Teoretycznie założenia tej ustawy są proste. Z uwagi na galopującą inflację obniżki stawek podatku VAT na wybrane towary mają spowodować obniżkę ich cen zarówno w sprzedaży hurtowej, jak i detalicznej. W praktyce jest to jednak bardziej skomplikowane. Przykład? Ustawa wprowadziła m. in. zerowy podatek na żywność sprzedawaną w sklepach, ale wiele sklepów sieciowych i wielkopowierzchniowych w ostatnich dniach stycznia podwyższyło ceny swoich towarów. W tym przypadku obniżka podatku VAT często nie ma realnego przełożenia na portfel statystycznego Kowalskiego ponieważ po obniżce VAT towar kosztuje tyle samo w cenie netto ile wcześniej w cenie brutto.
Na jakie towary podatek VAT został obniżony?
Wspomniana wcześniej żywność to tylko jeden z towarów, który w myśl zapisów rządowej Tarczy Antyinflacyjnej ma na najbliższe pół roku zerową stawkę VAT. Od 1 lutego podatek ten nie będzie naliczany także od sprzedaży:
- gaz ziemny,
- nawozy sztuczne,
- środki ochrony roślin i inne wybrane środki do produkcji rolnej,
Dodatkowo ustawa obniżyła podatek VAT na paliwa z 23 do 8%, obniżyła VAT do 5% za ciepło oraz utrzymała na poziomie 5% obniżony wcześniej VAT na energię elektryczną. Wtorkowy poranek Premier RP Mateusz Morawiecki rozpoczął od konferencji prasowej na jednej ze stacji Orlen, gdzie detaliczna cena sprzedaży oleju napędowego spadła do 5,19 zł za 1 litr. Generalnie obniżka stawki VAT z 23 na 8% przyniosła spadek cen w hurcie i w detalu o kilkadziesiąt groszy na 1 litrze (w detalu - w zależności od stacji, a w hurcie - od zakupionych ilości). Nie wiadomo jednak jak zachowa się rynek i ceny ropy na światowych giełdach. Styczniowa obniżka akcyzy na paliwa dała niższe ceny na stacjach przez około 2 tygodnie. Pozostaje mieć nadzieję, że dzisiejsza obniżka stawek VAT pozwoli nam się cieszyć niższymi cenami paliw znacznie dłużej.
Ważne zmiany dla rolników
Podatnicy sprzedający detalicznie towary, dla których Tarcza 2.0. wprowadza obniżki stawek VAT (żywność, nawozy i paliwa) i prowadzący ewidencję sprzedaży tych towarów przy zastosowaniu kas rejestrujących, będą zobowiązani do zmiany przyporządkowania zmienianych stawek na te towary w kasach fiskalnych. Także rolnicy, którzy sprzedają wytwarzaną przez siebie żywność z wykorzystaniem kas fiskalnych muszą dokonać tych zmian.
Dla jakich produktów żywnościowych obowiązuje zerowa stawka VAT?
Tarcza antyinflacyjna 2.0. wskazuje następujące towary spożywcze objęte stawką 0% VAT od 1 lutego do 31 lipca 2022 r. (sklasyfikowane w Nomenklaturze Scalonej wg. wskazanych kodów CN):
• CN 02 – Mięso i podroby jadalne
• CN ex 03 – Ryby i skorupiaki, mięczaki i pozostałe bezkręgowce wodne – z wyłączeniem
homarów i ośmiornic oraz innych towarów objętych CN 0306 - CN 0308
• CN 04 – Produkty mleczarskie; jaja ptasie; miód naturalny; jadalne produkty pochodzenia
zwierzęcego, gdzie indziej niewymienione ani niewłączone
• CN 0504 00 00 – Jelita, pęcherze i żołądki zwierząt (z wyjątkiem rybich), całe i w kawałkach,
świeże, schłodzone, zamrożone, solone, w solance, suszone lub wędzone
• CN 07 – Warzywa oraz niektóre korzenie i bulwy, jadalne
• CN 08 – Owoce i orzechy jadalne; skórki owoców cytrusowych lub melonów
• CN 10 – Zboża
• CN 11 – Produkty przemysłu młynarskiego; słód; skrobie; inulina; gluten pszenny
• CN ex 12 – Nasiona i owoce oleiste; ziarna, nasiona i owoce różne; rośliny przemysłowe lub
lecznicze; słoma i pasza - wyłącznie towary przeznaczone do spożycia przez ludzi
• CN ex 15 – Tłuszcze i oleje pochodzenia zwierzęcego lub roślinnego lub mikrobiologicznego
oraz produkty ich rozkładu; gotowe tłuszcze jadalne; woski pochodzenia zwierzęcego lub
roślinnego - wyłącznie jadalne
• CN ex 16 – Przetwory z mięsa, ryb lub skorupiaków, mięczaków lub pozostałych
bezkręgowców wodnych, lub z owadów - z wyłączeniem:
1) kawioru oraz namiastek kawioru objętych CN 1604,
2) przetworów z homarów i ośmiornic oraz z innych towarów objętych CN 1603 00 i CN 1605
• CN 19 – Przetwory ze zbóż, mąki, skrobi lub mleka; pieczywa cukiernicze
• CN ex 20 – Przetwory z warzyw, owoców, orzechów lub pozostałych części roślin -
z wyłączeniem produktów o rzeczywistej masowej mocy alkoholu powyżej 1,2%
• CN 2104 – Zupy i buliony i preparaty do nich; złożone przetwory spożywcze,
homogenizowane
• CN 2105 00 – Lody i pozostałe lody jadalne, nawet zawierające kakao
• CN ex 2106 – Tłuszcze złożone z produktów roślinnych lub zwierzęcych (miksy), wyroby
seropodobne (analogi serów) oraz preparaty do początkowego żywienia niemowląt, w tym
mleko początkowe, preparaty do dalszego żywienia niemowląt, w tym mleko następne,
mleko i mleko modyfikowane dla dzieci, o których mowa w ustawie z dnia 25 sierpnia 2006 r.
o bezpieczeństwie żywności i żywienia
• CN 2202 – Wody, włącznie z wodami mineralnymi i wodami gazowanymi, zawierające
dodatek cukru lub innego środka słodzącego, lub wody aromatyzowane i pozostałe napoje
bezalkoholowe, z wyłączeniem soków owocowych, z orzechów i warzywnych, objętych
pozycją CN 2009 -wyłącznie produkty:
1) jogurty, maślanki, kefiry, mleko nieobjęte działem CN 04 – z wyłączeniem produktów
zawierających kawę oraz jej ekstrakty, esencje lub koncentraty,
2) napoje bezalkoholowe, w których udział masowy soku owocowego, warzywnego lub
owocowo-warzywnego wynosi nie mniej niż 20% składu surowcowego,
3) preparaty do początkowego żywienia niemowląt, w tym mleko początkowe, preparaty do
dalszego żywienia niemowląt, w tym mleko następne, mleko i mleko modyfikowane dla
dzieci, o których mowa w ustawie z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności
i żywienia,
4) niezawierające produktów objętych pozycjami od CN 0401 do CN 0404 lub tłuszczu
uzyskanego z produktów objętych pozycjami od CN 0401 do CN 0404:
a) napoje na bazie soi o zawartości białka 2,8% masy lub większej (CN 2202 99 11),
b) napoje na bazie soi o zawartości białka mniejszej niż 2,8% masy; napoje na bazie orzechów
objętych działem CN 08, zbóż objętych działem CN 10 lub nasion objętych działem CN 12 (CN
2202 99 15)
• Bez względu na CN – Dietetyczne środki spożywcze specjalnego przeznaczenia medycznego,
o których mowa w ustawie z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia.
Co zostało z Tarczy Antyinflacyjnej 1.0?
Przypomnijmy, że od 1 stycznia zaczęła obowiązywać w Polsce Tarcza Antyinflacyjna 1.0. Wśród jej najważniejszych zapisów znalazły się m. in.:
- obniżka VAT na energię elektryczną z 23 na 5%,
- obniżka VAT na gaz ziemny z 23 proc. do 8%,
- obniżka VAT na tak zwane ciepło systemowe (ogrzewanie z kaloryferów) z 23 do 8%,
- obniżka akcyzy na paliwa silnikowe i energię elektryczną,
- zwolnienie z akcyzy energii elektrycznej dla gospodarstw domowych,
- wyłączenie sprzedaży paliw silnikowych z podatku detalicznego.
oprac. bcz
Fot. KPRM