W ramach RHD możliwa jest produkcja, w tym przetwórstwo żywności na małą skalę, i jej zbywanie konsumentom finalnym, a także zakładom prowadzącym handel detaliczny (takim jak np. sklepy, restauracje, stołówki) z przeznaczaniem dla konsumenta finalnego. Nowa ustawa podpisana przez prezydenta 19 stycznia 2022 roku rozszerza obszar, na którym mogą być prowadzone dostawy żywności wyprodukowanej w ramach RHD do zakładów prowadzących handel detaliczny z przeznaczeniem dla konsumenta finalnego, na terytorium całej Polski.
MOL natomiast oznacza działalność przetwórczą, która obejmuje tylko produkty pochodzenia zwierzęcego. Rozporządzenie ministra rolnictwa określa również wymagania weterynaryjne, jakie powinny być spełnione przy prowadzeniu takiej działalności. W tym celu w Opolskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego w Łosiowie zorganizowaliśmy szkolenie prowadzone przez inspektorów WIJHARS i Weterynarii.
- Na szkolenie zaprosiliśmy producentów serów i wędlin. Przede wszystkim prowadzący działalność typu MOL mają obowiązek jej zgłoszenia do Inspekcji. Skupiliśmy się na dwóch grupach prowadzących taką działalność: producentów serów i wędlin. Inspektorzy przedstawili główne zasady znakowania produktów żywnościowych, czyli, jak powinna wyglądać etykieta, jaki skład powinien być wypisany, które ze składników produktów są alergenami i jakie inne informacje powinny się tam znaleźć - mówi Renata Wojas, kierownik Działu Rozwoju Obszarów Wiejskich OODR w Łosiowie:
Z kolei Anna Górka, rolnik z Masowa opowiadając o swojej produkcji zaznacza, że tego typu szkolenia są bardzo ważne.
– Bardzo nas interesuje prawidłowe oznakowanie, żeby nie popełniać błędów i być spokojnym w razie kontroli. My mamy gospodarstwo ekologiczne. Produkujemy drób ekologiczny w systemie od pola do stołu. Co się urodzi na polu, służy do karmienia naszego drobiu, który potem sprzedajemy w wysokiej jakości. Sprzedajemy produkty o dłuższym terminie przydatności do spożycia w opakowaniach próżniowych typu „Vacuum” do sklepów we Wrocławiu. Niestety będąc zarejestrowanym w WIJHARS jesteśmy poddawani kontrolom. Po takim szkoleniu nie musimy się obawiać kontroli - mówi.
- Prowadzimy gospodarstwo rolne oraz agroturystyczne. Sprzedajemy sery kozie i krowie, które wprowadzamy do obrotu w ramach Rolniczego Handlu Detalicznego. Ważne jest zamieszczanie poprawnych informacji na etykietach. Także po to, żeby uniknąć kar w razie ewentualnej kontroli - dodaje z kolei Aleksandra Wierszak z Zębowic.
Kontrole produkcji
- Spotkaliśmy się, aby przedstawić małym producentom z województwa opolskiego zasady znakowania serów oraz przetworów mięsnych, szczególnie wędlin. Przepisy dotyczące znakowania dotyczą wszystkich producentów żywności. Każdy opakowany produkt musi być opatrzony etykietą lub inną formą informacji dołączoną do tego opakowania, która musi zawierać wymagane przepisami informacje. Natomiast w przypadku sprzedaży konsumentowi końcowemu żywności luzem, informacje na jej temat muszą znajdować się w pobliżu tej żywności i w miejscu bezpośrednio dostępnym dla klienta. Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych na podstawie analizy ryzyka prowadzi kontrole producentów żywności i podmiotów prowadzących obrót tą żywnością -mówił podczas szkolenia Tomasz Michalski, kierownik Wydziału Kontroli WIJHARS w Opolu.
– Przede wszystkim chciałam nakreślić rolnikom w sposób jasny i przystępny wymagania i przepisy prawne obowiązujące w zakresie znakowania żywności, po to, żeby im ułatwić prowadzenie tej działalności. Poza tym, jeżeli mamy przedsiębiorców świadomych, którzy mają wiedzę, to ułatwia to również sprawowanie nadzoru. Kontrola ma służyć ustaleniu stanu faktycznego i porównanie go z przepisami prawa w tym zakresie. A popełnianie błędów wiąże się z karami, bo najważniejsze jest bezpieczeństwo żywności. A żeby je uzyskać trzeba mieć wiedzę, informację - mówi Małgorzata Paciepnik, z-ca opolskiego Wojewódzkiego Lekarza Weterynarii:
Sprzedaż bezpośrednia dla drobnych producentów rolnych jest korzystną formą zbytu, gdyż pozwala uniknąć przechwytywania części zysku przez pośredników. Korzyści ze sprzedaży bezpośredniej odnoszą nie tylko sprzedający rolnicy ale również nabywcy-konsumenci. Rolnicy sprzedają swoje produkty po cenach rynkowych zamiast oddawać surowce do skupu po niskich cenach, natomiast liczna grupa konsumentów dla których ta forma zaopatrywania się jest atrakcyjna nabywa świeżą żywność wiadomego pochodzenia również w dobrej cenie. OODR w Łosiowie planuje następne szkolenia dla winiarzy, kół gospodyń wiejskich oraz producentów soków i dżemów.
dr Mariusz Drożdż
