Odpowiedź: Wystawienie faktury VAT oznacza, że czynność była odpłatna, a więc nie ma mowy o użyczeniu, które z zasady kodeksowej jest czynnością nieodpłatną. Zatem w przypadku maszyn i ciągników mamy do czynienia ze świadczeniem usługi. Może to być klasyczna usługa rolnicza, a więc wykonanie konkretnego zabiegu agregatem z obsługą (Usługi związane z rolnictwem oraz chowem i hodowlą zwierząt PKD ex 01.6) albo wynajem i dzierżawa maszyn i urządzeń rolniczych, bez obsługi (PKD 77.31.10.0).
W pierwszym przypadku stawka podatku VAT wynosi 8% a w drugim 23%, ponieważ wynajem i dzierżawa maszyn bez obsługi nie jest wymieniona w Załączniku nr 5, określającym wykaz towarów i usług opodatkowanych stawką obniżoną. W przypadku najmu wiaty stawka VAT wynosi 23%. Wystawione faktury VAT za usługi i najem są oczywiście podstawą do rozliczenia VAT po stronie syna – czynnego podatnika VAT. Porównując to do umowy użyczenia z VAT wyliczonym na podstawie kosztu, zgodnie z art. 29a, użyczenie maszyn i ciągników powoduje konieczność jednokierunkowej zapłaty VAT przez użyczającego i to wg stawki podstawowej 23% , przy niższej podstawie opodatkowania (wg kosztu a nie wg ceny rynkowej).
Jednak wystawienie faktury na usługę i najem daje możliwość rozliczenia VAT należnego także po stronie odbiorcy. Np. podatnik użycza synowi kombajn bez paliwa na skoszenie 50 ha i wycenia koszt tego użyczenia na 5 tys. zł (100 zł/ha), od czego musi naliczyć podatek VAT 23% = 1150 zł. Jeśli wystawi synowi fakturę na skoszenie, np. 300 zł/ha netto, to przy stawce 8% VAT wyniesie 1200 zł. Jeśli wystawi synowi fakturę na najem kombajnu bez obsługi po cenie rynkowej np. 200 zł/ha, to VAT przy stawce 23% wyniesie 2300 zł.
W momencie wystawienia faktury VAT na usługi rolnicze lub najem maszyn rolniczych bez obsługi, formalnie podatnik VAT dokumentuje wykonywanie działalności gospodarczej, ponieważ takie czynności nie są zaliczane do działalności rolniczej. Zgodnie z ustawą o swobodzie działalności gospodarczej, działalność gospodarcza to „zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa (…), wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły”. Oznacza to, że osoby planujące dokonywanie czynności zarobkowych tj. sprzedaży, czy wykonywania usług w sposób ciągły i zorganizowany zobowiązane są do założenia działalności gospodarczej. Nie ma tutaj jednoznacznego kryterium owej „ciągłości”, co podkreślają liczne interpretacje podatkowe. Jednak jeśli podatnik VAT będzie świadczył usługi synowi z zamiarem np. 5 letnim, co łatwo udowodnić poprzez PRG „Młodego rolnika”, z pewnością fiskus uzna to działalność gospodarczą ze wszystkimi konsekwencjami. Najważniejsze będzie wejście w podatek dochodowy od osób fizycznych.
Inaczej będzie w przypadku najmu wiaty. Jeśli podatnik VAT wystawi fakturę na najem budynku i nie będzie wykonywał równocześnie innych usług, to nie musi „wchodzić” do działalności gospodarczej – wystarczy że zgłosi do US zamiar opodatkowania podatkiem dochodowym od przychodów ewidencjonowanych i będzie co miesiąc opłacał zaliczkę 8,5% (PIT-28). Zatem użyczenie przez podatnika VAT maszyn, ciągników i budynków osobie bliskiej jest korzystniejszym rozwiązaniem dla tego podatnika niż dokumentowanie tych czynności fakturami VAT jako usługi i najem.
Przypominamy, że w grudniu i styczniu organizujemy doroczne warsztaty VAT z redakcją „top agrar Polska”. Są jeszcze wolne miejsca! Wykładowcą będzie Roman Włodarz, prezes Śląskiej Izby Rolniczej i nasz podatkowy ekspert.
Spotkania odbędą się w dwóch turach:
- Sielinko k. Poznania (9.12.2014 r.);
- Uniejów k. Łodzi (10.12.2014 r.);
oraz
- Stare Pole k. Elbląga (27.01.2015 r.);
- Płońsk k. Warszawy (28.01.2015 r.).
Zaczynamy o 10.00, zakończenie ok. 14.00. W programie przerwa na ciepły posiłek.
Koszty uczestnictwa: 50 zł/os. prenumerator „tap”; 100 zł – nieprenumeratorzy. Zgłoszenia przyjmujemy pod nr. 61 886 29 02. Można przesłać też SMS na numer 4321 o treści: PWR.VAT (koszt wg taryfy operatora). Przyjmujemy też rejestrację e-mailowo: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.. Partnerem warsztatów jest bank Credit Agricole. Zapraszamy!
