Apel Copa-Cogeca do UE w sprawie bezpieczeństwa energetycznego
Copa-Cogeca skierowała do polskiej minister klimatu i środowiska Pauliny Hennig-Kloski apel o zmiany prawne w zakresie bezpieczeństwa energetycznego. List opublikowała Krajowa Rada Izb Rolniczych.
Wybór adresata nie jest przypadkowy – Polska, sprawując prezydencję w Radzie UE, ma istotny wpływ na kształtowanie unijnej polityki energetycznej. Natomiast 17 marca będzie obradować Rada ds. Energii UE, która omówi kwestie związane z architekturą bezpieczeństwa energetycznego Unii Europejskiej. Wśród tematów obrad znajdzie się m.in. regulacja dotycząca dostaw gazu oraz gotowości na wypadek kryzysów w sektorze energii elektrycznej. W tym kontekście Copa-Cogeca przedstawia swoje propozycje dotyczące roli rolnictwa w budowaniu odporności energetycznej.
Kluczowa rola rolników w bezpieczeństwie energetycznym
Unijna organizacja rolników i członków spółdzielni rolniczych podkreśla, że rolnicy mogą pełnić kluczową rolę w zapewnieniu stabilnych dostaw energii, zwłaszcza w kontekście potencjalnych zagrożeń dla sektora gazowego i elektrycznego.
“Udział rolników i spółdzielni w wiejskich społecznościach energetycznych będzie miał kluczowe znaczenie, aby budować ekologiczną i odporną przyszłość energetyczną i może zwiększyć akceptację projektów energii odnawialnej” - czytamy w liście skierowanym do minister Hennig-Kloski.
Apel o uznanie rolników za kluczowych odbiorców gazu
Copa-Cogeca zwraca uwagę, że obecne unijne regulacje nie uznają rolników i spółdzielni rolno-spożywczych za kluczowych odbiorców gazu, mimo że ich działalność jest istotna dla bezpieczeństwa żywnościowego i energetycznego. Organizacja podkreśla, że produkcja rolna i przetwórcza w wielu regionach Europy zależy od gazu, który jest wykorzystywany do ogrzewania i produkcji żywności.
„Obecne ramy nie uznają jednak w wystarczającym stopniu kluczowej roli spółdzielni rolno-spożywczych i rolników, którzy wytwarzają energię w procesie kogeneracji lub fermentacji beztlenowej, co ma zasadnicze znaczenie dla bezpieczeństwa żywnościowego i energetycznego. To również są usługi podstawowe” – podkreśla Copa-Cogeca.
czytaj także: Ogromny potencjał polskich biogazowni i rynku biometanu. Rząd zagwarantuje strategię rozwoju?
W związku z tym organizacja postuluje zmiany w unijnym prawie, które objęłyby sektor rolno-spożywczy ochroną w sytuacjach kryzysowych.
„Odcięcie dostaw gazu do gospodarstw rolnych i zakładów przetwórczych może mieć poważne konsekwencje dla jakości i dostaw żywności, a także dla zdrowia i dobrostanu zwierząt” – czytamy w liście.
Copa-Cogeca proponuje wprowadzenie dwupoziomowej klasyfikacji odbiorców gazu, gdzie rolnicy i spółdzielnie rolnicze zostaliby zaliczeni do kategorii „niezbędne dla społeczeństwa zużycie gazu”, co zapewniłoby im priorytetowy dostęp do surowca w razie jego niedoborów.
Elastyczność dla państw członkowskich
Organizacja podkreśla, że państwa członkowskie powinny mieć możliwość dostosowania progów ochrony odbiorców gazu do swojej sytuacji energetycznej.
"Państwa o większym bezpieczeństwie energetycznym powinny mieć możliwość ustalenia wyższego progu określającego, którzy odbiorcy gazu są chronieni” – zaznacza Copa-Cogeca. Taka elastyczność pozwoliłaby krajom lepiej zarządzać dostawami energii w sytuacjach kryzysowych.
Modernizacja infrastruktury i wsparcie dla OZE na wsi
Copa-Cogeca wskazuje na konieczność modernizacji infrastruktury energetycznej na obszarach wiejskich. Wśród proponowanych rozwiązań znalazły się:
- Ulepszenie sieci energetycznych na terenach wiejskich – modernizacja infrastruktury elektrycznej, uproszczenie procedur uzyskiwania pozwoleń oraz wprowadzenie zachęt finansowych dla rolników inwestujących w energię odnawialną.
- Rozwój biogazowni i magazynów energii – wdrożenie polityk wspierających instalację biogazowni na małą skalę, rozwój odnawialnych źródeł energii elektrycznej oraz infrastruktury magazynowej, co ma zwiększyć niezależność energetyczną rolników.
- Rozwój systemów kogeneracyjnych (CHP) – promowanie systemów, które jednocześnie wytwarzają energię elektryczną i ciepło, co może poprawić efektywność energetyczną oraz stanowić dodatkowe źródło dochodów dla rolników.
Strategiczne znaczenie zdecentralizowanej produkcji energii
Copa-Cogeca zwraca także uwagę na strategiczną rolę zdecentralizowanej produkcji energii. Organizacja argumentuje, że produkcja energii na poziomie lokalnym, np. w gospodarstwach rolnych poprzez wykorzystanie biomasy, biogazu czy energii słonecznej, powinna być traktowana jako istotny element bezpieczeństwa energetycznego UE.
„Nie należy również zapominać o strategicznym znaczeniu zdecentralizowanej produkcji energii, wytwarzanej blisko użytkownika końcowego i mniej podatnej na sabotaż i wpływy spoza UE” – podkreśla Copa-Cogeca, argumentując, że wsparcie dla rolników w zakresie OZE może zwiększyć stabilność energetyczną całej Wspólnoty.
Odwołanie do przeglądu unijnych regulacji
Organizacja podkreśla, że jej postulaty powinny zostać uwzględnione w przeglądzie kluczowych rozporządzeń unijnych. Chodzi przede wszystkim o rozporządzenie (UE) 2017/1938, które dotyczy bezpieczeństwa dostaw gazu, oraz rozporządzenie (UE) 2019/941, regulujące gotowość na wypadek zagrożeń w sektorze energii elektrycznej. Copa-Cogeca apeluje, by uznać sektor rolno-spożywczy za kluczowy dla stabilności systemu energetycznego i objąć go odpowiednimi zabezpieczeniami.
Zdaniem organizacji wprowadzenie proponowanych zmian wpłynie pozytywnie na bezpieczeństwo energetyczne i żywnościowe UE, wzmacniając jednocześnie odporność sektora rolnego na przyszłe wyzwania związane z dostawami energii.
