Poniżej publikujemy obszerne fragmenty najnowszego raportu IUNG:
„W dziesiątym okresie raportowania tj. od 1 lipca do 31 sierpnia 2015 roku, stwierdzamy zagrożenie wystąpienia suszy rolniczej na obszarze Polski. Wartości Klimatycznego Bilansu Wodnego (KBW), na podstawie których dokonywana jest ocena stanu zagrożenia suszą są ujemne na całym terytorium Polski.
W obecnym okresie sześciodekadowym zagrożenie suszą rolniczą występuje wśród upraw:
- roślin strączkowych,
- ziemniaka,
- krzewów owocowych,
- chmielu,
- kukurydzy na kiszonkę,
- tytoniu,
- warzyw gruntowych,
- buraka cukrowego,
- drzew owocowych,
- kukurydzy na ziarno.
W rozpatrywanym okresie sześciodekadowym, w porównaniu do ubiegłego okresu, zdecydowanie zwiększył się zasięg suszy rolniczej w całej Polsce. Dla upraw takich jak: rośliny strączkowe, ziemniak, krzewy owocowe, chmiel, kukurydza na kiszonkę, tytoń, warzywa gruntowe, burak cukrowy, drzewa owocowe zagrożenie suszą wystąpiło w wielu województwach w 100% gmin.
Wartości KBW na terenie Polski względem poprzedniego okresu raportowania uległy znacznemu obniżeniu. Średnio dla kraju wartości te względem poprzedniego okresu były niższe o 22 mm. Największe obniżenie wartości KBW odnotowano w Wielkopolsce, o ponad 40 mm, a najmniejsze o kilka milimetrów we wschodnich rejonach kraju.
Rośliny strączkowe
Obecnie w dalszym ciągu największe zagrożenie suszą w Polsce występuje dla roślin strączkowych. Susza dla tej uprawy występuje na glebach wszystkich kategorii. (...) Susza dla tych upraw występuje we wszystkich województwach kraju, w 3037 gminach (w 99,1% gmin) na 75,1% gruntów ornych.
Względem poprzedniego okresu sześciodekadowego zagrożenie w kraju wzrosło o 79 gmin oraz o 22,7 punktów procentowych dotyczących powierzchni gruntów ornych. W 8 województwach suszę odnotowano w 100% gmin tj. w woj.: dolnośląskim, lubelskim, lubuskim, łódzkim, mazowieckim, opolskim, podlaskim oraz wielkopolskim. Niewiele mniejsze zagrożenie suszą wystąpiło w woj. kujawsko-pomorskim i zachodniopomorskim w 99,4% gmin. W pozostałych województwach również odnotowano bardzo duże zagrożenie suszą w wielu gminach (ponad 95%).
Ziemniaki
Zagrożenie suszą rolniczą dla ziemniaka występuje na glebach I, II, III oraz IV kategorii. Susza dla tej uprawy występuje w 16 województwach, w 3019 gminach (w 98,5% gmin kraju) na 79,0 gruntów ornych.
Względem poprzedniego okresu sześciodekadowego zagrożenie wzrosło w kraju o 322 gmin (o 11,9%) oraz o 25,7 punktów procentowych powierzchni gruntów ornych. Największe zagrożenie, które odnotowano w 100% gmin z suszą, występuje w województwach: dolnośląskim, lubelskim, lubuskim, łódzkim, mazowieckim, opolskim, podlaskim, świętokrzyskim oraz wielkopolskim. W woj. podkarpackim i kujawsko-pomorskim, odnotowano również bardzo duże zagrożenie suszą, odpowiednio 99,5 i 99,4% gmin.
Kukurydza na kiszonkę
Zagrożenie suszą rolniczą dla kukurydzy na kiszonkę występuje na glebach II i III kategorii. Susza dla tej uprawy występuje w 16 województwach, w 2323 gminach (w 75,8% gmin kraju) na 22.5% gruntów ornych.
Względem poprzedniego okresu sześciodekadowego zagrożenie suszą dla tej uprawy wzrosło w kraju aż o 1236 gmin (o 46,8%) oraz o 14,2 punktów procentowych powierzchni gruntów ornych. Największe zagrożenie występuje w województwie łódzkim, w którym odnotowano 100% gmin z zagrożeniem suszą dla tej uprawy. Bardzo duże zagrożenie występuje w woj: opolskim, wielkopolskim, lubelskim oraz świętokrzyskim (w ponad 96% gmin).
Warzywa gruntowe Zagrożenie suszą rolniczą dla warzyw gruntowych występuje na glebach I i II kategorii. Susza dla tej uprawy występuje w 16 województwach, w 2278 gminach (w 74,3% gmin kraju) na 29,5% gruntów ornych.
Względem poprzedniego okresu sześciodekadowego zagrożenie suszą dla tej uprawy wzrosło w kraju aż o 1188 gmin (o 47,8%) oraz o 16,9 punkty procentowe powierzchni gruntów ornych. Największe zagrożenie występuje w województwie łódzkim i opolskim, w którym odnotowano 100% gmin z zagrożeniem suszą dla tej uprawy. Bardzo duże zagrożenie występuje w woj: wielkopolskim, lubelskim oraz świętokrzyskim (w ponad 96% gmin).
Buraki cukrowe
Zagrożenie suszą rolniczą dla buraka cukrowego występuje na glebach II i III kategorii. Susza dla tej uprawy występuje w 13 województwach, w 1849 gminach (w 30,3% gmin kraju) na 16,7% gruntów ornych.
Względem poprzedniego okresu sześciodekadowego zagrożenie suszą dla tej uprawy wzrosło w kraju aż o 1190 gmin (o 280,5%) oraz o 11,1 punkty procentowe powierzchni gruntów ornych. Największe zagrożenie występuje w województwie łódzkim, w którym odnotowano 100% gmin z zagrożeniem suszą dla tej uprawy. Bardzo duże zagrożenie występuje w woj: opolskim, lubelskim oraz świętokrzyskim (w ponad 96% gmin).
Kukurydza na ziarno
Zagrożenie suszą rolniczą dla kukurydzy na ziarno występuje na glebach II kategorii. Susza dla tej uprawy występuje w 9 województwach, w 763 gminach (w 24,9% gmin kraju) na 5,5% gruntów ornych.
Względem poprzedniego okresu sześciodekadowego zagrożenie suszą dla tej uprawy wzrosło w kraju o 560 gmin (o 375,8%) oraz o 3,7 punkty procentowe powierzchni gruntów ornych. Największe zagrożenie występuje w województwie opolskim, w którym odnotowano 94,6% gmin z zagrożeniem suszą dla kukurydzy na ziarno.
Informujemy, że uprawa kukurydzy na ziarno na glebach piaszczystych nie jest wskazana (gleby I kategorii, bardzo lekkie, bardzo podatne na suszę) grupa granulometryczna: piasek luźny, piasek luźny pylasty, piasek słabo gliniasty, piasek słabo gliniasty pylasty. Z tego względu dla tych gleb nie są podawane wartości krytyczne KBW dla tej uprawy jak również z tego powodu uprawa kukurydzy na ziarno na glebach I kategorii nie jest rozpatrywana przez System Monitoringu Suszy Rolniczej.
Tak jak w poprzednich okresach raportowania (w siódmym, ósmym oraz dziewiątym) również w dziesiątym okresie tj. od 1 lipca do 31 sierpnia 2015 roku obszarem szczególnie narażonym na deficyt wody jest nadal Lubelszczyzna. Na tym terenie notowany jest obecnie niedobór wody wynoszący od -200 do nawet -259 mm (w północnych rejonach tego regionu).
W dalszym ciągu bardzo niskie wartości klimatycznego bilansu wodnego występują w południowych obszarach województwa mazowieckiego. Wartości KBW w tych rejonach wynosiły od -220 do -249 mm a na niewielkich obszarach osiągały wartość od -250 do -259 mm. Niskie wartości KBW występowały również we wschodniej części województwa łódzkiego oraz w środkowych rejonach woj. mazowieckiego, wynosiły od -220 do -229 mm.
W dalszym ciągu do obszarów o dużym niedoborze wody należy zaliczyć północne rejony woj. świętokrzyskiego, zachodnie obszary woj. łódzkiego, północne obszary woj. mazowieckiego i podlaskiego, południowe woj. lubelskiego, na tych terytoriach deficyt wody wynosi od -200 do -219 mm. Natomiast znacznie niższe wartości KBW względem poprzedniego okresu raportowania (o ok. 20 mm) wystąpiły w woj. opolskim oraz w centralnej części woj. dolnośląskiego, obecnie na tych terenach niedobór wody wynosi od -220 do -239 mm.
Tak bardzo niskie wartości KBW jakie otrzymano w obecnym okresie wynikają z bardzo małych opadów atmosferycznych w całym kraju a zwłaszcza w sierpniu. W niektórych obszarach opady w sierpniu wynosiły po kilka milimetrów, natomiast ewapotranspiracja była bardzo duża, średnio dla kraju wynosiła 293 mm. Tak duża ewapotranspiracja była spowodowana przede wszystkim wysoką średnią temperaturą powietrza jaką odnotowano w sierpniu od 18,5 do ponad 21°C.
Informujemy również, że w oparciu Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie wartości KBW, oznaczającego wystąpienie suszy dla wybranych grup i gatunków roślin uprawnych a także w oparciu o kategorie gleb w okresie wegetacyjnym, oraz o wyznaczone wartości krytyczne KBW, oznaczające wystąpienie 20% obniżenia plonów w skali gminy w danym roku w stosunku do plonów uzyskanych w średnich wieloletnich warunkach pogodowych, stwierdzono zagrożenie suszą w okresie wegetacyjnym w 2015 roku na terenie Polski wśród 14 grup i gatunków roślin".
Źródło: IUNG Puławy
