Wyższe ambicje w zakresie ochrony środowiska i klimatu, dostosowane do celów Zielonego Ładu, mają zostać wdrożone od stycznia 2023 roku. Nowa WPR zapewni również bardziej sprawiedliwą dystrybucję wsparcia w ramach WPR, zwłaszcza na rzecz małych i średnich gospodarstw rodzinnych oraz młodych rolników.
W oparciu o prostsze zasady ustanowione na poziomie UE, każde państwo członkowskie przygotuje strategiczny plan wdrażania polityki w ciągu najbliższych pięciu lat. Pozwoli im to na uwzględnienie warunków lokalnych i skoncentrowanie się na wynikach.
– Przez cały czas trwania negocjacji Komisja pracowała na rzecz nowej Wspólnej Polityki Rolnej, która może wspierać Zielony Ład. Osiągnięte dziś porozumienie oznacza początek prawdziwej zmiany w sposobie prowadzenia działalności rolniczej w Europie. W najbliższych latach będziemy chronić tereny podmokłe i torfowe, przeznaczać więcej gruntów rolnych na cele różnorodności biologicznej, wspierać rolnictwo ekologiczne, otwierać nowe źródła dochodów dla rolników dzięki rolnictwu opartemu na emisji dwutlenku węgla oraz zaczniemy niwelować nierówności w podziale wsparcia dochodów – powiedział wczoraj Wiceprzewodniczący KE, Frans Timmermans.
Bardziej sprawiedliwa WPR
Po raz pierwszy WPR będzie obejmować uwarunkowania społeczne, co oznacza, że beneficjenci WPR będą musieli przestrzegać elementów europejskiego prawa socjalnego i prawa pracy, aby otrzymać środki z WPR.
Wsparcie dla młodych rolników będzie miało nowy obowiązkowy minimalny poziom 3% budżetów państw członkowskich na wsparcie dochodów młodych rolników (rolników do 40 roku życia) w ramach WPR. Może to obejmować wsparcie dochodu, pomoc inwestycyjną lub pomoc na rozpoczęcie działalności dla młodych rolników.
Bardziej ekologiczna WPR
Nowa WPR będzie wspierać przejście na bardziej zrównoważone rolnictwo o zwiększonych ambicjach w zakresie klimatu, środowiska i dobrostanu zwierząt. Umożliwi to realizację poprzez krajowe plany strategiczne zgodnie z Zielonym Ładem oraz strategiami „Od pola do stołu” i „Bioróżnorodności”. Wprowadza również nowe narzędzia, które w połączeniu z nowym sposobem pracy umożliwią bardziej efektywne i lepiej ukierunkowane działania w zakresie środowiska, klimatu i dobrostanu zwierząt:
- Spójność z Europejskim Zielonym Ładem: Nowa WPR w pełni uwzględni prawodawstwo UE w zakresie ochrony środowiska i klimatu. Plany WPR przyczynią się do realizacji celów strategii „Od pola do stołu” i strategii „Bioróżnorodności” oraz zostaną zaktualizowane w celu uwzględnienia zmian w prawodawstwie dotyczącym klimatu i środowiska, wynikających z Europejskiego Zielonego Ładu.
- Warunkowość: minimalne wymogi, które beneficjenci WPR muszą spełnić, aby otrzymać wsparcie, są obecnie bardziej ambitne. Na przykład, w każdym gospodarstwie rolnym co najmniej 3% gruntów ornych będzie przeznaczone na różnorodność biologiczną i elementy nieprodukcyjne, z możliwością uzyskania wsparcia za pośrednictwem ekosystemów w celu osiągnięcia 7% . Chronione będą wszystkie tereny podmokłe i torfowiska.
- Ekoschematy będą obowiązkowe dla państw członkowskich. Ten nowy dobrowolny instrument będzie nagradzał rolników za wdrażanie praktyk przyjaznych dla klimatu i środowiska (rolnictwo ekologiczne, agroekologia, zintegrowana ochrona przed szkodnikami itp.). Państwa członkowskie muszą przeznaczyć na ekosystemy co najmniej 25 proc. swojego budżetu na wsparcie dochodów, czyli łącznie 48 mld euro z budżetu na płatności bezpośrednie.
- Co najmniej 35% funduszy na rozwój obszarów wiejskich zostanie przeznaczone na zobowiązania rolno-środowiskowe, które promują praktyki w zakresie ochrony środowiska, klimatu i dobrostanu zwierząt.
- Budżet WPR musi wnieść znaczący wkład w ogólne wydatki UE na klimat. Aby zapewnić realistyczne i solidne obliczenia, do 2025 roku. Komisja zaproponuje nowe, zróżnicowane podejście, które wykracza poza dotychczasowe metody.
Bardziej elastyczna WPR
Nowa WPR wprowadza nowy sposób pracy, w ramach którego każde państwo członkowskie opracuje krajowy plan strategiczny WPR opisujący sposób osiągnięcia celów WPR, a także celów Zielonego Ładu opisanych w strategii „Od pola do stołu" i strategii na rzecz różnorodności biologicznej. Ponadto, nowa WPR koncentruje się na wydajności dzięki:
Począwszy od 2024 roku państwa członkowskie będą przedkładać Komisji roczne sprawozdanie z wyników, uzupełniane corocznym spotkaniem przeglądowym.
Komisja dokona przeglądu wykonania planów strategicznych WPR w latach 2025 i 2027, a następnie, w razie potrzeby, Komisja zwróci się do państw członkowskich z wnioskiem o podjęcie działań.
Zestaw wspólnych wskaźników służących do monitorowania realizacji WPR i oceny wykonania planów strategicznych WPR.
Wzmocnieniu pozycji rolników w konkurencyjnym sektorze rolno-spożywczym
Nowa WPR utrzymuje ogólną orientację rynkową, w ramach której gospodarstwa rolne w UE działają zgodnie z sygnałami rynkowymi, wykorzystując jednocześnie możliwości poza UE wynikające z handlu.
Wzmacnia ona również pozycję rolników w łańcuchu dostaw żywności poprzez rozszerzenie możliwości łączenia sił przez rolników, w tym poprzez pewne wyjątki od prawa konkurencji.
Wprowadzona zostanie nowa rezerwa rolna w celu finansowania środków rynkowych w czasach kryzysu, z rocznym budżetem w wysokości co najmniej 450 mln euro.
Co dalej?
Zanim nowa WPR, obejmująca trzy rozporządzenia (rozporządzenie horyzontalne, plan strategiczny i rozporządzenie w sprawie wspólnej organizacji rynków), wejdzie w życie, musi zostać formalnie zatwierdzona przez Parlament Europejski i przyjęta przez Radę.
Komisja Europejska
