Ograniczanie emisji azotu w Holandii: 1,5 mld euro dla rolników za dobrowolną likwidację hodowli

Komisja Europejska, 2 maja, zatwierdziła plany holenderskiego rządu, które mają pomóc w ograniczeniu emisji azotu. Chodzi mianowicie o przyjęcie dwóch programów wartych w sumie 1,47 mld euro, zwanych LBV i LBV plus. Środki mają zrekompensować hodowcom zwierząt gospodarskich dobrowolne, definitywne zamknięcie swoich gospodarstw hodowlanych na przeciążonych obszarach Natura 2000, określonych w przepisach krajowych. 

– Programy poprawią warunki środowiskowe na tych obszarach i będą promować bardziej zrównoważoną i przyjazną dla środowiska produkcję w sektorze hodowlanym, bez nadmiernego zakłócania konkurencji – powiedziała Margrethe Vestager, wiceprezes wykonawczy odpowiedzialny za politykę konkurencji.

Programy, które mają być realizowane do 27 lutego 2028 roku, są skierowane dla małych i średnich hodowców zwierząt w Holandii, którzy dobrowolnie zrezygnują z hodowli, pod warunkiem, że ich obecny wskaźnik emisji azotu przekracza określone minimalne poziomy. Oczekuje się, że skorzysta z nich ok. 3000 gospodarstw.

Pomoc w ramach programu LBV, wartego 500 mln euro, będzie miała formę dopłat bezpośrednich, które zrekompensują do 100% strat poniesionych przez rolników, którzy zdecydują się zrezygnować z hodowli bydła mlecznego, świń i drobiu, w szczególności związanych z utratą zdolności produkcyjnych i praw do produkcji. W zależności od obszaru, na którym znajduje się gospodarstwo, aby kwalifikować się do programu LBV, hodowla musi charakteryzować się określonymi minimalnymi poziomami emisji azotu w ciągu roku.

Z kolei program LBV plus o wartości 975 mln euro będzie dostępny dla tzw. zakładów hodowlanych, które odpowiadają za wysoką emisję azotu w ciągu roku. Podobnie jak program LBV, będzie on również otwarty dla rolników hodujących bydło mleczne, świnie i drób oraz dodatkowo dla rolników hodujących cielęta. Również w ramach tego środka pomoc przyjmie formę dopłat w celu zrekompensowania do 100% strat poniesionych przez rolników, którzy zdecydują się zamknąć swoje gospodarstwa hodowlane, w szczególności w związku z utratą praw do produkcji, jak również z kosztami rozbiórki. Jeśli chodzi o utratę zdolności produkcyjnych, w ramach programu LBV plus zainteresowani rolnicy mogą otrzymać nawet do 120% rekompensaty.

W ramach obu programów beneficjenci chcący skorzystać z dopłat będą musieli zagwarantować, że zakończenie przez nich produkcji zwierzęcej jest ostateczne i nieodwracalne oraz, że nie rozpoczną tej samej działalności hodowlanej w innym miejscu w Holandii lub w UE.

Rolnicy w Holandii protestują przeciwko celom redukcji emisji azotu od października 2019 roku. Zdaniem organizacji rolniczej LTO, zaproponowane rekompensaty muszą być „zaprojektowane w taki sposób, aby naprawdę oferowały rolnikom, którzy dobrowolnie zaprzestaną działalności, możliwość godziwego jej zakończenia”.

Organizacja wezwała również do programów przejściowych, które umożliwiłyby rolnikom redukcję emisji azotu za pomocą takich metod, jak innowacje techniczne lub przestawienie się na inną działalność rolniczą.

– To jedyny sposób, w jaki rolnicy mogą podjąć świadomą i przemyślaną decyzję dotyczącą swojej przyszłości – powiedzieli przedstawiciele LTO.

Pomimo niewielkich rozmiarów Holandia jest drugim co do wielkości eksporterem produktów rolnych na świecie pod względem wartości, tuż za Stanami Zjednoczonymi. Według krajowego urzędu statystycznego holenderski eksport produktów rolnych był wart w ubiegłym roku 122,3 mld euro. Intensywne rolnictwo pozostawiło mały naród z wyższymi poziomami tlenków azotu, niż zezwalają na to przepisy unijne. Emisje te wpływają na pogorszenie zmian klimatu i mogą zaszkodzić różnorodności biologicznej.

W ostatnich latach rządowe propozycje ograniczenia emisji azotu obejmowały zmniejszenie liczby zwierząt gospodarskich o jedną trzecią. Niektórzy rolnicy obawiali się, że będą musieli stawić czoła przymusowym wykupom, aby osiągnąć ten cel. Teraz rząd stawia na rekompensaty. Plan jest taki, aby do 2030 roku ograniczyć emisje, głównie tlenków azotu i amoniaku, o 50 procent w całym kraju. Na ten cel ma zostać wydane 28 mld euro.