Zgodnie z ustawą o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, wścieklizna należy do chorób zakaźnych zwierząt podlegających obowiązkowi zwalczania na terytorium Polski. Wprowadzany w drodze rozporządzenia program zwalczania wścieklizny jest kontynuacją działań prowadzonych od 2007 r. Podobnie jak w latach poprzednich zakłada on przeprowadzanie doustnych szczepień lisów wolno żyjących przeciwko wściekliźnie.
- Zwalczanie wścieklizny poprzez szczepienie lisów poprawi sytuację epizootyczną oraz bezpieczeństwo zdrowotne ludzi i zwierząt na terytorium kraju. Przewiduje się, że wynikiem realizacji powyższego programu będzie zmniejszenie wydatków finansowych przeznaczonych na zwalczanie ognisk wścieklizny. Zmniejszeniu ulegnie również liczba osób poddanych szczepieniu przeciwko wściekliźnie - czytamy w Ocenie Skutków Regulacji.
W jaki sposób szczepi się lisy?
Szczepionka będzie rozrzucana z samolotu lub ze śmigłowca lub wykładana ręcznie na obszarach lasów oraz we wszystkich miejscach bytowania lisów wolno żyjących. Szczepionka może być podana raz w roku, jeżeli na terenie województwa nie stwierdzono wścieklizny w okresie dwóch kolejnych lat. Natomiast szczepień ochronnych nie przeprowadza się, jeżeli na terenie województwa nie stwierdzono wścieklizny w okresie co najmniej trzech kolejnych lat.
W przypadku stwierdzenia wścieklizny na terenie województwa, w którym nie stwierdzono wścieklizny w okresie co najmniej trzech kolejnych lat, wojewódzki lekarz weterynarii wyznacza obszar o promieniu co najmniej 50 km od ogniska wścieklizny, zwany dalej „strefą ochronną”. Szczepienia ochronne w strefie ochronnej przeprowadza się dwa razy w roku przez okres trzech kolejnych lat od dnia stwierdzenia wścieklizny w tej strefie. Szczepienia ochronne w strefie ochronnej można przeprowadzić raz w roku, jeżeli w strefie ochronnej nie stwierdzono wścieklizny w okresie dwóch kolejnych lat.
W których województwach odbędą się szczepienia lisów w 2024 r.?
W 2024 r. szczepienia lisów wolno żyjących przeciwko wściekliźnie obejmą:
- województwo lubelskie,
- województwo małopolskie,
- województwo mazowieckie,
- województwo podkarpackie,
- województwo podlaskie,
- województwo świętokrzyskie,
- część województwa kujawsko – pomorskiego,
- część województwa łódzkiego,
- część województwa warmińsko-mazurskiego.
Szacunkowa populacja lisów wolno żyjących w Polsce wynosi 159 100 sztuk.
W 2024 r. w województwach: lubelskim, mazowieckim i świętokrzyskim jest planowane przeprowadzenie 3 akcji szczepień, które mają się odbyć od wiosny do jesieni. W województwie małopolskim, podkarpackim, podlaskim, w części województwa kujawsko – pomorskiego i w części województwa łódzkiego jest planowane przeprowadzenie 2 akcji szczepień, które mają odbyć się wiosną i jesienią. W województwie warmińsko-mazurskim jest planowane wykonanie jesiennej akcji szczepień.
Terminy akcji szczepień są uzgadniane między wojewódzkimi lekarzami weterynarii województw sąsiadujących ze sobą.
Jakie są koszty programu zwalczania wścieklizny?
Szacunkowe ogólne koszty realizacji programu w 2024 r. wyniosą 72,3 mln zł. Z ogólnej sumy szacowanych kosztów programu Polska będzie występowała do Komisji Europejskiej z wnioskiem o współfinansowanie ze środków Unii Europejskiej programu w odniesieniu do kosztów kwalifikowalnych w wysokości 69,4 mln zł.
Jak groźna jest wścieklina dla ludzi?
Jak informowała w zeszłym roku Krajowa Izba Lekarsko-Weterynaryjna w Polsce liczba przypadków wścieklizny w 2023 r. była niska, dzięki szeroko zakrojonym programom szczepień zwierząt domowych oraz dzikich oraz działaniom edukacyjnym. Jednakże nie możemy osiąść na laurach i musimy pamiętać, że w sytuacja epizootyczna w Polsce w zakresie wścieklizny w poprzednich latach była niezwykle poważna. W 2021 r. zanotowano aż 118 przypadków tej choroby, a w zeszłym roku 39. Niestety część z nich u zwierząt domowych, co stanowiło śmiertelne zagrożenie dla ich właścicieli. Kontynuowanie programów szczepień oraz edukacja społeczności są kluczowe, aby utrzymać Polskę od rozpowszechniania się tej choroby. Jak uchronić się przed wścieklizną?
- Unikanie kontaktu z dzikimi zwierzętami, szczególnie z tymi, które wykazują objawy wścieklizny, oraz zabezpieczanie swoich zwierząt domowych poprzez regularne szczepienia, może znacząco zmniejszyć ryzyko zarażenia – mówi Marek Mastalerek Prezes Krajowej Rady Lekarsko-Weterynaryjnej.
Szczepionki przeciwko wściekliźnie są kluczowym narzędziem w walce z tą chorobą.
WK
Fot: Canva
