cenach będzie kupował bieżącego i następnego dnia surowiec od swoich dostawców.
W związku z powyższym Związek Sadowników wystosował do ministerstwa rolnictwa pismo w sprawie wprowadzenia obowiązku publicznego informowania z odpowiednim wyprzedzeniem przez zakłady przetwórcze i punkty skupu o cenach zakupu surowca- pozostawi to plantatora w dużo korzystniejszej sytuacji niż ma to miejsce obecnie.
W odpowiedzi ministerstwo rolnictwa poinformowało, że ustawą z 10 lipca 2015 r. o zmianie ustawy o Agencji Rynku Rolnego i niektórych rynków rolnych „od dnia 3 października 2015 r. wprowadzono obowiązek zawarcia umowy między producentem produktów rolnych a pierwszym nabywcą. Obwiązek zawarcia umowy dotyczy m.in. sektora owoców i warzyw. Wymóg zawarcia umowy obowiązuje w przypadku, gdy zbywającym jest producent będący rolnikiem a nabywca jest przetwórcą lub dystrybutorem, który nie zbywa tych produktów rolnych bezpośrednio konsumentom finalnym."
Warunki, jakie umowa musi spełniać, też są precyzyjnie ustalone. I tak umowa:
- jest sporządzana przed dostawą;
- jest sporządzona w formie pisemnej, dokumentowej albo elektronicznej;
- zawiera w szczególności następujące elementy:
- cenę do zapłaty za dostawę, która jest niezmienna i określona w umowie lub jest obliczana poprzez połączenie różnych czynników określonych w umowie, które mogą obejmować wskaźniki rynku odzwierciedlające zmiany warunków na rynku, dostarczoną ilość oraz jakość lub skład dostarczonych produktów rolnych;
- ilość i jakość odnośnych produktów, które można dostarczyć lub które muszą zostać dostarczone wraz z terminem takich dostaw;
- okres obowiązywania umowy, który może być ograniczony lub nieograniczony, z klauzulami dotyczącymi rozwiązania umowy;
- szczegóły dotyczące terminów i procedur płatności;
- ustalenia dotyczące odbioru lub dostawy produktów rolnych;
- przepisy mające zastosowanie w przypadku zaistnienia siły wyższej.
Ministerstwo rolnictwa podkreśla, że kontroli podlega przede wszystkim pierwszy nabywca będący przetwórcą lub dystrybutorem. Kontrole podmiotów objętych obowiązkiem zawierania umów na dostarczanie produktów rolnych przeprowadza Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa (KOWR) zatem przypadki nieprawidłowości przy zawieraniu umów na dostarczanie owoców do punków skupu należy zgłosić do KOWR.
- Za brak umowy lub umowę wadliwą, tj. niezawierającą wszystkich wymaganych elementów, nabywca produktów rolnych może zostać ukarany w wysokości do 10% zapłaty. W świetle ww. przepisów można wysnuć wniosek, że opisana sytuacja, tj. pobór z punktu skupu poprzedniego dnia opakowania zbiorczego, w którym następnego dnia dostarczane są owoce i dopiero wówczas producent dowiaduje się o cenie, jest niezgodna z obowiązującymi regulacjami – podsumowuje MRiRW.
- Za brak umowy lub umowę wadliwą, tj. niezawierającą wszystkich wymaganych elementów, nabywca produktów rolnych może zostać ukarany w wysokości do 10% zapłaty. W świetle ww. przepisów można wysnuć wniosek, że opisana sytuacja, tj. pobór z punktu skupu poprzedniego dnia opakowania zbiorczego, w którym następnego dnia dostarczane są owoce i dopiero wówczas producent dowiaduje się o cenie, jest niezgodna z obowiązującymi regulacjami – podsumowuje MRiRW.
Jest możliwy anonimowy donos!
MRiRW, aby wszelkie takie sytuacje zgłaszać do KOWR. Można to zrobić anonimowo wskazując podmioty, które nie realizują obowiązku zawarcia pisemnej umowy przed dostawą produktu. Takie zgłoszenie będzie podstawą do wszczęcia kontroli i wyeliminowania niezgodnych z przepisami prawa praktyk nabywców.
Natomiast jeżeli punkt skupu/zakład przetwórczy jednostronnie zmienia warunki umowy m.in. w zakresie płatności lub ceny lub bez uzasadnienia obniża należności z tytułu dostarczenia produktów rolnych po ich przyjęciu to na podstawie ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwemu wykorzystywaniu przewagi kontraktowej w obrocie produktami rolnymi i spożywczymi takie działanie można uznać za praktyki nieuczciwie wykorzystujące przewagę kontraktową. Postępowania w tym zakresie prowadzi Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK).
Zgodnie z przepisami ustawy każdy może zgłosić Prezesowi UOKiK zawiadomienie dotyczące podejrzenia stosowania przez konkretny podmiot praktyk nieuczciwie wykorzystujących przewagę kontraktową. Takie zawiadomienie może być zgłoszone również anonimowo poprzez formularz online:
lub na e-mail:
Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
wk
Fot: archiwum
wk
Fot: archiwum
