USAID zawiesza programy dla Ukrainy
Amerykańska Agencja Stanów Zjednoczonych ds. Rozwoju Międzynarodowego (USAID), wstrzymała 24 stycznia wszelką pomoc zagraniczną USA, w tym dla Ukrainy na cele inne niż militarne. Jak informuje The Kyiv Independent, “ta kompleksowa dyrektywa weszła w życie natychmiast, pozostawiając wiele agencji pomocowych w zawieszeniu, gdyż nakazano im wstrzymać pracę nad istniejącymi projektami, aby umożliwić Stanom Zjednoczonym przeprowadzenie audytu programów pomocy zagranicznej”.
W tym kontekście ukraińskie media piszą głównie o pomocy dla weteranów, szkół, szpitali i na odbudowę sieci energetycznej. Nie należy jednak zapominać, że USAID przeznaczyła wiele milionów dolarów na wsparcie ukraińskiego rolnictwa.
Rozwój ukraińskiego rolnictwa dzięki USAID
W maju 2024 r. portal Latifundist informował, że “w ciągu 5 lat USAID zainwestuje około 250 milionów dolarów w odbudowę i rozbudowę sektora rolnego Ukrainy”. Tę decyzję przekazała zastępca administratora Agencji Rozwoju Międzynarodowego Stanów Zjednoczonych (USAID) Isobel Coleman podczas oficjalnego otwarcia projektu USAID Harvest.
USAID planowała również wspierać ukraińskie przetwórstwo. W ramach programu na 15 inwestycji przewidziano łącznie kwotę około 2,86 mln dolarów. Natomiast na 2025 r. zaplanowano wykonanie kompleksowych robót budowlanych na przejściach granicznych w Otaci (Mołdawia), Dorohusku (Polska), Vyšné Nemecké (Słowacja), Záhony (Węgry), Tudora (Mołdawia), Siret (Rumunia), Vicovu de Sus (Rumunia), Criva (Mołdawia) i Briceni (Mołdawia).
W kontekście zawieszenia finansowania Latifundist podsumował projekty USAID w ukraińskim rolnictwie:
Inicjatywa AGRI-Ukraine (od lipca 2022 r.)
“W pierwszym roku wdrażania USAID przeznaczyło 100 milionów dolarów, a także pozyskało dodatkowe 250 milionów dolarów od sektora prywatnego, darczyńców i innych funduszy, tworząc całkowity budżet w wysokości 350 milionów dolarów. W lipcu 2023 r. USAID zwiększył łączną kwotę inwestycji do 850 mln dolarów.
W październiku 2024 roku USAID rozszerzyło AGRI-Ukraine, przyciągając prawie 1,75 miliarda dolarów dodatkowych inwestycji poprzez partnerstwa z 9 nowymi organizacjami, w tym Astarta, BEST Leasing, Credit Agricole Bank, DFC, IMC, OTP Bank itp. Dzięki temu łączna kwota inwestycji zebranych w ramach inicjatywy wyniosła ponad 2,26 miliarda dolarów. Zatem na każdego dolara zainwestowanego przez Stany Zjednoczone otrzymywano średnio 6,45 dolara z innych źródeł”.
Program Harvest (2024–2029)
“W ramach tego programu USAID przekazał w 2024 roku 7 tys. rękawów do przechowywania 1,4 mln ton zboża. Pomoc otrzymali rolnicy posiadający gospodarstwa od 50 ha do 10 tys. ha. Przekazano także 10 suszarni do zboża rolnikom z innych regionów. Na rok 2025 r. zaplanowano mobilne suszarni do zboża dla ponad 500 rolników w regionach pierwszej linii frontu”.
Wagony zbożowe dla ukraińskich eksporterów
“W 2024 roku 11 ukraińskich eksporterów produktów rolnych, w tym Almeida, Astarta, Eridon, MHP, UGTC TRADE i inni, otrzymało 300 wagonów zbożowych ukraińskiego producenta DMZ Karpaty. Rok wcześniej NIBULON otrzymał 50 wagonów zbożowych. 20 grudnia 2024 roku USAID ogłosiła przetarg na budowę strefy wspólnej kontroli kontenerów na przejściu Medyka–Mostyska II. Planowane prace obejmują montaż betonowej pokrywy do składowania oraz organizację przeładunku kontenerów eksportowych”.
Wsparcie dla producentów ziemniaków
Jednym z sektorów objętych programami USAID jest produkcja ziemniaków. W 2022 roku, dzięki inicjatywie Ukraińskiego Stowarzyszenia Producentów Ziemniaków, USAID przyznało 760 tys. dolarów na rozwój branży, finansując zakup sprzętu dla pięciu firm, w tym Agrico Ukraina, Wołja i Central Plains Group Ukraina. W ramach projektu na lata 2024–2025 USAID pokryło koszty zakupu linii pakującej ziemniaki, a przedsiębiorstwa sfinansowały montaż i organizację dostaw.
Nawadnianie
“W 2023 roku USAID AGRO przeznaczyło ponad 1,6 mln dolarów na dofinansowanie modernizacji systemów nawadniających dla 4 stowarzyszeń użytkowników wody. W 2024 r. USAID ogłosiło, że zrealizuje 14 kolejnych projektów. W tym roku firmie USAID AGRO udało się przekazać nowoczesny system nawadniania kropelkowego Organizacji Użytkowników Wody Ingulets. Za pomocą tego sprzętu na powierzchni 308 hektarów będą uprawiane pomidory, melony, marchew i kukurydza”.
Rolnictwo precyzyjne
USAID AGRO wspierało wdrażanie technologii rolnictwa precyzyjnego w ukraińskich gospodarstwach. Wspólnie z firmą FRENDT pomagało rolnikom uzyskać tańszy dostęp do technologii takich jak automatyczne prowadzenie maszyn, zmienne dawkowanie nawozów, cyfrowy audyt pól oraz mapowanie plonów. Współpracowano w tym zakresie z firmami FRENDT, AgriLab i SmartFarming.
USAID chciało zrobić więcej
- Nie wymieniliśmy wszystkich programów i kierunków, które USAID realizowało lub planowało w obszarze rolnictwa – jest ich całkiem sporo – czytamy w Latifundist.
Jak widać, Ukraina otrzymała wsparcie z UE, ale również z USA na skalę, o jakiej rolnicy w Unii, w tym w Polsce, mogą tylko pomarzyć. Liberalizacja handlu z Ukrainą umożliwiła jej producentom eksport na preferencyjnych warunkach, a jednocześnie amerykańskie i unijne fundusze pomogły im zmodernizować produkcję, przetwórstwo i infrastrukturę eksportową. Oczywiście, nikt nie kwestionuje strat, jakie ukraińskie rolnictwo ponosi w wyniku wojny, ale jednocześnie nie można ignorować strat ponoszonych w związku z tym przez unijnych rolników.
Pojawia się pytanie, czy rolnicy w UE otrzymali adekwatną rekompensatę za straty na rynku rolnym w wyniku wojny, z budżetu KE przeznaczonych na zażegnanie kryzysu, w porównaniu do środków, które otrzymała Ukraina na rozwój oraz odbudowę infrastruktury po rosyjskich atakach.
