Tym właśnie zagadnieniom poświęcone zostało Ogólnopolskie Forum Przewodniczących Rad Powiatowych Izb Rolniczych zorganizowane przez Wielkopolską Izbę Rolniczą 23 maja br. w Centrum Wystawowo-Szkoleniowym w Sielinku.
Ocena zachodzących zmian w otoczeniu rolnictwa jak i w samym sektorze rolno-spożywczym nie jest łatwa, zdania co do skutków poszczególnych zjawisk są często podzielone. Jak podkreślała jednak dr Zofia Szalczyk, Przewodnicząca Sejmiku Województwa Wielkopolskiego, mimo kryzysów jakie dotykają rolnictwo w ciągu ostatnich 25 lat branża rozwijała się bardzo dynamicznie – szczególnie od wejścia do Unii Europejskiej. Dziś w produkcji wielu towarów należymy do czołówki europejskiej – tak jest w przypadku owoców i warzyw, drobiu, zbóż. Nasz przemysł rolno-spożywczy dzięki inwestycjom wspieranym z unijnych funduszy jest jednym z najnowocześniejszych w Europie. Jednak mimo perspektywy wzrostu zapotrzebowania na żywność w skali światowej potrzebna jest reorientacja naszego eksportu z rynków europejskich na rynki poza UE – np. rynki dalekowschodnie. Do tego potrzebna jest zdaniem dr Szalczyk współpraca naszych firm i wypromowanie wspólnej polskiej marki na rynkach zagranicznych. Bez nowych rynków zbytu nie będzie możliwe poprawienie wyników eksportowych, a co za tym idzie rozwój krajowej produkcji żywności.
Zdaniem prof. Walentego Poczty z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, popyt na żywność będzie rósł na skutek rosnącej populacji ludzkości, a dodatkowo będzie następowało przesunięcie popytu w kierunku produktów zwierzęcych dzięki wzrostowi zamożności społeczeństw. Jednak w samej UE popyt na żywność będzie raczej stabilny, co potwierdza konieczność poszukiwania innych rynków zbytu.
Polska nie jest oczywiście jedynym krajem, który rozwija produkcje rolną – w samej unii mamy wielu konkurentów – Duńczyków, Niemców, Francuzów dlatego nasza produkcja musi być konkurencyjna. W Polsce mimo zachodzących procesów koncentracji mamy tylko 5,5% gospodarstw o pow. 30 ha. Rozdrobniona struktura, brak ziemi i kapitału uniemożliwia wielu gospodarstwom dalszy rozwój. Nasze członkostwo w UE poprawiło co prawda sytuację dochodową rolników – wg wyliczeń prof. Poczty od 2004 roku przeciętny dochód rolnika wzrósł o 150% – głównie dzięki dotacjom. Rygorystyczne wymagania jakościowe i środowiskowe stawiane produkcji rolnej w UE sprawiają, że mamy najlepszą jakościowo żywność i zachowaną bioróżnorodność środowiska naturalnego, jednak i wysokie koszty produkcji. Ma to szczególnie znaczenie w perspektywie negocjowanej właśnie umowy o wolnym handlu ze Stanami Zjednoczonymi. Ewentualne zawarcie porozumienia oznaczać będzie utworzenie największej na świecie strefy wolnego handlu.
Czy unijni, w tym polscy rolnicy, podołają wolnej konkurencji z farmerami zza oceanu? Może być z tym problem, gdyż dotychczas UE chroni szczególnie swoje rynki produktów wrażliwych – czyli tych, które sami produkujemy w wystarczających ilościach (zboża, mięso, mleko i jego przetwory itp.). Jak stwierdziła dr Karolina Pawlak z UP w Poznaniu, zmniejszenie lub zniesienie ceł na te produkty może wykreować import tych produktów do UE. Jej zdaniem całkowita liberalizacja handlu nie jest możliwa i prawdopodobny jest scenariusz pozostawienia części barier handlowych w takich grupach produktów wrażliwych jak owoce, mięso wieprzowe i drobiowe. Z polskiego punktu widzenia interesujący jest jeszcze fakt, że dziś większość naszego eksportu i importu to wymiana z krajami UE (80%) – w związku z tym wpływ umowy o wolnym handlu na nasze rolnictwo wcale nie musi być tak znaczący.
gi
