Od 2003 roku w naszym kraju realizowany jest rządowy program usuwania azbestu. Zgodnie z planem do 2032 roku z Polski mają zniknąć wszystkie wyroby z azbestem w sposób bezpieczny dla zdrowia ludzi i kondycji środowiska naturalnego. Niestety, jest ogromne prawdopodobieństwo, że ten termin jest nieosiągalny, ponieważ po 12 latach od wprowadzenia programu usunięto niecałe 17% z 8,5 mln ton wyrobów azbestowych, a pozostało kolejne 7 mln ton (to wyliczenia podane przez NIK). Prognozowane jest, że akcja pozbywania się takiej ilości azbestu może potrwać kolejne 50 lat.
Dlaczego azbest?
Tym materiałem zachwycono się w latach 70. XX wieku, ponieważ to minerał odporny na działanie mrozu, wysokich temperatur, rozmaitych substancji, a do tego bardzo wytrzymały na rozciąganie i zgniatanie. Był wykorzystywany do produkcji pokryć dachów, płyt elewacyjnych i balkonowych, sprzętu AGD, rur do instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych, przewodów wentylacyjnych i kominowych. Jego włókna są właściwie niezniszczalne.
Szkodliwość azbestu
Azbest niestety jest groźny dla zdrowia człowieka, ponieważ jego włókna, jeśli są wdychane z powietrzem do płuc, mogą stanowić ryzyko chorób układu oddechowego, nowotworów i pylicy azbestowej. Tylko azbest dobrze zabezpieczony i nieuszkodzony nie stanowi zagrożenia dla zdrowia.
Usuwanie azbestu – o czym należy pamiętać?
Wszystkie prace związane z pozbywaniem się azbestu są przeprowadzana na mokro, aby nie dopuścić do jeszcze większego uwalniania się włókien azbestowych do powietrza i tym samym dostania się ich do organizmu. Nie należy powtórnie wykorzystywać odpadów azbestowych, ani przechowywać ich na obszarze gospodarstwa. Składować je można w wyznaczonych miejscach. Obowiązkowo należy skontrolować czy na terenie gospodarstwa znajdują się wyroby azbestowe. Po ocenie ich kondycji zostaną one zakwalifikowane do natychmiastowej wymiany lub do kolejnej kontroli. Natomiast do 2032 roku wszystkie przedmioty zawierające azbest muszą być usunięte. Opis ich stanu technicznego powinien znaleźć się na arkuszu „Oceny stanu i możliwości bezpiecznego użytkowania wyrobów zawierających azbest”, który należy przekazać do właściwego organu nadzoru budowlanego. Te arkusze są dostępne w urzędzie gminy.
Przeczytaj także: Rolnicy nadal bez dofinansowania na wymianę pokryć dachowych. Oczekują poważnego traktowania!
Jeżeli istnieje podejrzenie obecności azbestu, ponieważ budynek pochodzi z okresu, kiedy używano tego typu materiału,warto poprosić o kontrolę w celu pobrania próbek. Azbestu nie usuwamy samodzielnie, należy do tego celu zatrudnić profesjonalną firmę zajmującą się usuwaniem azbestu właśnie. Jakakolwiek praca przy wyrobach azbestowych – na tzw. własną rękę, jest zabroniona, ponieważ może stanowić zagrożenie dla zdrowia człowieka. Naruszony azbest staje się bardzo niebezpieczny, dzieje się tak np. podczas starzenia się budynku, w czasie montowania paneli fotowoltaicznych, remontów, w trakcie wiercenia, piłowania, czy szlifowania.
Środki ostrożności w czasie usuwania azbestu
Uprawnione i wyszkolone osoby, które profesjonalnie usuwają azbest, powinny nosić odpowiedni sprzęt ochronny, np. maski przeciwpyłowe, odzież ochronną, kombinezony, rękawiczki. Natomiast teren, na którym odbywa się usuwanie azbestu, musi być odpowiednio zabezpieczony i oznakowany. Wydobyty azbest umieszcza się w specjalnych pyłoszczelnych workach. Ważne jest, aby w trakcie usuwania azbestu nie uszkodzić części zawierających azbest, aby nie dopuścić do uwolnienia włókien do atmosfery. Te odpady zostaną zabrane przez licencjonowaną firmę. W czasie pracy z azbestem nie należy jeść i pić, ani palić papierosów. Po pracy warto wziąć długi i dokładny prysznic.
Usuwanie azbestu
Kontakt do certyfikowanych firm można uzyskać w urzędzie gminy. Wykonawca powinien zgłosić planowaną akcję właściwemu organowi nadzoru budowlanego, okręgowemu inspektorowi pracy oraz państwowemu inspektorowi sanitarnemu, w terminie co najmniej 7 dni przed rozpoczęciem prac.
Usuwanie azbestu krok po kroku
- należy dowiedzieć się w swoim urzędzie gminnym, czy istnieją możliwości usuwania wyrobów azbestowych, czy można skorzystać z dedykowanego programu lub wynająć rekomendowaną przez urząd firmę;
- należy zgłosić z 7-dniowym wyprzedzeniem rozpoczęcie prac do inspekcji sanitarnej, inspekcji pracy i organu nadzoru budowlanego (procedura) oraz sprawdzić, czy odpady zostaną wywiezione na odpowiednie składowisko odpadów zawierających azbest (wykaz).
- po akcji należy upewnić się, czy firma usunęła pozostałości pyłu azbestowego i pozbyła się całego szkodliwego materiału.
Wsparcie finansowe
Na początku 2024 roku zakończył się nabór wniosków o dofinansowanie w procesie pozbywania się z dachów szkodliwego azbestu. Ostatnio pisaliśmy o tym, że rolnicy wciąż nie otrzymali jeszcze decyzji o przyznaniu środków finansowych. O dofinansowanie mogli starać się rolnicy posiadający tytuł własności lub współwłasności do budynku, z którego planowane było usuniecie azbestu. Wsparcie miało wynosić 40 złotych do każdego m2, a powierzchnia maksymalna, do której można było otrzymać wsparcie wynosiła 500 m2.
Ponadto, sporo gmin dofinansowuje te działania, warto dowiedzieć się, czy lokalnie występują tego typu projekty, a także niektóre banki udzielają preferencyjnych kredytów na ten cel. Potrzebne informacje na temat usuwania wyrobów zawierających azbest, np. listę firm zajmujących się usuwaniem azbestu, można znaleźć w urzędzie gminy i na stronach internetowych: baza azbestowa i gov.pl.
fot. envato elements
