Obowiązek walki z chorobą niebieskiego języka wynika wprost z unijnych rozporządzeń. Program obejmuje bierny nadzór kliniczny i aktywny nadzór laboratoryjny.
Bierny nadzór kliniczny jest realizowany przez obowiązek zgłaszania powiatowemu lekarzowi weterynarii wszelkich podejrzeń wystąpienia choroby zakaźnej oraz każdego przypadku padnięcia bydła, owiec lub kóz. Zakłada się, że w ramach biernego nadzoru klinicznego zostanie przeprowadzonych 100 badań serologicznych oraz 100 badań wirusologicznych zwierząt z gatunków objętych programem podejrzanych o zakażenie wirusem choroby niebieskiego języka.
Aktywny nadzór laboratoryjny będzie obejmował badania laboratoryjne. Przewiduje się pobranie 10 418 próbek od bydła i owiec.
Badania będą przeprowadzone w okresie największego ryzyka rozprzestrzeniania się wirusa niebieskiego języka za pośrednictwem muchówek z rodzaju Culicoides, czyli od maja do końca listopada. Stada do badania będzie wybierał powiatowy lekarz weterynarii ze szczególnym uwzględnieniem warunków środowiskowych sprzyjających występowaniu muchówek z rodzaju Culicoides, czyli terenów podmokłych i położonych blisko zbiorników wodnych.
Jednocześnie w ramach zwalczania choroby niebieskiego języka przewiduje się prowadzenie szkoleń dla lekarzy weterynarii będących pracownikami Inspekcji Weterynaryjnej oraz lekarzy wyznaczonych Prowadzone są także kampanie uświadamiające dla posiadaczy bydła i owiec, mające na celu umożliwienie, szczególnie w sezonie największej aktywności muchówek z rodzaju Culicoides, rozpoznania objawów klinicznych choroby niebieskiego języka. Ponadto na stronie internetowej Głównego Inspektoratu Weterynarii została utworzona zakładka „Choroba niebieskiego języka”, w której są umieszczone dodatkowe materiały szkoleniowe dotyczące rozpoznawania tej choroby
Szacunkowe ogólne koszty realizacji programu w latach 2017-2019 wyniosą ok. 950 tys. zł. Z ogólnej sumy szacowanych kosztów programu Polska wystąpi z wnioskiem o do Brukseli o współfinansowanie ze środków Unii Europejskiej, w odniesieniu do 50% kosztów kwalifikowalnych. czyli ok. 231 tys. zł.
Choroba niebieskiego języka (Bluetongue) jest chorobą zakaźną zwierząt podlegającą obowiązkowi zwalczania. Na terytorium Polski nie stwierdzono do tej pory rodzimego przypadku. Wszystkie przypadki dotyczyły zwierząt pochodzących z innych krajów UE. Sztuki bydła, u których potwierdzono obecność materiału genetycznego wirusa choroby, zostały zabite. Ale z uwagi na swobodny przepływ towarów, czyli bydła i owiec, w granicach UE występuje więc prawdopodobieństwo przeniesienia choroby niebieskiego języka z innych państw członkowskich.
Choroba ta występuje powszechnie na terytorium niektórych państw Unii Europejskiej, między innymi w Portugali oraz Włoszech. Doniesienia naukowe z wskazują, że chorobę niebieskiego języka przenoszą muchówki z rodzaju Culicoides, które są aktywne przez cały rok, a zasięg ich występowania na obszarze Europy od kilku lat stale się powiększa w kierunku północnym i wschodnim, co może mieć związek z ociepleniem klimatu.
Specyfika zwalczania tej choroby polega na wyznaczaniu wokół ognisk choroby stref objętych ograniczeniami administracyjnymi o bardzo dużym promieniu (obszar zapowietrzony o promieniu co najmniej 100 km, obszar zagrożony co najmniej 50 km wokół obszaru zapowietrzonego, czyli łącznie co najmniej 150 km).
Gdy w 2009 r. niektóre ogniska choroby zostały potwierdzone na terytorium Niemiec oraz Czech w pobliżu granicy z Polską obszary zapowietrzone lub zagrożone o łącznym promieniu 150 kilometrów wokół tych ognisk, w których wprowadzono ograniczenia dotyczące przemieszczania zwierząt, objęły swoim zasięgiem niektóre powiaty położone w województwach: dolnośląskim, lubuskim, opolskim i zachodniopomorskim. Restrykcje zostały zniesione w czerwcu 2010 r. wk
