Ministerstwo rolnictwo podczas posiedzenia w Sejmie podkomisji do spraw bezpieczeństwa żywności i eliminowania nieuczciwych praktyk w obrocie żywnością przedstawiło informację dotyczącą przebiegu prac nad projektem ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwemu wykorzystaniu w obrocie produktami rolnymi i spożywczymi przewagi kontraktowej – ustawy hiszpańskiej.
Ceny referencyjne na bazie kosztów produkcji
Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi w 2019 roku podjęło już inicjatywę, która dotyczyła cen referencyjnych, o czym przypomniała Wiceminister Gembicka. Ceny referencyjne opierały się na kosztach produkcji i miało to dać efekt sprawiedliwego podziału marż w łańcuchu żywnościowym. Wtedy też rząd zaproponował wpisanie, jako nieuczciwą praktykę, która wykorzystuje przewagę kontraktową, nabywanie produktów rolniczych i spożywczych poniżej ustalonej ceny referencyjnej.
Cena referencyjna miała być opracowana na podstawie wzoru i danych opracowanych przez IERGŻ. W drodze rozporządzenia natomiast miał zostać opracowany wykaz produktów, dla których ustalona miała zostać cena referencyjna.
– Niestety wtedy te propozycje nie uzyskały zgody ze strony Komisji Europejskiej. Stąd pomysł, aby się przyjrzeć rozwiązaniom hiszpańskim – tłumaczyła posłom wiceminister A. Gembicka.
Produkty spożywcze nie mogą być sprzedawane za cenę niższą niż koszty produkcji
- Hiszpanie przyjęli rozwiązanie, które dotyczy tego, że produkty spożywcze nie mogą być sprzedawane za cenę niższą niż koszty poniesione przez danego producenta, czyli rzeczywiste koszty produkcji. To wywołało bardzo duże dyskusje czy nie powinniśmy takiego rozwiązania skopiować i przyjąć do polskiego porządku prawnego – mówiła w Sejmie wiceminister Anna Gembicka.
W Hiszpanii również został wprowadzony cyfrowy rejestr umów, który prowadzony jest przez ministerstwo rolnictwa. W rejestrze umów, nabywa jest zobowiązany do rejestrowania drogą elektroniczną, wszystkich umów na dostawy z producentami surowców.
Model francuski – cena sugerowana, a nie obowiązkowa
Przyjęte rozwiązania przez Francję również jest analizowane przez ministerstwo rolnictwa, jednak tam zorganizowanie rolników jest znacznie większe niż w Polsce.
- Na francuskim rynku trzody chlewnej w sposób zorganizowany działa około 90% producentów,
- w sektorze drobiarskim 80%,
- w sektorze mleka 60%,
- w zbożach jest to 50%,
- natomiast w olejach aż 80%.
Jedna federacja zrzeszająca organizacje reprezentuje interesy określonego sektora. Pisemne umowy według przepisów obowiązujących we Francji wprowadzają obowiązek zawierania pisemnych umów na minimalny okres jednego roku, maksymalny czas to trzy lata. Wtedy też federacje, które skupiają rolników opracowują schemat określania cen oraz wskaźników kosztów. Dane te są następnie publikowane, tak aby stanowiły odniesienie do umów zawieranych pomiędzy stronami. Tutaj mamy do czynienia z ceną sugerowaną, a nie obowiązkową.
Jakie będą skutki wprowadzenia zmian?
W ministerstwie rolnictwa trwa aktualnie analizowanie skutków, jakie powstałyby w wyniku wprowadzenia powyższych zmian do porządku prawnego w Polsce. Temat ten również poruszany był podczas rozmów ze stroną hiszpańską.
– Nie chodzi o to, aby przekopiować te przepisy i liczy, że skutek będzie pozytywny. Jest trochę różnić między Polską a Hiszpanią. Zasadnicza różnica jest taka, że tam wszystkie gospodarstwa prowadza rachunkowość. To ułatwia określanie kosztów przez tamtejsze gospodarstwa - mówiła A. Gembicka.
Jak zapowiada resort rolnictwa, konsultacje w tej sprawie będą także poruszane w ramach Porozumienia Rolniczego, a także z innymi uczestnikami łańcucha dostaw.
wk
fot. envato.elements
