Należy wesprzeć produkcję żywności
W badaniu przeprowadzonym na potrzeby raportu wzięło udział 2511 respondentów: 1510 mieszkańców wsi, z czego 759 rolników i 1001 mieszkańców miast. Wszystkich zapytano o to, jaką rolę powinny pełnić w Polsce “obszary wiejskie”.
Wszyscy respondenci zgadzają się, że na wsi powinno się produkować żywność. Tę funkcję na pierwszym miejscu wskazują zarówno mieszkańcy miast (72,4%) jak i mieszkańcy obszarów wiejskich (63,7%). Jednocześnie większość respondentów uważa, że produkcja rolna jest nisko opłacalna, i należy wesprzeć rolników.
Rolnictwo opłacalne do 2050 r. ...
Co zrobić, aby rolnictwo stało się bardziej opłacalne? Zdaniem mieszkańców wsi do 2050 r. należy: pomóc rolnikom w spłacie kredytów (45,8%); dostosować rolnictwo do zmian klimatu (43,9%); wspierać wymianę pokoleniową (43,8%); wspierać specjalizację i wzrost towarowości gospodarstw rolnych (35,4%); wspierać automatyzację i cyfryzację produkcji (33,6%).
Co ciekawe, również mieszkańcy miast wskazują te właśnie obszary wsparcia, choć w nieco innej kolejności. Czyżby posiadali tak dogłębną wiedzę o rolnictwie? Nie sposób nie zauważyć, że respondenci wybierali spośród wskazanych obszarów wsparcia – tak się składa, że tożsamych z wymienionymi w Dialogu Strategicznym nt. Przyszłości Rolnictwa w UE. Trudno też nie zauważyć, że rok 2050 to planowany rok osiągnięcia “zeroemisyjności” przez Unię Europejską...
Ocena protestów rolniczych
Skoro raport był okazją do zbadania poparcia dla celów Dialogu Strategicznego, trudno było nie skorzystać z okazji do zbadania, jak silny jest opór społeczny wobec tych celów. “Media dużo uwagi poświęcały protestom rolniczym. Jakie odczucia budzą w Panu(i) te informacje. Proszę wybrać jedną odpowiedź, która najlepiej charakteryzuje Pan(i) odczucia” - padło pytanie.
Okazuje się, że nie jest dobrze – dla Dialogu, oczywiście. Poparcie dla protestów wyraziła co prawda mniej niż połowa rolników (49,6%) i niewiele ponad 30 procent osób nie związanych z rolnictwem, ale dołączają do nich zainteresowani - odpowiednio 15,7% i 12,4%. Natomiast “wrogość/poirytowanie” tylko 3,2 oraz 3,1 procenta respondentów.
Polscy rolnicy chcą być w UE
W tym kontekście warto przytoczyć ocenę członkostwa Polski w UE - szczególnie wobec zarzutów wysokich rangą polityków, że celem protestów rolniczych jest “polexit”.
- Gdyby referendum dotyczące członkostwa w Unii Europejskiej odbyło się obecnie, 62% mieszkańców obszarów wiejskich zagłosowałoby za członkostwem, a 15,4% przeciwko. Istotnie większymi eurosceptykami są mieszkańcy miast, gdzie 54,8% zagłosowałoby za, zaś 22% przeciwko przystąpieniu - informuje raport.
Obecność w UE poprawiła opłacalność rolnictwa?
Mieszkańcy wsi za największą korzyść płynącą z przynależności Polski do UE uznają poprawę jakości infrastruktury: drogi lokalne i ich oświetlenie, dostęp do sieci wodociągowej, kanalizacyjnej i gazowej, a także dostęp do internetu i obiektów sportowych. Co ciekawe, 56 procent mieszkańców wsi uważa, że “bardzo lub raczej” dzięki obecności w UE poprawiła się opłacalność produkcji w małych i średnich gospodarstwach rolnych w Polsce.
Przy okazji – 29,3% “mieszkańców obszarów wiejskich” uważa, że korzystne dla Polski będzie wejście Ukrainy do UE.
Wsparcie potrzeb rolników czy potrzeb Komisji Europejskiej?
Raport „Polska wieś i rolnictwo 2024” rzuca światło na istotny problem – czy wsparcie rolnictwa w Polsce ma odpowiadać na realne potrzeby rolników, czy jedynie wpisywać się w unijne strategie? Trudno oprzeć się wrażeniu, że pytania były ukształtowane pod cele Dialogu Strategicznego UE. Poparcie dla protestów rolniczych i wysoka akceptacja członkostwa w Unii pokazują jednak, że polscy rolnicy nie odrzucają integracji europejskiej, ale chcą, aby była ona oparta na uczciwym dialogu i rzeczywistym uwzględnieniu ich potrzeb. Rok 2050 może być cezurą która pokaże, czy unijna polityka potrafiła dostosować się do wyzwań polskiej wsi.
