Ubój z konieczności zwierząt gospodarskich kopytnych poza rzeźnią dotyczy sytuacji,gdy zdrowe zwierzę, np. świnia, owca, koza, krowa, czy koń, ulegnie wypadkowi, np. złamie kończynę, kręgosłup, lub też ulegnie innemu urazowi, który uniemożliwia mu naturalne poruszanie się i tym samym transport do rzeźni. W takiej sytuacji istnieje możliwość uratowania wartości rzeźnej zwierzęcia.
Urzędowy lekarz weterynarii zamiast prywatnego
Wprowadzony został wymóg przeprowadzenia badania przedubojowego zwierząt poddawanych ubojowi z konieczności przez urzędowego lekarza weterynarii - zamiast jak dotychczas przez lekarza weterynarii prywatnej praktyki.
Przy transporcie niezbędne świadectwo urzędowe
W związku z tym, tuszy i narządom wewnętrznym zwierząt poddanych ubojowi z konieczności powinno towarzyszyć do rzeźni (oprócz oświadczenia podmiotu, którego zwierzę zostało poddane takiemu ubojowi) świadectwo urzędowe, wystawione i podpisane przez urzędowego lekarza weterynarii, zamiast dotychczasowego zaświadczenia.
MRiRW: Praktyczne wskazówki dla rolników w przypadku konieczności uboju zwierząt gospodarskich kopytnych poza rzeźnią
Co należy zrobić, gdy zdrowe zwierzę ulegnie wypadkowi?
W pierwszej kolejności należy jak najszybciej wezwać lekarza weterynariizajmującego się leczeniem zwierząt gospodarskich, który stwierdzi czy zwierzę powinno byćleczone, poddane ubojowi z konieczności, czy też uśmiercone.
Co należy zrobić, jeżeli wezwany lekarz weterynarii stwierdzi, że zwierzę może być poddane ubojowi z konieczności?
a) Należy skontaktować się z najbliższą rzeźnią celem ustalenia, czy istnieje możliwość przyjęcia tuszy i narządów wewnętrznych zwierzęcia poddanego ubojowi z konieczności.
Tusza zwierzęcia wraz z przynależnymi do niej narządami wewnętrznymi musi być przewieziona do rzeźni, gdzie urzędowy lekarz weterynarii dokona badania poubojowego i wyda ocenę przydatności mięsa do spożycia przez ludzi. Wydanie takiej oceny jest warunkiem koniecznym wprowadzenia mięsa na rynek, tj. oferowania do sprzedaży i tym samym uratowania wartości rzeźnej zwierzęcia.
b) Należy skontaktować się z powiatowym lekarzem weterynarii, właściwym terytorialnie ze względu na lokalizację gospodarstwa w celu przeprowadzenia badania przedubojowego i wystawienia świadectwa urzędowego, które będzie towarzyszyło tuszy i narządom wewnętrznym zwierzęcia poddanego ubojowi z konieczności.
c) Należy poddać zwierzę ubojowi z konieczności.
Kto może dokonać uboju z konieczności?
Ubój z konieczności powinien być dokonany przez osoby posiadające odpowiednie kwalifikacje, tj. takie same jak w przypadku uboju zwierząt w rzeźni.
W jaki sposób i w jakich warunkach powinien odbyć się ubój z konieczności?
W przypadku uboju zwierząt z konieczności poza rzeźnią posiadacz zwierząt jest zobowiązany do podjęcia wszelkich koniecznych działań, aby jak najszybciej dokonać uboju zwierzęcia, w tym dołożyć starań, aby podczas uboju i działań z nim związanych oszczędzić zwierzętom wszelkiego niepotrzebnego bólu, niepokoju i cierpienia.
Należy spełnić wymagania dotyczące ochrony zwierząt podczas uboju. Zwierzę powinno być ogłuszone i wykrwawione zgodnie z przepisami określonymi w rozporządzeniu Rady nr 1099/2009 przez osobę posiadającą odpowiednie kwalifikacje.
Po uboju tusza powinna być wykrwawiona. W miejscu dokonania uboju można również, podnadzorem wezwanego urzędowego lekarza weterynarii, usunąć z tuszy żołądek oraz jelita zwierzęcia. Usunięte narządy należy oznakować (w sposób umożliwiający ich identyfikację z daną tuszą) i wraz z tuszą przewieźć do rzeźni.
Jakie dokumenty muszą być dostarczone do rzeźni wraz z tuszą i narządami wewnętrznymi zwierzęcia?
Do rzeźni wraz z tuszą i narządami wewnętrznymi zwierzęcia muszą być dostarczone następujące dokumenty:
-
oświadczenie rolnika - stwierdzające tożsamość zwierzęcia oraz zawierająceinformacje na temat weterynaryjnych produktów leczniczych lub innych środków,jakie podawano zwierzęciu lub wobec niego stosowano, z wyszczególnieniem datpodawania i okresów karencji;
-
świadectwo urzędowe - stwierdzające korzystny wynik badania przedubojowego, datęi czas przeprowadzenia tego badania, przyczynę dokonania uboju z konieczności oraz informację na temat leczenia, jakiemu poddane było to zwierzę.
W jakich warunkach tusza wraz z narządami wewnętrznymi zwierzęcia powinna być przewieziona do rzeźni ?
Tusza zwierzęcia wraz z przynależnymi do niej narządami wewnętrznymi powinnabyć przewieziona do rzeźni w warunkach higienicznych i najszybciej jak to możliwe. Jeżeli transport potrwa dłużej niż 2 godziny od chwili dokonania uboju zwierzęcia, należy zapewnić warunki chłodnicze dla przewożonej tuszy i narządów wewnętrznych. W przypadku, gdy warunki klimatyczne na to pozwolą, nie ma konieczności poddawania chłodzeniu tusz i narządów wewnętrznych.
Co się stanie jeśli lekarz weterynarii uzna, że nie może być przeprowadzonyubój z konieczności ?
Lekarz weterynarii może stwierdzić, że zwierzę powinno być leczone, albo uśmiercone.
W przypadku gdy podjęta jest decyzja o uśmierceniu zwierzęcia, to:
1) uśmiercanie przeprowadza lekarz weterynarii przez podanie środka usypiającego,
2) tusza może być:
a) poddana utylizacji lub
b) za zgodą urzędowego lekarza weterynarii przeznaczona do skarmiania mięsożernych zwierząt futerkowych (jeżeli chce się uzyskać taką zgodę, należy skontaktować się zpowiatowym lekarzem weterynarii).
Ponadto, w przypadku zdrowych zwierząt kopytnych, które uległy wypadkowi, takichjak świnia, owca, koza lub cielę do 6 miesiąca życia, możliwe jest przeprowadzenie ubojuzwierzęcia w celu pozyskania mięsa na własne potrzeby. Przy przeprowadzaniu takiego ubojunie jest konieczna obecność lekarza weterynarii, niemniej jednak pozyskane mięso nie może być oferowane do sprzedaży.
Co należy zrobić, jeśli nie znajdzie się rzeźni, który zgodziłaby się na przyjęcietuszy wraz z narządami wewnętrznymi zwierzęcia poddanego ubojowi z konieczności ?
W tej sytuacji rolnik może zdecydować się na leczenie zwierzęcia, uśmiercenie go bądź przeprowadzenie uboju w celu pozyskania mięsa na własne potrzeby. Jeśli nastąpi śmierć zwierzęcia, zwłoki należy poddać utylizacji, w tym przypadku koszty utylizacjipokrywa Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.
Czy w każdym przypadku prawidłowo przeprowadzonego uboju z konieczności można zagwarantować, że zostanie uratowana wartość rzeźna zwierzęcia ?
Mięso pozyskane ze zwierzęcia poddanego ubojowi z konieczności, w każdym przypadku poddawane jest badaniu poubojowemu przeprowadzonemu przez urzędowegolekarza weterynarii w rzeźni. Badanie to ma na celu dokonanie oceny, czy mięso jest zdatne, czy też niezdatne do spożycia przez ludzi, zanim zostanie wprowadzone na rynek.
Wartość rzeźna zwierzęcia zostanie uratowana w przypadku, gdy tusza zostanieoceniona jako zdatna do spożycia przez ludzi.
Natomiast gdy tusza zostanie oceniona jako niezdatna do spożycia przez ludzi,poddawana jest utylizacji (kto ponosi koszt utylizacji zależy od umowy jaka została zawarta pomiędzy rolnikiem a podmiotem prowadzącym rzeźnię) bądź za zgodą urzędowego lekarzaweterynarii przeznaczona jest do skarmiania mięsożernych zwierząt futerkowych.
Czy w przypadku uboju z konieczności wymagane jest powiadomienie Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa?
W każdym przypadku przeprowadzenia uboju z konieczności zwierząt z gatunkubydło, owce, kozy lub świnie, konieczne jest powiadomienie o tym zdarzeniu AgencjiRestrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Należy pamiętać, że ubój bydła, owcy, świni lubkozy należy zgłosić w terminie 7 dni.
Natomiast na terenach objętych restrykcjami w związku z afrykańskim pomorem świń termin na przekazanie informacji wynosi 2 dni w przypadku uboju z konieczności świń.
Aktualny wykaz rzeźni działających na terenie Polski spełniających wymogi dotyczące przyjmowania zwierząt poddanych ubojowi z konieczności poza rzeźnią jak również nowe wzory wymaganych dokumentów dostępne są na stronie GIW.
oprac. mw na podst. www.krir.pl
