Rolnicy alarmują, że oddłużanie gospodarstw przez KOWR nie funkcjonuje tak, jak powinno. W związku z tym posłowie Jerzy Małecki i Piotr Uściński (PiS) złożyli interpelację do ministra rolnictwa z zapytaniem, czy zamierza wprowadzić zmiany do ustawy i usprawnić restrukturyzację.
Jak wynika bowiem z danych przedstawionych na początku tego roku przez wiceministra rolnictwa Ryszarda Bartosika, do końca listopada 2020 roku wpłynęło do KOWR 120 wniosków o przejęcie długu w zamian za przeniesienie własności nieruchomości na rzecz Skarbu Państwa na kwotę 311 mln zł. Z tego 74 wnioski dotyczyły przejęcia kwot powyżej 1 mln zł. Jednak KOWR zakończył postępowanie tylko w 8 przypadkach w łącznej kwocie 13,6 mln zł. 28 wniosków odrzucono, a kolejnych 79 nie rozpatrzono ze względu na błędy w dokumentacji.
Przedstawiciele KOWR tłumaczą zaistniałą sytuację tym, że podjęcie decyzji w sprawie rozpatrzenia wniosku wymaga każdorazowo dokonania pełnej analizy złożonej dokumentacji pod kątem jej zgodności z wymogami ustawowymi oraz wewnętrznymi uregulowaniami KOWR.
- W wielu przypadkach wnioski wymagają uzupełnienia na dalszym etapie postępowania. Tym samym proces ten jest długotrwały i pracochłonny - zauważają posłowie.
W odpowiedzi na interpelację, wiceminister Bartosik zaznaczył, że do głównych przyczyn odrzucenia wniosków lub pozostawienia ich bez rozpatrzenia należy zaliczyć niekompletność wniosków. Dodał, że resort pracuje nad zmianami w przepisach. Jednak, jak wynika z jego wypowiedzi, nie usprawnią one procedur, a poszerzą listę podmiotów mogących skorzystać z restrukturyzacji.
- Przepisy ustawy o restrukturyzacji zadłużenia podmiotów prowadzących gospodarstwa rolne nie przewidują możliwości przejęcia długu w stosunku do KOWR. Podjęte więc zostały prace legislacyjne w zakresie zmiany ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa. Mają one na celu wprowadzenie mechanizmu pozwalającego Krajowemu Ośrodkowi Wsparcia Rolnictwa, nabycie na własność Skarbu Państwa nieruchomości rolnej wchodzącej w skład gospodarstwa rolnego, na wniosek podmiotu będącego dłużnikiem KOWR, czy to w wyniku rozłożenia ceny nabycia nieruchomości na raty, czy też w związku z trudnościami z zapłatą czynszu dzierżawnego. Przewiduje się także wprowadzenie przepisów umożliwiających zawarcie umowy dzierżawy takiej nieruchomości, z jej dotychczasowym właścicielem – bez obowiązku przeprowadzania przetargu, tj. z tzw. „pierwszeństwem do dzierżawy” - poinformował wiceminister.
Rolnicy proponują natomiast wprowadzenie mechanizmu oddłużeniowego. To rozwiązanie miałoby umożliwić przejęcie zobowiązań przez Bank Gospodarstwa Krajowego i udzielenie nowego kredytu na okres 30-40 lat.
Ustawa o restrukturyzacji zadłużenia podmiotów prowadzących gospodarstwa rolne weszła w życie pod koniec 2018 r. Daje możliwość udzielaniu przez KOWR podmiotowi prowadzącemu gospodarstwo rolne pomocy publicznej w formie gwarancji zabezpieczającej spłatę kredytu restrukturyzacyjnego. KOWR może także przejąć dług rolnika powstały w związku z prowadzeniem działalności rolniczej pod warunkiem przeniesienia własności całości albo części nieruchomości rolnej na rzecz Skarbu Państwa.
W 2019 r. na restrukturyzację przeznaczonych było 330 mln zł, a w 2020 roku 130 mln zł.
Kamila Szałaj, fot. archiwum
