Raport miał na celu poznanie szeroko rozumianej sytuacji finansowej Polaków, zwłaszcza wielkości zgromadzonych przez gospodarstwa domowe aktywów oraz zaciągniętych zobowiązań. Raport zawiera także dwie dodatkowe analizy: „Najbogatsze gospodarstwa domowe i rozkład majątku” oraz „Analiza obciążenia gospodarstw domowych z tytułu kredytów złotowych i walutowych”.
Zdaniem analityków NBP przeciętny majątek netto gospodarstwa domowego w 2014 r. wyniósł 257,0 tys. zł. O jego wartości netto decydowały przede wszystkim aktywa rzeczowe, w przeważającej mierze wartość głównego miejsca zamieszkania (przeciętnie 282,6 tys. zł) oraz majątek związany z prowadzeniem działalności gospodarczej (przeciętnie 219,7 tys. zł). Zdecydowana większość gospodarstw domowych była właścicielem głównego miejsca zamieszkania (76,4%) oraz pojazdów samochodowych (63,0%), znacznie rzadziej innych nieruchomości (19,1%) czy majątku związanego z prowadzeniem działalności gospodarczej (18,8%).
Aktywa finansowe miały dużo mniejsze znaczenie dla wartości netto majątku gospodarstwa domowego (przeciętnie 8,6 tys. zł). Wśród nich najbardziej popularną formą gromadzenia środków finansowych były depozyty bankowe (81,9%), przy czym ich stan był stosunkowo niewielki (przeciętnie 5,0 tys. zł).
Jak wskazuje NBP, majątek netto jest nierównomiernie rozłożony w populacji gospodarstw domowych, a jego silną koncentrację obserwujemy w zbiorowości gospodarstw najbardziej majętnych. 10% najbardziej zasobnych gospodarstw domowych posiada 37% całkowitego majątku netto, podczas gdy majątek (netto) 20% najmniej zasobnych gospodarstw stanowi jedynie niewielką część (1,0%) całego majątku gospodarstw domowych. Zróżnicowanie majątku jest w Polsce większe niż w przypadku dochodów, o czym świadczy wyższa wartość współczynnika Giniego dla majątku netto (58%) niż dla dochodu (38%).
Według autorów raportu pasywa gospodarstw domowych, na które składają się różne formy zadłużenia, obejmują 37% gospodarstw domowych i stanowią w przypadku przeciętnego gospodarstwa domowego niewielkie obciążenie jego majątku (10,0 tys. zł). Poziom zadłużenia według poszczególnych rodzajów zobowiązań jest silnie zróżnicowany. Główny składnik długu to zobowiązania z tytułu zabezpieczonych kredytów mieszkaniowych (hipotecznych). Dotyczą one jedynie 12,1% gospodarstw domowych, ale stanowią dla nich dość wysokie obciążenie (przeciętnie 104,0 tys. zł). Inne kredyty, głównie konsumpcyjne, występują dużo częściej (23,5% gospodarstw domowych), a ich wartość jest znacznie mniejsza (przeciętnie 5 tys. zł).
Cały raport można znaleźć na stronie internetowej Narodowego Banku Polskiego.
oprac. bcz na podstawie NBP
Fot. Sierszeńska
