Warto zachować sobie wydruk z tej informacji, gdy przyjdzie nam egzekwować swe prawa przed np. gminą czy starostwem. A zatem:
- zgodnie z Ustawą z 10 marca 2006 r. o zwrocie podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej (DzU Nr 52, poz. 379, z późn. zm.) wójt, burmistrz lub prezydenta miasta dokonuje zwrotu części podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego przez producentów rolnych do produkcji rolnej. Zwrot podatku akcyzowego następuje na wniosek producenta rolnego składany w dwóch terminach (luty, sierpień).
- W oparciu o Ustawę z 7 lipca 2005 r. o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich (DzU Nr 150, poz. 1249, z późn. zm.) wójt (burmistrz, prezydent miasta) i starosta realizują zadanie kontrolne w zakresie spełnienia przez rolnika, który uzyskał płatności bezpośrednie obowiązku ubezpieczenia co najmniej 50% powierzchni upraw rolnych od ryzyka wystąpienia szkód spowodowanych przez powódź, suszę, grad, ujemne skutki przezimowania lub przymrozki wiosenne.
- w hodowli zwierząt gospodarskich – zgodnie z art. 33 ust. 2 Ustawy z 29 czerwca 2007 r. o organizacji hodowli i rozrodzie zwierząt gospodarskich (DzU Nr 133, poz. 921, z późn. zm.) sejmik województwa, na wniosek związku hodowców lub innego podmiotu, prowadzących księgę linii pszczół, może, w drodze uchwały, zakazać na terenie województwa lub jego części utrzymywania pszczół lub dopuścić utrzymywanie pszczół określonej linii. W tym zakresie sejmiki wojewódzkie stanowią akty prawa miejscowego.
- samorząd terytorialny, np.: gminy, współpracuje ze związkami hodowców zwierząt przy organizacji wystaw zwierząt hodowlanych. Ma to znaczenie w promowaniu wysokiej jakości zwierząt hodowlanych oraz upowszechnianiu postępu biologicznego w produkcji zwierzęcej.
- samorządy województw realizują zadania z zakresu wsparcia procesu konsolidacji producentów rolnych. Do zadań marszałków województw określonych ustawami należy rejestracja grup producentów, w tym producentów owoców i warzyw.
- w zakresie prowadzenia polityki rozwoju produkcji produktów żywnościowych wysokiej jakości art. 51 ust. 1 Ustawy z 17 grudnia 2004 r. o rejestracji i ochronie nazw i oznaczeń produktów rolnych i środków spożywczych oraz o produktach tradycyjnych (DzU z 2005 r. Nr 10, poz. 68 oraz z 2008 r. Nr 171, poz. 1056 i Nr 216, poz. 1368) określa, że marszałek województwa sprawdza wniosek o wpis na listę produktów tradycyjnych pod względem spełniania wymogów formalnych oraz dokonuje stosownej oceny.
Lista produktów tradycyjnych (LPT) to katalog produktów tradycyjnych, które posiadają 25-letnią udokumentowaną historię, są związane z tożsamością społeczności lokalnej oraz stanowią element dziedzictwa kulturowego regionu, w którym są wytwarzane. Lista Produktów Tradycyjnych prowadzona jest przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi wraz z marszałkami województw od 2005 roku. Obecnie na Liście Produktów Tradycyjnych wpisanych zostało ponad 1400 produktów z całego kraju.
a) samorząd gminny: podstawowym aktem prawa miejscowego sporządzanym i realizowanym przez samorząd gminny jest miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, który ustala przeznaczenie terenu, rozmieszczenie inwestycji celu publicznego oraz określa sposób zagospodarowania i warunki zabudowy terenu, w tym obszary przewidziane na cele rolne. Wymieniona ustawa o ochronie gruntów rolnych i leśnych zawiera bowiem szereg uregulowań, które mają przeciwdziałać nieracjonalnej gospodarce przestrzenią produkcyjną rolną i leśną. Uregulowania te wprowadzają ograniczenia administracyjne i ekonomiczne mające na celu ochronę przed przeznaczeniem na cele nierolnicze – pod zainwestowanie gleb najlepszej jakości. Ograniczenia te występują już na etapie projektowania inwestycji, dlatego też zgodnie z przepisem art. 7 ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych w przypadku projektowania inwestycji na gruntach rolnych klas I-III, położonych na obszarach wiejskich, istnieje obowiązek sporządzania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego i uzyskania zgody Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi na przeznaczenie tych gruntów na cele nierolnicze. Wyrażenie takiej zgody następuje na wniosek wójta (burmistrza), który jest przekazywany do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi przez marszałka województwa wraz z jego opinią w terminie 30 dni od chwili złożenia wniosku przez wójta. Realizując przepisy tej ustawy samorząd gminny przyczynia się do porządkowania obszarów zabudowy na gruntach rolnych przewidzianych pod zainwestowanie, w szczególności na gruntach o najwyższym potencjale produkcyjnym zaliczonych do klas I-III, położonych na obszarach wiejskich.
b) samorząd powiatowy – przepisy omawianej ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych są również realizowane przez starostów powiatów, bo zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 tej ustawy – właściwym w sprawach ochrony gruntów rolnych jest starosta, a zadania starosty, o których mowa w tej ustawie są zadaniami z zakresu administracji rządowej. Ww. ustawa oprócz bariery administracyjnej, wprowadzającej ograniczenia w dysponowaniu na cele inwestycyjne glebami dobrej jakości jaką jest wyrażanie zgody na przeznaczenie cele inwestycyjne gruntów rolnych I- III, położonych na obszarach wiejskich wprowadziła również ekonomiczne mechanizmy zmierzające do ograniczenia zainwestowania dobrej jakości gleb. Nakłada się bowiem na inwestorów obowiązek uiszczania należności i opłat rocznych z tytułu wyłączenia tych gruntów z produkcji. Wielkość tych opłat wyrażana w złotych związana jest z jakością wyłączanych na cele inwestycyjne gruntów rolnych. Decyzje w zakresie wyłączenia tych gruntów z produkcji i ustalenia wysokości należności i opłat rocznych z tego tytułu wydaje właśnie starosta. Starosta jest również organem właściwym do wydania decyzji sankcyjnej na podstawie przepisu art. 28 ust. 1 i ust. 2, jeżeli stwierdzi, że grunty objęte ochroną zostały wyłączone z produkcji niezgodnie z przepisami tej ustawy.
Starosta jest również organem właściwym do wydania decyzji na podstawie art. 22 ust. 1 omawianej ustawy nakładającej obowiązek rekultywacji i zagospodarowania gruntów rolnych zdewastowanych i zdegradowanych, położonych na obszarach rolniczej przestrzeni produkcyjnej, a w przypadku nie wykonania tego zabiegu naprawczego do wydania decyzji sankcyjnej wynikającej z art. 28 ust. 4 ustawy.
c) samorząd województwa – w ustawie o ochronie gruntów rolnych i leśnych przewidziane zostały również zadania dla samorządów województw, gdyż zgodnie z art. 22b ustawy środki z tytułu wyłączenia z produkcji rolniczej gruntów rolnych gromadzi samorząd województwa na odrębnym rachunku bankowym i przeznacza je tylko na zadania wymienione w ustawie np. rekultywację gruntów, budowę i modernizacje dróg dojazdowych do gruntów rolnych na obszarach wiejskich. System gromadzenia tych środków na szczeblu wojewódzkim, a następnie ich rozdział na poszczególne gminy i powiaty jest więc racjonalny i akceptowany przez zarządy gmin. Funkcjonowanie to oparte jest na założeniu, że straty jakie ponosi rolnictwo z tytułu zabudowywania najlepszych gruntów powinny być rekompensowane w innym miejscu przez zrekultywowanie gruntów lub poprawienie tam warunków produkcji (modernizacja dróg dojazdowych do gruntów rolnych, odkamienianie, odkrzaczanie) za środki, jakie inwestorzy wpłacają z tytułu wyłączenia gruntów z produkcji. Dochody te generuje więc rolnictwo i są one wydatkowane na obszarach wiejskich.
Ciąg dalszy jutro.
Na podst. MRiRW opr. pł
