Nowe zasady przyznawania pomocy dla małych gospodarstw
Na stronie Rządowego Centrum Legislacyjnego opublikowano projekt rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi dotyczący zasad przyznawania, wypłaty i zwrotu pomocy finansowej na operacje typu „Restrukturyzacja małych gospodarstw”. Program realizowany jest w ramach poddziałania „Pomoc na rozpoczęcie działalności gospodarczej na rzecz rozwoju małych gospodarstw” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020. Nowe przepisy mają na celu uproszczenie procedur administracyjnych i przyspieszenie wypłaty środków, co jest istotne w kontekście kończącego się okresu kwalifikowalności wydatków w ramach PROW 2014–2020.
Ułatwienia w zmianie biznesplanu i składaniu wniosków
Jedną z kluczowych zmian jest możliwość składania wniosku o drugą ratę pomocy jednocześnie ze zmienionym biznesplanem oraz oświadczeniem o dokonanych zmianach. Dotychczas każda modyfikacja biznesplanu wymagała osobnej zgody Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR), co prowadziło do wydłużenia procedury i ryzyka opóźnień w wypłatach. Dzięki nowym przepisom beneficjenci będą mogli szybciej dostosować swoje plany do zmieniających się warunków gospodarczych i organizacyjnych, a ARiMR nie będzie musiała wydawać odrębnych decyzji na każdą zmianę. Procedura ta odciąży administrację i pozwoli uniknąć kumulacji nierozpatrzonych wniosków w 2025 roku.
Nowe warunki wypłaty drugiej raty pomocy
Zmienione przepisy określają również nowe warunki przyznawania drugiej raty pomocy. Aby ją otrzymać, gospodarstwo musi osiągnąć wzrost wielkości ekonomicznej do minimum 10 tys. euro oraz zwiększyć swoją wartość o co najmniej 20% względem wartości wyjściowej. Jeśli warunki te nie zostaną spełnione, druga rata pomocy nie zostanie wypłacona.
Zmiany dotyczące rozliczania zakupów środków produkcji
Wprowadzono istotne zmiany dotyczące sankcji za niezgodne z biznesplanem zakupy środków produkcji. Jeśli beneficjent nie zakupił środków przewidzianych w biznesplanie, ale poniósł wydatki na inne obrotowe środki produkcji, nie będzie zobowiązany do zwrotu pierwszej raty pomocy, pod warunkiem, że wydatki te były co najmniej równe kwocie przewidzianej w biznesplanie. Zmiana ta eliminuje ryzyko utraty wsparcia w przypadku konieczności dostosowania zakupów do aktualnych potrzeb gospodarstwa.
Nowa forma prowadzenia ewidencji – samoliczący skoroszyt Excel
Rolnicy otrzymają również możliwość prowadzenia ewidencji przychodów i rozchodów gospodarstwa przy użyciu specjalnego narzędzia – samoliczącego skoroszytu MS Excel, który służy do zarządzania gospodarstwem rolnym. Narzędzie to uwzględnia przychody i rozchody w gospodarstwie, co pozwoli na bardziej precyzyjne monitorowanie jego sytuacji ekonomicznej. Skoroszyt został opracowany przez Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – Państwowy Instytut Badawczy i jest dostępny do pobrania wraz z instrukcją obsługi na stronie internetowej Instytutu. Korzystanie z tego narzędzia nie jest obowiązkowe, ale może być przydatne dla beneficjentów, którzy uczestniczą także w interwencjach PS WPR.
Kampania informacyjna ARiMR
ARiMR zapowiedziała przeprowadzenie kampanii informacyjnej skierowanej do beneficjentów, która będzie obejmować zarówno działania ogólne, jak i indywidualne wyjaśnienia dotyczące nowych zasad składania wniosków i rozliczania pomocy. Celem kampanii jest zapewnienie sprawnej obsługi beneficjentów oraz uniknięcie błędów mogących skutkować opóźnieniami w wypłacie środków.
Powody wprowadzenia zmian
Zmiany wynikają z konieczności usprawnienia procesu przyznawania i rozliczania pomocy, zwłaszcza w kontekście rosnącej liczby beneficjentów. Według szacunków ARiMR, w 2025 roku wpłynie około 19 000 wniosków o zmianę biznesplanu. Dotychczasowe procedury wymagały indywidualnych decyzji administracyjnych na każdą modyfikację, co groziło opóźnieniami i mogło doprowadzić do niewypłacenia środków w wymaganym terminie. Wprowadzone uproszczenia mają zapewnić płynniejszą obsługę wniosków oraz umożliwić terminowe rozliczenie środków przed końcem 2025 roku.
Termin realizacji i wypłaty środków
Projektowane rozporządzenie przewiduje, że wnioski o wypłatę drugiej raty pomocy muszą zostać rozpatrzone do końca 2025 roku. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi podkreśla, że zmiany mają na celu usprawnienie procesu wypłaty środków i dostosowanie przepisów do realnych potrzeb rolników. Szczegółowy projekt rozporządzenia jest dostępny na stronie Rządowego Centrum Legislacyjnego.
